afb.

Wilhelminaplein

Binnenstad Centrum

Jaar

Naam

Bron

1???

Wilhelminapark

1970

Wilhelminaplein

RB 28-04-1970. Bijlage 1970 no 92.

Gemeenteraad wil geen officieel 'Heetmanplein'

door Henny Molhuysen

Het Heetmanplein ontleent zijn naam aan een Eindhovense hoogleraar die het Wilhelminapark en het Willemsplein omvormde tot een uitgekiend verkeersknooppunt.

Aan het eind van de vorige eeuw kreeg 's-Hertogenbosch heer eerste stadsuitbreiding sedert vijf eeuwen. Het was de wijk Het Zand, gelegen tussen de binnenstad en de spoorlijn.
In het zuiden van deze nieuwe wijk, tussen de arbeiderswoningen van 'Lombok' en de riantere Koningsweg kwam een plein, dat in 1897 naar koning Willem III de naam Willemsplein kreeg. Het was, evenals het Julianaplein en het Emmaplein, een van de weinige plakken waar een groen gebied in de wijk ontstond.
Maar het groen verdween in de jaren dertig bij de toename van het snelverkeer.
Het doorgaande autoverkeer dat tot dan toe dwars door de binnenstad reed, diende voortaan gebruik te maken van de Traverse, de weg vanuit Vught, dwars door Het Zand, in noordelijke richting. Vanuit Vlijmen werd tevens een 'onderdoorgang' aangelegd waardoor het verkeer uit de Langstraat niet meer bij een spoorwegovergang zou hoeven te wachten.
Het groen op het Willemsplein verdween en er kwam een rotonde voor in de plaats.

Grote files

In de jaren zestig nam het autoverkeer zo toe, dat iedere dag grote files ontstonden tijdens het spitsuur. Hoewel er plannen waren om dit doorgaande verkeer via een rondweg om de stad te leiden, zat 's-Hertogenbosch met een autoprobleem. In 1960 was de tunnel onder de Draak aangelegd. In die jaren passeerden zo'n 20.000 auto's per dag het Willemsplein. De Eindhovense hoogleraar prof. ir. A. Heetman werd ingeschakeld om dit probleem op te lossen. Hij ontwierp in 1964 een verkeersoplossing met gelijkvloerse kruisingen en een groot aantal verkeerslichten, dat bewondering bij iedereen opriep. In 1965 was het gerealiseerd. De capaciteit was voldoende om het verkeer tot aan de realisatie van de rondweg vlot te verwerken. Het plan van de tekentafel werkte in de praktijk. Geen wonder dat dit verkeersknooppunt in de volksmond de naam Heetmanplein kreeg.

Niet officieel

Tot het in 1965 gerealiseerde Heetmanplein behoorde niet alleen het Willemsplein, maar ook de rotonde aan de andere zijde van de Dommel. Deze plak kreeg in 1897 de naam Wilhelminapark en heette gedurende de Tweede Wereldoorlog Jeroen Boschpark. Her kwam in 1935 in plaatst van het park eveneens een rotonde.
Na de realisatie van de nieuwe verkeerssituatie in 19625 wilde de gemeenteraad de naam Heetmanplein niet officieel maken. Wel veranderde zij de naam Wilhelminapark in 1970 in Wilhelminaplein. Eind december van dat jaar werd de nieuwe rondweg in gebruik genomen.
Nu, ruim vijfentwintig jaar later, is de verkeersoplossing van prof. Heetman voor het Willems- en het Wilhelminaplein nog steeds in gebruik. Voor fietsers en voetgangers is het op autoverkeer ingerichte plein moeilijk te passeren. Iedere 'nieuwe' automobilist die hier passeert dient zeer goed op te letten. Maar zelfs de thans in de handel zijnde computergestuurde straatwijzers hebben dertig jaar na de realisatie van het plein grote moeite om automobilisten hier de goede weg te wijzen; soms komen ze er zelfs niet uit.

Brabants Dagblad donderdag 20 maart 1997

28 juli 1971

1975	Redactie Wilhelmina- en Willemsplein dienen oude functie te herkrijgen. Heetmanplein heeft zijn tijd gehad Brabants Dagblad donderdag 27 februari 1975 (foto's)
1978	Redactie Door beperkte aanpassing vlotter doorstroming verkeer. Verbetering Heetmanplein Brabants Dagblad vrijdag 20 januari 1978 (foto)
1997	Henny Molhuysen Verdwenen stadsbeelden : Gemeenteraad wilde geen officieel 'Heetmanplein' Brabants dagblad donderdag 20 maart 1997 (foto)
2007	Aart Vos 'Heetmanplein' : Unieke kluwen van alles wat rijdt Bossche Bladen 4 (2007) 132-134
2008	Wim Hagemans Stad pakt in 2011 al Heetmanplein aan Brabants Dagblad vrijdag 9 januari 2009
2010	Wim Hagemans Idee Heetmanplein weer actueel Brabants Dagblad woensdag 6 januari 2010
2011	Heetmanplein: over en uit! Met rotondes is de doorstroming van het verkeer niet goed te sturen. Daarom kiest het college van B. en W. voor kruisingen op het 'Heetmanplein'. Wim Hagemans \| Brabants Dagblad vrijdag 8 juli 2011
2011	'Bij Heetmanplein unieke kans' • Stichting 's-Hertogenbossche Monumentenzorg is het niet eens met de keuze van Den Bosch om variant A te kiezen bij herinrichting Heetmanplein. • Stichting wil maximale aandacht Vughterbolwerk. Domien van der Meijden \| Brabants Dagblad woensdag 2 november 2011
2011	Domien van der Meijden Den Bosch studeert op bezwaren nieuw Heetmanplein Brabants Dagblad vrijdag 30 december 2011
2011	Bus zorgenkind in centrum OV-deskundige Cazius kraakt nieuwe verkeersmodellen voor Heetmanplein af: te veel aandacht voor de auto, te weinig voor openbaar vervoer en fiets. Domien van der Meijden \| Brabants Dagblad vrijdag 30 december 2011
2012	Heetmanplein wordt een megaklus • Werk aan Heetmanplein begint volgend voorjaar. • In januari doet Den Bosch de aanbesteding. • Renovatie Willemsbrug onderdeel van megaklus. • Bereikbaarheid bedrijven en omleidingen is nog zorg. Domien van der Meijden \| Brabants Dagblad dinsdag 9 oktober 2012 \| 25
2013	‘Heetmanplein’ in fasen tijd dicht • Grote serie tijdelijke verkeersbesluiten nodig voor afsluiting van Willemsplein en Wilhelminaplein Den Bosch. • ‘Heetmanplein’ blijft ruim een jaar in delen uit de roulatie. • Aanbestedingstraject loopt nog Domien van der Meijden \| Brabants Dagblad dinsdag 29 januari 2013 \| 21
2013	Einde van eeuwige verkeersknoop Eind 1965 werd het opengesteld, wellicht het meest ingewikkelde verkeersplein van het land. Petra Dircks \| Brabants Dagblad maandag 23 februari 2013 \| 11
2013	Heetmanplein : Terug in de geschiedenis ‘Geschiedenis is de inspiratie voor ontwikkeling’. Deze filosofie tot werkelijkheid te verheffen ziet Huibert Crijns als zijn belangrijkste opdracht om het Heetmanplein terug te zetten in de geschiedenis. Dat wil zeggen: terug naar Wilhelminaplein, terug naar Willemsplein, losgekoppeld weliswaar maar onlosmakelijk verbonden. Jac.J. Luyckx \| Bossche Bladen 2 (2013) 61-65
2013	Pijn knooppunt Den Bosch is bijna voorbij Nog een paar weken flink werken aan het Wilhelminaplein. Dan is het leed voorbij. Domien van der Meijden \| Brabants Dagblad dinsdag 29 oktober 2013 \| 22-23
2015	'Frisse aanpak' Wilhelminaplein DEN BOSCH - „Het is een parel van de stad. Maak het onaantastbaar en laat niemand er mee aan de haal gaan.” Dat zei de Amsterdamse stedenbouwkundige Maurits Klaren gisteravond tijdens een bijeenkomst van de Bewonersvereniging Leefbare Binnenstad (Blb) over het Bossche Wilhelminaplein. Marc Brink \| Brabants Dagblad donderdag 26 maart 2015 \| 22
2015	Het verkeer weg, nu park terug? Het Wilhelminaplein is voorlopig een kaal grasveld. Wat moet het worden? De discussie is begonnen. Cees van Aalst \| Brabants Dagblad zaterdag 4 april 2015 \| 36-37
2015	Idee: ’n Shermantank met mooie beeldengroep Laat het Wilhelminaplein park zijn en goed gebruikt worden, vindt John Körmeling. Wim Hagemans \| Brabants Dagblad donderdag 30 april 2015 \| 22-23
2019	Wilhelminaplein tijdelijk opgeknapt Het Wilhelminaplein krijgt een kleine herinrichting met veel bloemen en nieuwe tegels in de vorm van de Pieckepoort. De nieuwe inrichting is tijdelijk, tot er een definitief plan ligt. Bart Gotink \| Brabants Dagblad donderdag 6 juni 2019 \| Regio 4
2020	Geen Pieckepoort, wél nieuwe stadsentree op Wilhelminaplein Ooit was er sprake van dat de middeleeuwse stadsentree Pieckepoort op het Wilhelminaplein aan de kop van de Vughterstraat in Den Bosch voor miljoenen in volle glorie hersteld zou worden. De politiek vond de ruim vier miljoen euro die daar minimaal mee gemoeid waren te gortig. Nu ligt er een alternatief in de vorm van een stadsparkje. Jos van de Ven \| Brabants Dagblad zaterdag 29 augustus 2020 \| Regio 1

2015

Martien van Osch

Ruimtelijke ontwikkeling : Vughteruitleg : Wilhelminapark : Wilhelminaplein : 's-Hertogenbosch
Berlicum 1 oktober 2015

1964

Naar een ontwerp van prof. ir. A. Heetman wordt het zgn. Heetmanplein aangelegd.

Wilhelminaplein 1

Wilhelminapark (????)

1906	Rouppe van der Voort
1936	van Gaalen (restaurant Chalet-Royal)
1960	van der Kroft (restaurant Chalet-Royal)
1961	? (restaurant Chalet-Royal)

Wilhelminaplein 1 (1970)

1979	Maison de Boer (restaurant Chalet-Royal)

  5211 CG  1..1

Aart Vos, 's-Hertogenbosch : De geschiedenis van een Brabantse stad 1629-1990 (1997) 303, 305

n: vermelding in een voetnoot

Bossche Encyclopedie |

Wilhelminaplein

Binnenstad Centrum

Gemeenteraad wil geen officieel 'Heetmanplein'

Grote files

Niet officieel

Redactie

Redactie

Henny Molhuysen

Aart Vos

Wim Hagemans

Wim Hagemans

Heetmanplein: over en uit!

'Bij Heetmanplein unieke kans'

Domien van der Meijden

Bus zorgenkind in centrum

Heetmanplein wordt een megaklus

‘Heetmanplein’ in fasen tijd dicht

Einde van eeuwige verkeersknoop

Heetmanplein : Terug in de geschiedenis

Pijn knooppunt Den Bosch is bijna voorbij

'Frisse aanpak' Wilhelminaplein

Het verkeer weg, nu park terug?

Idee: ’n Shermantank met mooie beeldengroep

Wilhelminaplein tijdelijk opgeknapt

Geen Pieckepoort, wél nieuwe stadsentree op Wilhelminaplein

Martien van Osch

n: vermelding in een voetnoot

Straataanduiding

Op deze pagina

Zie ook