Bossche Encyclopedie | Vughterstraat

afb.

Vughterstraat

Binnenstad Centrum

Een van de negen armenblokken (1370-1477).
Bron: 's-Hertogenbosch binnen de Veste
~~~ De wijk van Vughterstraat en Vughterdijk:
Snellestraat, Stoofstraat, Vughterstraat, Postelstraat, Kruisbroedersstraatje, Berewoutstraat, Vughterdijk, Bleekerstraatje en Jonge Bogaard.
Bron: Vriendenboek stadsarchivaris Kuyer
~~~ De Vughterstraat telt nog steeds talrijke steegjes, waarvan sommigen intussen met een hek zijn afgesloten. Evenals in de Hinthamerstraat zijn er ook enkele onzichtbare inpandige straatje die na 1629, in de tijd van de reformatie, toegang gaven tot schuilkerken. Langszij Vughterstraat 54 liep een steegje naar een kerk-op-zolder. De kerkgangers konden er ook via Sint Jorisstraat 14 komen, of in noodgeval langs vluchten. In diezelfde Vughterstraat nummer 92, ter hoogte van Henk de Klerk, was een inpandig straatje, evenals tussen de Van Sonsteeg en de Halve Maan op perceel 262-264. Dat steegje gaf toegang tot de H. Corneliskapel. Op de Parklaan verwijst de Cornelishekelssluis, die nog onderaan de stadsgracht zichtbaar is, naar deze kapel. Recht tegenover de Kuipertjeswal, naast de muziekwinkel van Goosen en Swagerman (nr.129) liep een doorsteek naar de Westwal, alwaar op 'Het Bolwerk met de boompjes', een molen heeft gestaan.
Bron: Nieuwsbrief Bastion Oranje, 5 september 2001

De weg naar Vught

Al snel na de stichting van de stad rond 1185 voelde men de noodzaak tot het optrekken van een verdedigingsmuur. De oudste Bossche vestingmuur werd rond 1225 voltooid, en is daarmee een van de vroegste, gemetselde vestingwerken.

Het ommuurde gedeelte besloeg niet meer dan wat nu de Markt is, met een aantal zijstraten. De totale oppervlakte bedroeg ongeveer negen hectare. In die eerste stadsmuur werden drie landpoorten, twee waterpoorten en drie hoektorens (bolwerken) geplaatst. Een van die landpoorten was de (eerste) Vughterpoort: die werd opgetrokken aan het einde van de huidige Schapenmarkt, ongeveer ter hoogte van de Snellestraat en Achter het Vergulde Harnas. De Vughterstraat bestaat dan nog niet. Vóór de poort en de aansluitende stadsmuren stroomde de Binnendieze als vestinggracht. Via een houten brug voor de poort kwam men op de weg naar Vught. Die was niet breed, en laag gelegen, 's winters liep hij herhaaldelijk onder water. Het toentertijd in gebruik zijnde veer op Vught verleende goede diensten.

De stad maakte een snelle groei door, er werd volop buiten de stadsmuren gebouwd en gewoond. Daarom begon de stad, na toestemming in 1318 door Hertog Jan III, aan een tweede vestingmuur. Men werkte ruim vijftig jaar aan deze tweede, veel omvangrijkere ommuring, de stad werd tot honderd hectare vergroot. Tijdens deze eerste uitbreiding is de Vughterstraat ontstaan. Rond 1400 vonden nog twee kleine uitbreidingen plaats, Vughterdijk en Hinthamereinde. De omtrek van de stad, die vrijwel de huidige binnenstad beslaat, zal tot eind 19e eeuw zo blijven.

Stadsblad woensdag 17 november 2010

Straat van poorten

De Vughterstraat is ontstaan tijdens de eerste uitbreiding van de stad (1318-1365). In haar lange bestaan heeft de Vughterstraat drie belangrijke stadspoorten gekend. Op de grens van de Vughterstraat met de Schapenmarkt bouwde men rond 1220 de eerste Vughterpoort.

Zijn naam was Antwerpense Poort, ook wel Onze Lieve Vrouwe Poort of Jodenpoort genoemd. Ongeveer 100 jaar later werd de tweede Vughterpoort gebouwd, bij de Kuipertjeswal, met de naam Kruispoort. De poort werd genoemd naar de vlakbij gelegen Kruiskerk van de kruisbroeders. Door de uitbreiding met de Vughterdijk rond 1400, was een nieuwe stadspoort noodzakelijk: de Pieckepoort verving de Kruispoort. Deze laatste werd Vughterbinnenpoort en ging dienst doen als hulpgevangenis en rariteitenkabinet. De Pieckepoort lag ongeveer in het midden van het huidige Wilhelminaplein (Heetmanplein). Het bestond uit een imposant, vierkant poortgebouw met vier hoektorens en een puntdak. Ter beveiliging ervan werd in 1498 een voorpoort gebouwd. Die werd geflankeerd door twee hoge torens en was door dikke zijmuren met de hoofdpoort verbonden. Op torens en puntdak stonden zeven ranke torenspitsen, vandaar de naam Pieckepoort.

In de loop der tijden zijn alle drie poorten helaas gesloopt. De Antwerpense Poort is vermoedelijk eind 15e of begin 16e eeuw afgebroken. De Kruispoort werd in 1799 neergehaald. De Pieckepoort werd in 1890/1891 geslecht. Behalve de fundamenten onder het Heetmanplein, is het enige overblijfsel van de Pieckepoort de grote gevelsteen, die in de voorgevel boven de ingang van de hoofdpoort zat. In 1960 werd hij herontdekt en in de tuinmuur van het Noordbrabants Museum gemetseld.

Stadsblad woensdag 24 november 2010

De fraai gebogen rooilijnen van de Vughterstraat

Het was de belangrijkste Bossche straat: door de Vughterstraat kwamen de Brabantse hertogen indien zij hun noordelijke vestingstad wilden bezoeken. Daarom was de Vughterpoort de meest indrukwekkende Bossche stadspoort. En de Vughterstraat, geen rechtlijnige straat, maar met fraai gebogen rooilijnen, leverde na elke tweehonderd meter een nieuw gezichtsveld op.

Toch kende de Vughterstraat ook ongewenste bezoekers. In de winter van 1585 werd de stad op een vroege ochtend door Staatse troepen binnengevallen, die eerst via een hinderlaag de poortwachter hadden verschalkt. Enkele honderden soldaten trokken via de Vughterstraat naar de Markt, totdat de wakker geschrokken Bosschenaren ze uit de vestingstad konden verjagen.
Tot ver in de twintigste eeuw kende de Vughterstraat weliswaar vele winkels, maar er waren ook tal van woonhuizen in deze hoofdstraat aanwezig. Thans zijn praktisch alle woonhuizen uit het eerste deel van de Vughterstraat verdwenen; incidenteel wordt nog wel boven winkels gewoond. Maar steeds breder wordende winkelpuien verhinderen speciale opgangen om deze bovenwoningen te kunnen bereiken.

Kenmerkend voor de Vughterstraat is dat deze altijd een groot verkeersaanbod heeft gekend. Tot in de Tweede Wereldoorlog moest al het Noord-Zuid verkeer dwars door de Bossche binnenstad, door de Vughterstraat. Iedere automobilist uit de richting Tilburg en Eindhoven die naar Nijmegen of Utrecht moest, reed door de straat. Ook de tram maakte gebruik van deze straat. Tot 1929 reed de paardetram in de richting Vught via de in de Vughterstraat liggende rails. In dat jaar werd de tram opgeheven. Tot 1964 kende de Vughterstraat, evenals de meeste Bossche straten, tweerichtingsverkeer. Daarna mocht het verkeer slechts in één richting door de straat rijden. Fietsers mogen dat tegenwoordig van twee zijden.

Wat opvalt als we foto's van vóór de Tweede Wereldoorlog vergelijken met de huidige situatie, is dat de reclame boven de winkelpuien enorm is toegenomen. Waren er zestig jaar geleden enkel uithangborden en beschilderde winkelruiten, thans schreeuwen de grote teksten en lichtreclames je tegemoet.
Dit jaar heeft de Vughterstraat een 'Spaanse' renovatie ondergaan. De trottoirs en het wegdek zijn geheel vernieuwd. Wat opvalt, is dat de stoepen over het algemeen iets breder geworden zijn. Vóór de renovatie volgden de stoepranden meer de gevelrooilijnen, nu zijn de bochten afgesneden. Maar toch zijn - en dit in tegenstelling tot de Hinthamerstraat - de rooilijnen tamelijk goed gevolgd. De trottoirs zijn ook breder geworden. Met als ongewenst gevolg dat er thans regelmatig auto's 'even' half op de stoep geparkeerd worden.

Brabants Dagblad donderdag 27 november 1997

5211 EW 1.. 27 5211 EX 29.. 63 5211 EZ 65.. 95 5211 GA 97..131 5211 GB 133..185 5211 GC 187..219 5211 GD 221..253 5211 GE 255..301 5211 GG 303..307 5211 GH 2.. 26 5211 GJ 28.. 50 5211 GK 52.. 80 5211 GL 82..118 5211 GM 120..142 5211 GN 144..150 5211 GM 152..152 5211 GN 154..190 5211 GP 192..242 5211 GR 244..282

1822 : 1906 : 908..1019 (Mosmans: Noordzijde, van Snellestraat tot Vuchterpoort) 1906 : 1020..1122 (Mosmans: Van het Sonveld tot Achter 't Verguld Harnas) 1909 : rechts 1..127, links 2..144 1995 : rechts 1..307, links 2..282 (Huisnummerkaart G17)

1975	Redactie Vughterstraat werkt nu als 'bottleneck'. Parkeerverbod maakt busvervoer sneller Brabants Dagblad woensdag 24 september 1975 (foto)
1975	Redactie Antwoord B. en W. aan de raad: Nog geen oplossing voor Vughterstraat Brabants Dagblad woensdag 31 december 1975
1977	Redactie Werkzaamheden Vughterstraat Brabants Dagblad donderdag 10 november 1977
1981	A.C.M. Kappelhof Voorlopige inventarissen van de blokken H Vughterstraat, I Vughterdijk. Gezamenlijke stukken negen blokken. Aanvullingen op de voorlopige inventarissen van de negen blokken A-I. Centraal bureau Godshuizen/Archief Godshuizen (Den Bosch 1981)
1985	Peter Jasperse Laden en lossen in de Vughterstraat Verkeeracademie (Tilburg 1985)
1988	J.W.G. Witmer Een inventarisatie van gotische en laatgotische muur- en plafondschilderingen in 's-Hertogenbosch Kroniek van bouwhistorisch en archeologisch onderzoek 's-Hertogenbosch ('s-Hertogenbosch 1988) 18-29
1992	Jan van Haaren Vughterstraat (Vughterdijk) KringNieuws 5 (1992) 6
1997	Henny Molhuysen Verdwenen stadsbeelden : De fraai gebogen rooilijnen van de Vughterstraat Brabants dagblad donderdag 27 november 1997 (foto)
2000	H.W. Boekwijt, P. Manuhutu Twee maal twee. Het onderzoek van twee middeleeuwse buurpanden in de Vughterstraat en de Orthenstraat s.n. (s.l. 2000) 123-132
2001	Willem van Aart Voor Sint Joris 'in de benen' Uyt den Bogaert 50 (2001) 16-17 Uyt den Bogaert 51 (2001) 8 Uyt den Bogaert 52 (2001) 18-19 Uyt den Bogaert 53 (2001) 13-14 Uyt den Bogaert 55 (2001) 16-17 Uyt den Bogaert 57 (2001) 16-17
2010	Puiprijs 2010 valt in Vughterstraat • The Art of Camouflage, De Gruyter Hair en HEDEN genomineerd voor Puiprijs 2010. • In 2008 en 2009 minder winkelpuien vernieuwd. • Puiprijs 2010 maandag 29 november om 15.30 uur uitgereikt in Bestuurscentrum. Wim Hagemans \| Brabants Dagblad dinsdag 23 november 2010
2012	Ondernemers willen plan Vughterstraat • Ondernemers Vughterstraat spreken komende week met gemeente om leegstand aan te pakken. • Ze willen onder andere dat de bussen er gaan stoppen. • Albert Heijn opent naar verwachting eind maart. Linda van Gorkum \| Brabants Dagblad vrijdag 27 januari 2012 \| B02
2012	Vughterstraat wil zo 'groen' mogelijk zijn • Hoe kunnen we zo 'groen' mogelijk ondernemen? • Het antwoord op die vraag willen ondernemers in de Bossche Vughterstraat snel geven. • Met financiële steun van de gemeente nemen ze deel aan een speciaal project. Marc Brink \| Brabants Dagblad dinsdag 10 juli 2012 \| 22
2017	Nooit meer weg uit de Vughterstraat Nog geen vier jaar geledenwaren er nog grote zorgen over de leegstand in de Vughterstraat, nu gaat het opeens crescendo. En dat komt niet alleen door het einde van de crisis. „Ik zou hier niet meer weg willen.” Bart Gotink \| Brabants Dagblad woensdag 18 oktober 2017 \| Regio 2-3

1330	In dit jaar geeft de hertog de stad vijf molens: een windmolen op de Vughter- en een op de Orthense dijk en drie watermolens in de Vughterstraat. Bron: Kroniek van 's-Hertogenbosch
1463	De in 1463 in de Verwersstraat ontstane brand doet een deel van de straat in vlammen opgaan. Bron: Kroniek van 's-Hertogenbosch
1480	Voor 1477 bestond er wellicht sinds een eeuw een bepaalde armenzorg die per Blok georganiseerd was. Maar rond 1477-1480 wordt een begin gemaakt met een mmer systematische opzet door het in het leven roepen van speciale blokarmenfondsen. Als eerste wordt opgericht het Blok van de Hinhamerstraat (1477), terwijl er uit 1480 drie stichtingsakten van blokarmenfondsen dateren en wel die van de Grote Markt (7 okt.), die van de Kerkstraat (6 nov.) en die van de Vughterstraat (7 nov.). Bron: Kroniek van 's-Hertogenbosch
1938	In de muur naast de daar gelegen flats zien we een herdenkingssteen zitten, een door burgemeester mr. F. van Lanschot in 1938 aangebrachte herinnering aan de voormalige Vughterpoort. Bron: Rondom de Vughterdriehoek

1865	C. Bienbar (meubel- en matrassenmaker) - P.J. van Stratum (winkelier in kruidenierswaren)
1875	C. van der Sloot (winkelier in suikergoed)

1881	C. van der Sloot (winkelier in suikergoed)
1908	wed. A. Keukenschrijver - M. Struijk (mantelmagazijn 'de Duif')

1910	M. Struijk (mantelmagazijn 'de Duif')
1943	G. Welle ('t Vakkleedinghuis) - G.A. Welle (koopman in manufacturen)
2005	Annie van der Pol en Mieke Wassenberg (Rituals, Home and Body cosmetics)

Vughterstraat

Binnenstad Centrum

De weg naar Vught

Straat van poorten

Namen der Straten enz.

Vughterstraat (1)

De fraai gebogen rooilijnen van de Vughterstraat

Redactie

Redactie

Redactie

A.C.M. Kappelhof

Peter Jasperse

J.W.G. Witmer

Jan van Haaren

Henny Molhuysen

H.W. Boekwijt, P. Manuhutu

Willem van Aart

Puiprijs 2010 valt in Vughterstraat

Ondernemers willen plan Vughterstraat

Vughterstraat wil zo 'groen' mogelijk zijn

Nooit meer weg uit de Vughterstraat

Een zijstraatje van de Vughterstraat, z.j.

n: vermelding in een voetnoot

Kadastrale kaart

Op deze pagina

Rijksdienst Cultureel Erfgoed

1865	A. Schim van der Loeff (1e luitenant-ingenieur) - C.M. van Weert (winkelier in galanteriegoederen)
1875	wed. C.R. Hermans (winkelierst. in witte manufact.)

1881	wed. C.B. Hermans (in witte manufacturen)
1908	wed. A.M.W. Dicker-Stultjens (dames- en modeart.)

1910	wed. A.M. Dicker-Stultjes (modiste, winkelierster) - A.A. Ebeling (adj. commies ter secretarie) - H.J.A.M. Stein (leeraar in het Fransch, Rijks H.B.S.)
1928	L.J. van de Leemput
1943	J.E.M. van de Leemput (kantoorjuffrouw) - J.W. van de Leemput (grossier in galanteriën) - L.J. van de Leemput (Mag. 'de Adelaar') - L.J. van de Leemput (winkelier in galanteriën)

1865	N.S. Visser (firma N S Visser & Co.) fabrijkant in gouden en zilveren werken
1875	C.C.E. Visser (winkelier in goud en zilver)

1910	M.H. Linssen (gevangenbew.) - J.F.A. van Mens (oor-, neus- en keelarts)
1928	L.A. van de Pol - mr. C.A.G.W. van de Pol
1943	Th.H. Couwenberg - G.M. Schreurs (boekhoudster)

1865	H.J. Dodemont (hoedenfabrijkant) - G.H. Dröher (2e luitenant-kwartiermeester bij het 4e regement dragonders)
1875	E. van Daal (mr. broodbakker) - B.M.H.A. van den Goorbergh (off. v. gez. 1e kl.)

1910	W. Gerritse (stoomgrutter)
1928	M.M.H. Bruijnen - Th.G.T. Jansen - Theo Jansen - Th. Luijben
1936	Theo Jansen (kleermakerij)
1943	Th.G.T. Jansen (kleermaker) - Theo Jansen (kleermakerij, modeartikelen)
1956	T.G.T. Jansen (kleermaker)

1865	A. de Jong (mr. broodbakker) - J.H. Langen (particulier)
1875	J.H. Langen (partikulier)

1910	F.A. Albada Jelgersma (chef fa. Hollenkamp en Co.) - Hollenkamp en Co. (heeren- en kinderkleeding en kleeding naar maat)
1928	N.J. Hoekstra
1943	C.M. Wiggers (koopman)

1910	Hollenkamp en Co. (heeren- en kinderkleeding en kleeding naar maat)
1943	C.M. Wiggers (woninginrichting, stoffeerderij)

1865	W.J.A. van Beusekom (adjunct-controleur van het kadaster) - H. Lambermont (firma Gebr. Lambermont) cigarenfabrijkant
1875	H. Lambermont (firma gebr. Lambermont) sigarenfabr. - H. Meijering (officier van gezondheid 1e kl.)

1881	mr. J.T. Boelens (rechter in de rechtbank) - H. Lambermont (firma gebr. Lambermont, sigarenfabr.)
1894	H. van der Velden
1908	mr. J.T. Boelens (vice-president arrond.-rechtbank) - H. Diependaal (veehandelaar) - L. Diependaal (rijwielhandel)

1910	mr. J.T. Boelens - H. Diependaal (veehandelaar)
1923	Aaltje Bakker (verpleegster)
1928	C. Wondergem

1910	J.L. Vennix (depôt Velo-waschmachines)
1928	L.F.P. Luijben
1943	L.F.P. Luijten (boekhandelaar) - L. Luyben (kantoorboekhandel)

1865	G. Goette (mr. koper- en blikslager en winkelier) - J.T. Roderkercken (hoofdonderwijzeres)
1869	Godefr. Goëtte (mr. koper- en blikslager en lampenmaker)
1875	A. van Gerve (fabriekant van koperwerken met stoom, koperhandelaar) - C.H. van Heeswijk (modiste)

1881	J. Theunissen (mr. kleermaker)
1908	Jos. Beekwilder-Grinsven (chef bureau v. Gend en Loos) - A. van Grinsven (banketbakker)

1910	Jos. Beekwilder-Grinsven (chef de bureau v. Gend en Loos) - A. van Grinsven (banketbakker)
1923	Alphonsus J.C. van Grinsven (banketbakker)
1928	L.H. de Groot - mej. M.M. Groothuijzen - L.Chr.J. Holtkamp
1943	A.J. van Dijk (ass. apoth.) - F.C. van Dijk-Drenth (handwerken) - A.G. Koolwijk (verpleegster) - P.A. van Oijen (betonwerker) - wed. C.G. Pagie-Peune
2003	Pierre van de Ven (verlichting)

1875	H.J.F.A.A.M. van Goor (commissaris van policie) - F. van Heijst (med. doctor) - C.F. van den Hoff (2e luit. vierde bataillon) - C.F. van den Hoff (2e luit. vierde bataillon) - J. Krijbolder (mr. smid en winkelier)
1869	J.J. Krijbolder (mr. smid en winkelier)

1881	L.E.H. Haenen (controleur op het kantoor van waarborg voor gouden en zilverwerken) - wed. J. Krijbolder (mr. smid en winkelier)
1908	A.M. Ebeling (horlogemaker) - M.J. Gloudemans (letterzetter)

1910	A.M. Ebeling (horlogemaker)
1923	Judocus J. de Gijsel (onderwijzer)
1928	fa. M. Sio - A.M.Th. Verdonk - M. Verdonk-Sio
1943	P.W. Gulien (bontwerker)

1910	M.J. Gloudemans (letterzetter) - P. Hanff (plisseerinrichting)
1923	Karel H. van Antwerpen (sergeant infie.)
1928	Zanin. G.
1943	H. Verhoeven (electricien)

1865	mr. J. Versfelt (W.r.4. kl. raadsheer in het provenciaal geregtshof)
1875	J.L. Ancion (koek- en banketbakker) - P. Lelsz (1e luitenant eerste battaillon)

1881	J.L. Ancion (koek- en banketbakker) - J.F.M. Jespers (adj.-comm. ter prov. griffie)
1896	H.J.M. Blom (koek- en banketbakker)
1908	Jac. Dolmans (bediende) - G.J. Krijbolder (firma Wed. J. Krijbolder en Zoon) kachels, rijwielen en brandk. - F. Verhulst-Pels

1910	H. Heijnen van Leent
1923	wed. B.R. de Breuk (zonder)
1928	W.M. Demouge

1928	jhr. W.A. van den Bosch - J.P. Vollewens
1943	A.W.C. van Luijt (vertegenwoordiger)

1910	G.J. Krijbolder (firma wed. J. Krijbolder en Zoon) kachels, rijwielen en brandk. - D.W. de Niet (bediende) - Louis J.M. Pernot (wijnhandel) - Gez. Reijkersz (tailleuses) - Miss Robinson (leerares in de Engelsche taal)
1923	Martinus J. Drenthen (commies Post en Telegrafie)
1928	A.M. Breuker - wed. C.J.Th. Breuker - C. Jorna
1943	K.J. Ellensiek (reizigster) - H.A. Peters (ankerwikkelaar) - G. Vergeer (betonwerker)

1910	A. Eijkelberg (chef schoenenmagazijn 'Hollandia') - Hollandia (schoenenmagazijn)
1923	Wilhelmus van Gestel (zonder)
1928	W. van Gestel - J.J. Olthuizen
1943	Het Zuivelhuis (boter- en kaashandel)
19??	Latenzo herenmode

1865	W.C.G. Abbema (ontv. van 's rijks belastingen te Engelen) - E. de Bruijn (modemaakster en winkelierster) - W. de Bruijn (mr. schoen- en laarzenmaker)
1875	B.J. de Bruijn (telegrafist) - W. de Bruijn (mr. schoenmaker) - wed. M. Landheer (partikulier) - P.J. Pernot (handelaar in wijnen en gedistilleerd)

1881	A.J. de Bruijn (mr. goudsmid) - B.J. de Bruijn (telegrafist) - W. de Bruijn (mr. schoenmaker) - wed. M. Landheer (partikuliere) - P.J. Pernot (handelaar in wijnen en gedistilleerd)
1908	B.J. de Bruijn (gep. directeur telegrafie) - R.J. de Bruijn (goudsmid) - W. de Bruijn (particulier)

1865	J. Steenbergen (corsettenfabrijkant)
1875	J. Steenbergen Jr. (mr. timmerman) - H. Steenbergen (klerk) - J. Steenbergen (corsettemaker)

1881	J.M.F. Servais (leeraar aan de R.H.B.S.) - J. Steenbergen (corsetmaker)
1908	J.M.C. Petit (modiste)

1910	J.M.C. Petit (in modes)
1928	J.A. Quaadvliet - J.D. Quaadvliet - J.M. Quaadvliet - M.W. Quaadvliet - mej. M.B. Quaadvliet - wed. H.A. Quaadvliet
1943	M.B. Quaadvliet (handwerken) - wed. A.C. Quaadvliet-van de Struijk

1865	mr. E.G.J. Tilman (advokaat)
1875	F.J.M. Servais (leeraar aan 's rijks H.B. school)

1910	E.B. Schmeink (koopman in heerenart. en hoedenmag.)
1928	H.W. Blom - W.H. Blom - wed. H.P.F. Blom - G. van Tent
1943	C.J.H. van den Heuvel (filiaalhouder) - J.H. van den Heuvel