afb. A.F.A.M. Wetzer, 11 juni 2008

Vliertstraat

Binnenstad Noord

Hier staat een voormalige militaire bakkerij. De landmacht had tot na de Tweede Wereldoorlog eigen bakkerijen, die een speciaal soort bruin brood bakten, de beroemde/beruchte "Kuch". Kenners beweren dat het vers wel lekker was, maar na één dag kon je er een deuk mee in je helm slaan.

Vestingwandelingen

Jaar

Naam

Bron

1881

Vliertstraat

RB 31-05-1881

1890

Vliertstraat

Kaart Jos van Hagens ca 1890

1901

Vliertstr

Adresboek 's-Hertogenbosch 1901

1909

Vliertstraat

Huisnummeromnummering 1909

1910

Vliertstraat

Straatnamenlijst 's-Hertogenbosch 1910-1911

1928

Vliertstraat

Adresboek voor 's-Hertogenbosch 1928

Rats, kuch en bonen

door Ed Hupkens

Tijdens de vergadering van de Bossche gemeenteraad op 31 mei 1881, werd het volgende besluit genomen: “Is mitsdien besloten de navolgende naam te geven aan den weg langs het Laboratorium: Vliertstraat”. De straat dankt haar naam aan de voormalige polder De Vliert.

Deze polder was in de middeleeuwen gelegen tussen de Vliertse Wetering en het riviertje de Aa. De in 1830 gegraven tenaille (een soort vestinggracht) tussen de Zuid-Willemsvaart en de Aa ten oosten van het nabijgelegen Kruithuis, werd in 1879 weer geslecht en gedempt. Vlak na de demping werd de Vliertstraat aangelegd. Deze straat verbindt de Zuid-Willemsvaart met de Kasterenwal. Al snel - rond 1900 - werden aan de Vliertstraat enkele gebouwen opgericht: een eengezinswoning op nummer 2, oorspronkelijk bestemd voor een opzichter van de genie, en op de nummers 4 t/m 8 een militaire bakkerij (1903). De oudste militaire bakkerij lag aan de Hinthamerstraat, de poort ervan bestaat nog, tussen de nummers 207 en 209. 'Rats, kuch en bonen' was de benaming voor het soldatenmenu van vóór de Tweede Wereldoorlog. 'Rats' was een warme eenpansmaaltijd. Het betreft een verbastering van het Franse ratatouille, dat we ook kennen als ratjetoe en dat voorkomt in de uitdrukking 'in de rats zitten'. 'Kuch' is de benaming voor soldatenbrood, afgeleid van keg = homp brood. Het was een tarwebroodje, kort en breed. Tijdens de mobilisatie van 1939-1940 kreeg 'Rats, kuch en bonen' landelijke bekendheid door het gelijknamige soldatenlied, gezongen door Lou Bandy.
Achter de bakkerij aan de Vliertstraat werd rond 1905 een opslagplaats voor levensmiddelen gebouwd. Verder kwam er nog een gebouw, eveneens gelegen achter de bakkerij. Waarschijnlijk ging het hier om - wat in de volksmond 'Geweermakershuis' heette - een werkplaats van de meester-geweermaker. Wanneer dit gebouw gesloopt werd, is onbekend. Het terrein tussen de Vliertstraat en het Kruithuis werd later onder meer in pacht gegeven aan twee houtzagerijen. Er hebben ook een melk- en zuivelhandel, speelgoedfabriek en drankenhandel gezeten. In 1947 kocht de gemeente het gehele, voormalig militaire terrein over van de Staat der Nederlanden. Alle fabrieksgebouwen werden gesloopt. In 1978 verwierf de gemeente de gebouwen aan de Vliertstraat, met het oog op sloop ten behoeve van een park. Protestacties hebben dit toen voorkomen. Een van die protestacties bestond uit het kraken van de panden. Huisnummer 2 werd verkocht aan de woongroep 'Ojeetje'.

5

Stadsblad woensdag 30 oktober 2013 | 5

De Wallen (3)

Naast het Kruithuis was een houtzagerij, hier hield de wal op en moest men de Vliertstraat in, daar was de militaire bakkerij gevestigd. Deze straat dankt haar naam aan de polder 'De Vliert'.

103

Straat in Straat uit (1984)

2 december 1967

1996	H. Bruggeman Het Kruithuis en zijn omgeving gelegen te 's-Hertogenbosch. In wijk M langs de Zuid-Willemsvaart H. Bruggeman ('s-Hertogenbosch 1996)
2011	Erwtenman De gewone overlast Brabants Dagblad woensdag 5 januari 2011
2016	Pand Vliertstraat is ‘te onveilig’ De acht bewoners van de Vliertstraat hebben geen idee waar ze heen moeten nu ze binnenkort op straat staan. Bart Gotink \| Brabants Dagblad woensdag 2 maart 2016 \| 4

Zuid Willemsvaart

Vliertstraat 2

Vliertstraat M 71 (????)

1908	G.Ch.Th. Verspoor (opz. van fortificatiën) - G.G. Verspoor (gep. adj. onderoff. artillerie) - A. Vorspoor (bouwkundig teekenaar)

Vliertstraat 2 (1909)

1910	G.Ch.Th. Verspoor (opz. van fortificatiën 2e klasse)
1928	J.H. Cobben
1943	P.G. van Woudenberg (opz. fortificatiën)

Vliertstraat 4-6

Vliertstraat 4

Vliertstraat M 72 (????)

1908	C.W. Bauling (adm. milit. bakkerij (Vliertstraat))

Vliertstraat 4 (1909)

1910	Militaire broodbakkerij
1928	Mil. Levensmiddelenmagazijn

Vliertstraat 6

Vliertstraat M 72a (????)

1908	Militaire broodbakkerij

Vliertstraat 6 (1909)

1910	F. Kiepe (adm. milit. bakkerij)
1928	P. Schrier

Vliertstraat 8

Kasterenwal

Vliertstraat 3

Vliertstraat 1

Zuid Willemsvaart

  5211 PC  1..3
  5211 PC  2..8

1881

31 mei 1881

No. 23. Beraadslaging over een voorstel tot het geven van namen aan nieuwe straten
... Is mitsdien besloten te geven de navolgende naam aan: den weg langs het Laboratorium ... Vliertstraat ...

Stadsarchief | GAHt Notulen gemeenteraad 1881 nr. 7(31.05) p. 137-166 | 155

  1909 : links 2..6

Vliertstraat

Binnenstad Noord

Rats, kuch en bonen

De Wallen (3)

H. Bruggeman

Erwtenman

Pand Vliertstraat is ‘te onveilig’

31 mei 1881

Op deze pagina

Rijksdienst Cultureel Erfgoed