Sneevliethof

Na de lagere school werd Henk Sneevliet in september 1895 ingeschreven aan de Rijks H.B.S. Met financiële steun van buitenaf doorliep hij de vijf klassen aan de Hekellaan en deed in juli 1900 met succes eindexamen. Nog dezelfde maand vertrok hij uit 's-Hertogenbosch naar Utrecht, waar hij bij de Spoorwegen ging werken. De rest van het gezin Sneevliet-Artz vertrok in 1904 naar Assen.

Sneevliet werd - al tijdens zijn opleiding bij de Spoorwegen - lid van de SDAP en de Nederlandse Vereeniging van Spoorweg- en Trampersoneel. Hij werd in 1907 van de Zwolse gemeenteraad en in 1911 landelijk voorzitter van de vereniging van spoorweg- en trampersoneel. Henk Sneevliet was uitgegroeid tot een militante vakbondsman, behorend tot de marxistische intellectuelen binnen de SDAP. In 1912 verliet hij door conflicten zowel de SDAP als de vakbond. Hij verliet Nederland zelfs ...

Sneevliet kreeg kort een baan bij het Soerabaiasch Handelsblad. Door zijn contacten met de vakbond werd hij hoofdbestuurslid van de Vereniging van Spoorweg- en Trampersoneel en eindredacteur van het blad De Volharding. Hij maakte van de vakbond een moderne en strijdbare bond met in hoofdzaak Indonesische leden. Het was voor hem de proletarische massabasis voor de latere communistische beweging. Hij moest echter Nederlands-Indië verlaten ...

De koloniale politiek bleef sterk zijn aandacht houden. Onder de schuilnaam Maring woonde hij in 1920 het congres van de Komintern te Moskou bij. Uitgebreid kwam daar voor de eerste maal het koloniale vraagstuk naar voren. Door Lenin persoonlijk werd Sneevliet namens Komintern naar China gestuurd waar de politieke situatie chaotisch was. Na een conflict met de Chinese communisten en de Komintern keerde hij in 1924 terug naar Nederland.

In 1929 richtte Sneevliet de Revolutionaire Socialistische Arbeiders Partij op. Zijn solidariteitsactie vóór de muiters van het schip De Zeven Provinciën leverde hem vijf maanden gevangenisstraf op. Toen hij in de gevangenis zat werd in de Tweede Kamer gekozen; in 1939 werd hij lid van de gemeenteraad van Amsterdam.

Een nieuwe oorlog dreigde. Reeds in september 1938 werd er binnen de RSAP gesproken over een mogelijke illegaliteit tijdens een bezetting. In mei 1940 na de Duitse inval, werd de RSAP opgeheven. Sneevliet dook direct onder en werkte actief in de illegaliteit. De Duitse autoriteiten spoorden hem op en na een proces werd hij ter dood veroordeeld: in april 1942 werd Henk Sneevliet gefusilleerd.

Sneevliet heeft in zijn leven te kampen gehad met vele problemen: onzekere en steeds wisselende maatschappelijke status. Privémoeilijkheden (vier huwelijken, waarvan drie beëindigt door echtscheiding; de dood van twee zoons) en de vervolgingtijdens de oorlog. Hoewel hij een voorstander was van een sterke socialistische/communistische partij, bleef hij steeds behoren tot kleine weliswaar militante groeperingen. Zijn politieke principes heeft hij daar steeds uitgedragen.

In 's-Hertogenbosch is een straat genoemd naar Henk Sneevliet. Niet in de buurt in De Kruiskamp die gewijd is aan de verzetstrijders gedurende de Tweede Wereldoorlog, maar in Maaspoort tussen andere bekende Nederlandse politici: de Sneevliethof.