afb.
De naam Torenstraat spreekt voor zich, de straat is genoemd naar de westtoren van de Sint-Jan. Het had ook Torens-straat kunnen zijn, indien een plan uit 1860, dat voorzag in de bouw van twee westtorens, doorgang had gevonden. De gemeenteraad keurde het echter af. Al in de 15e eeuw waren er plannen om de kerk westwaarts uit te breiden en een nieuwe toren te bouwen. Het kerkbestuur wist daartoe tussen 1472 en 1493 geleidelijk alle huizen tegenover de westkant van de kerk, in eigendom te verwerven. Men kreeg echter geen kans het grootscheepse bouwplan te verwezenlijken. Men heeft daarop een reeds verleende bisschoppelijke toestemming benut om de oude, oorspronkelijk romaanse westtoren met een nieuwe, gotische klokkenverdieping en naaldspits te verhogen (rond 1504). In de Franse Tijd werden alle kerktorens geconfisqueerd en aan de gemeentebesturen in eigendom overgedragen. Dat had te maken met hun functie van openbare tijdaanwijzer, (militaire) uitkijkpost en plaats voor de klokken die brand en alarm signaleerden en openbare feesten aankondigden. De kerktoren van de Sint-Jan is - na veel heisa - definitief in 1801 in eigendom van de gemeente gekomen, en is dat nog steeds. In het pand Torenstraat hoek Kerkstraat (nu ING-bank) vestigden zich ooit de eerste redemptoristen. Torenstraat 5 was in de jaren dertig van de vorige eeuw het Fratershuis. Op Torenstraat 16, ietwat verscholen naast de Sint-Jan, ligt een pand dat als archiefloods gebouwd werd. Nu is het Sint-Jansmuseum De Bouwloods er gevestigd. Ook het kerkarchief, secretariaat kerkbestuur en bouwbedrijf Sint-Jan zijn hier ondergebracht. |
In het huis links -Torenstraat hoek Kerkstraat- vestigden zich de eerste Redemptoristen in Den Bosch. In het derde, hoge pand met de twee schoorstenen woonden de fraters. De naam Torenstraat spreekt voor zich. Vroeger sprak men van 'dat toerenstraetken'. Het had ook Torens-straat kunnen heten als het plan van de bekende Gebrs. Donkers verwezenlijkt had kunnen worden. Dat plan van 1860 voorzag namelijk in de bouw van twee westtorens van 150 meter hoog. In de gemeenteraad heeft het plan met tekening toen wel gecirculeerd maar men heeft het niet goedgekeurd. Ter toelichting kunnen we vermelden dat de kerken eigendom zijn van de kerkbesturen, maar met de torens ligt dat anders. In 1798, vier jaar na de komst van Pichegru, hebben de bezetters alle torens geconfisceerd waarbij het eigendom daarvan aan de gemeente kwam en dat is zo gebleven. Ook de Sint Janstoren is gemeente-eigendom. | 46 |
1980 |
J.A.M. RoelandsStraat in - Straat uit. TorenstraatBrabants Dagblad 15 augustus 1980 |
|
1982 |
RedactieRapport "omgeving Sint Jan"Dienst Gemeentewerken, afd. Binnenstad ('s-Hertogenbosch 1982) |
|
1997 |
A.H. van Drunen, R. GlaudemansMetamorfose van een huizenblok. Bouwhistorisch onderzoek in de huizen op de hoek van de Hinthamerstraat en de TorenstraatKroniek Bouwhistorisch en Archeologisch onderzoek 's-Hertogenbosch 2 (1997) 163-205 |
|
1998 |
Jo HendriksHinthamerstraat - Torenstraat - Sint-JosephstraatKringNieuws 2 (1998) 12-13 |
|
2003 |
De buren van de Madonna (frater Remigius Heesbeen) Ontmoetingen 149 (2003) 14-24 |
1865 | H. Huijbers (tapper) - J.H. Huijbers (griffie klerk) |
1875 | P.F. van Hest (tapper) - H. Huijbers (tapper) - J.H. Huijbers (cand.-notaris en agent eener hijpoth. verzek.) |
1881 | A. Mulders (tapper) |
1908 | Fr. van Schijndel (bierhuish. winkelbediende) - Zusterschool (parochie St. Jan) |
1910 | Fr. van Schijndel (caféhouder, gasfitter) |
1928 | W.L. Pennings - J.J. Schuurmans |
1943 | H.W.J. Vos (leeraar M.O. Lich. Oefening Gedipl. Zwemonderw.) |
1894 | R.K. Kerkbestuur van de parochie van St. Jan |
1910 | Zusterschool (parochie St. Jan) |
1928 | Bijz. Meisjesschool |
1936 | R.K. L.O.-school |
1975 | R.K. Bijzondere meisjesschool |
1865 | G.W. Bouman (muzijkonderw.) - P.H. van der Hagen (mr. koperslager) |
1875 | H. van Leeuwen (partikulier) - A. van Oss (tapper) |
1881 | F. van Hees (tapper) |
1894 | R.K. Kerkbestuur van de parochie van St. Jan |
1908 | A.H.G. de Bergh (rijksschatter en klerk) |
1865 | J.J. Sweerts (borstelmaker) |
1875 | J. van der Bruggen (borstelmaker) - Th.A.J. Houtman (sigarenfabriekant) |
1881 | H. Neefs (reiziger) - wed. J.C. van der Veer (particuliere) |
1910 | L.A. Lemaire |
1928 | mej. M. Brekelmans |
1943 | J.P.M. Grovendonck (huisschilder) |
1881 | H. van Leeuwen (partikulier) |
1908 | L.A. Lemaire |
1910 | A.H.L. de Bergh (klerk assurantiekantoor) |
1928 | J.R. Veneman |
1943 | J.R. Veneman (winkelier) |
1908 | W.A. Ruijters (timmerman) |
1910 | W.A. Ruijters (timmerman) |
19?? | Café 'de Saeck' |
1928 | H.J. Ruijters - J.B. Ruijters |
1943 | Instituut Biermans - wed. J.J.G. Strijbosch-Aarts - C.J. van Uden |
1928 | mej. A. Arts - C. van der Kreke - C.J. Meijers - H. Stoffels |
1943 | A. Arts (pensionhoudster) - A.M. van Beek (rijwielbew. bij de N.S.) - A.J. v.d. Sluijs (bankbeambte) - F.G.H.M. van Son (kantoorbed. levensm. bedrijf) |
1991 | Bernard Kuenen (bar en bistro Memories) |
1910 | Kathedrale kerk van St. Jan |
1928 | St. Janskerk |
19?? | Sint-Jansmuseum 'De Bouwloods' |
1943 | wed. J.W. Meijer-van Doorn - wed. J.W. Meijer-van Doorn (kunsthandel 'De St. Jansbasiliek') |
1943 | M. Brekelmans (stoelenzetster) - G. Spijkers (stoelenzetster) |
1943 | B.L.M. Lax (ass. accountant) - Jos Lax (goud- en zilverhandel, goudsmeden, juweliers) - P.J. Lax (zilversmid) |
1960 | Jos Lax (edelsmidse) |
2001 | ? (restaurant en lunchroom Hemel en aarde) |
1943 | N.H. van Winkel (kaarsenmaker) - wed. J.M. van Winkel-Tukker |
1865 | (Torenstraat A 49): R.C. Gostelie Jr. (poelier) |
1875 | (Torenstraat A 49): R.C. Gostelie Jr. (poelier) |
1865 | (Torenstraat A 50): P. Krekel (postbode) - H.P. Verreijdt (mr. messenmaker en aanspreker) - J. Verreijdt (mr. messenmaker) - J. Verreijdt (mutsenwaschster) |
1865 | (Torenstraat A 51): W. Roelofs (mr. smid en spijkerfabriekant) |
1865 | (Torenstraat A 53): A. Dux (onderwijzer) |
1875 | (Torenstraat A 53): mej. A. Coppens (partikuliere) |
1908 | Fraterhuis en scholen - G. van de Ven (directeur) |
1910 | R.C. van Bokhoven (directeur) - Eerw. Fraters |
1928 | Fratershuis |
1943 | C.W.A. Verbruggen (administrateur) |
1960 | Bureau 'St. Jansklokken' |
1991 | dhr. en mevr. Aven (Pilkington's) |
2006 | Bart Derks (Pilkington's) |
1865 | J. v.d. Berg (water- en vuurverkooper en winkel) |
1875 | J. Verreidt (messenmaker) |
1881 | jr. R.C. Gostelie (poelier) |
1908 | M.C.H. Staelenberg (wildhandel, wapenmag.) |
1910 | M.C.H. Staelenberg (wildhandel, wapenmag.) |
1928 | M. Staelenberg |
1943 | M.B.W.J. Staelenberg (wildhandelaar) - M.G.J. Staelenberg (wapenhandel) - Michel Staelenberg (jachtartikelen, wapenhandel) |
1971 | Aaf Liebregts-Sopers (Brabants Jachthuis) |
1991 | Leo Martens (bar-gril de Taveerne) |
2002 | Verbouwing |
1881 | Th. Houtman (sigarenfabriekant kantoor en fabriek) |
1910 | F.W.C. de Grave (arts) |
1928 | Kantoor Adv. Proc. mr. Wijers en Baron Hugenpoth - wed. P.M.J.M.E. Woltering |
1943 | Maison 'Linette' (modeartikelen) |
5211 KK 1..21 5211 KK 2..18
1909 : rechts 1.. 5, links 2..16 1995 : rechts 1..13, links 2..18 (Huisnummerkaart H16)
No 13 Wijk C (komend van de Choorstraat) | ||||||
Toren Straat | ||||||
330 | - | - | - | - | - | - |
331 | - | - | - | - | - | - |
332 | - | - | - | - | - | - |
333 | - | - | - | - | - | - |
334 | 7 | Schaijk, Petrus van | Arbeider | 35 | Rooms | Dinther |
335 | - | - | - | - | - | - |
336 | 10 | Verreijdt, Arnoldus Martinus | Messemaker | 42 | Rooms | Den Bosch |
337 | 11 | Bosch, Johannes van den | Smit | 48 | Rooms | Geffen |
338 | 8 | Bolsius, Michael | Chrirugijn | 36 | Rooms | Den Bosch |
339 | 4 | Losecaat, Jacobus | Rechter van Instructie | 47 | Gereformeerd | Den Bosch |
340 | - | - | - | - | - | - |
341 | 14 | Siepkens, Willem | Zadelmaker | 39 | Rooms | Den Bosch |
342 | - | - | - | - | - | - |
343 | 4 | Kuijpers, Nicolaas | Tapper | 34 | Rooms | Den Bosch |
344 | - | - | - | - | - | - |
345 | 5 | Jagt, Jan van der | Onderwijzer | 42 | Gereformeerd | Zierikzee |
Groot Kerkhof |
J.J.M. Franssen, De Bossche arbeider in zijn werk- en leefmilieu in de tweede helft van de negentiende eeuw XXXIV (1976) 391, 395
F.L. Jansen, Kledinghandel in transitie LXXXVIII (1991) 59, 380, 382
Charles de Mooij en Aart Vos, 's-Hertogenbosch binnenskamers (1999) 70
Geertrui Van Synghel, De stedelijke secretarie van 's-Hertogenbosch tot ca. 1450 (2007) 318n
Aart Vos, 's-Hertogenbosch : De geschiedenis van een Brabantse stad 1629-1990 (1997) 137