afb. Gerard Monté, 23 maart 2000
Tussen Hinthamerstraat 148 en 150 is de Schilderstraat. De straat die je ingaat via een boogpoort, is niet genoemd naar het schildersambacht, maar naar de oud-Bossche patriciërsfamilie Schilder. Al in 1454 sprak men over 'dat Scilderinghstraetken'. Een markant gebouw in de Schilderstraat is Huize St. Agnes, dat vanaf 1855 onderdak bood aan arme vrouwen en meisjes en aan jongens tot zeven jaar. In 1907 werden de oude, arme vrouwen overgebracht naar het H. Geesthuis aan de Hinthamerstraat (nu de Openbare Bibliotheek); het kreeg toen de naam St. Annagesticht. Een ander opmerkelijk pand in de Schilderstraat is de voormalige Bank van Leening (1854). Hier kon men, als men tijdelijk kort bij kas zat, huisraad en andere roerende goederen verpanden. Men kreeg een vijfde tot een zevende van de waarde in contanten uitbetaald. Vooral tegen kermis- en carnavaltijd was het bij de bank aanmerkelijk drukker. Banken van Lening staan ook bekend als Tafelen van Lening of Lombarden. In de middeleeuwen waren de Lombarden (afkomstig uit Lombardije) -naast de Joden- de enige personen die zich met de geldhandel mochten bezighouden. Van Lombard is het woord lommerd afgeleid. Bosschenaren spraken ook wel van 'Ome Jan'. In 1547 werd een Stedelijke Lommerd gevestigd op de hoek Smalle Haven en Bokhovenstraatje, in 1676 gesloopt. De Bank van Leening had een meer sociaal doel dan de Lombarden, die soms 50% rente durfden te vragen. In 1948 is de bank gestopt. De dansafdeling van de Muzerije wordt er, na een grondige verbouwing, gehuisvest. |
Naast Huize St. Agnes en de Bank van Leening heeft de Schilderstraat twee gasthuisjes gekend. Eén was bestemd voor 13 oude vrouwen, het gasthuisje was eerder gevestigd op de Papenhulst. Het andere was bedoeld voor 13 oude mannen, die voorheen in de Beurdsestraat woonden. Het waren beide fundaties van Adam van Mierde, stichter en eerste deken van het kapittel van de Sint-Jan (1366). Hij had ze op 17 maart 1403 bij testament in het leven geroepen. Deze Adam van Mierde bezat ook enkele huizen en een mansio (aanzienlijke woning) aan de huidige Zuidwal. Na zijn dood in 1403 werd de mansio ingericht als gasthuis. Ten behoeve van de uitbreiding en versterking in 1542 van de zuidelijke stadsmuur zijn de mansio en andere huizen gesloopt. Omstreeks 1835 werd in de Schilderstraat door ene Mivion, afkomstig uit Luik, een glasblazerij en glasslijperij opgericht. Hij bracht zijn eigen personeel mee, dat waren zogeheten Luikerwalen. Het zijn deze Franssprekende mannen geweest, die het in die tijd zo goed als verlopen carnaval -men sprak in 's-Hertogenbosch overigens meer van Vastenavond- nieuw leven hebben ingeblazen. Het glasbedrijf van Mivion heeft niet zo lang bestaan, tot 1853. In dat jaar werden de gebouwen opgekocht om plaats te maken voor de Bank van Leening (1854). In onze tijd was de Schilderstraat bekend of liever berucht als bordeelstraatje. Het gemeentebestuur deed er alles aan om de prostitutie uit het straatje te weren. Dat is uiteindelijk gelukt; in 2001 zijn ook de laatste kamertjes voor raamprostitutie verdwenen. |
De Hinthamerstraat is een van de oudste in- en uitvalswegen van de stad ’s-Hertogenbosch. Al vrij vroeg, mogelijk reeds in de dertiende eeuw, ontstonden de eerste zijwegen aan deze hoofduitvalsweg. De zijstraten aan de noordkant van de Hinthamerstraat waren in de middeleeuwen de toegangswegen naar grote, stenen huizen en hun bijgebouwen. Deze zogeheten mansio’s stonden vooral aan de overzijde van de Binnendieze, die hier toen nog niet gedempt was. Bij deze mansio’s hoorden grote terreinen, die overgingen in tuinen, bleekvelden, grasvelden, stallen, boomgaarden en akkers. Lange tijd was het grootste deel van het gebied tussen de stadsmuur en de Dieze hiermee opgevuld. De Schilderstraat gezien in de richting van de Hinthamerstraat. Links de voormalige, gerestaureerde bordelen. Anno april 2010. Foto: Josephine Peren.
De eigenaren van de mansio’s behoorden tot de kringen van lokale adel of rijke kooplieden. Zo’n vooraanstaand koopmans- en patriciërsgeslacht was de familie Scilder of Schilder. Generaties lang bezat zij een mansio aan de noordzijde van de Binnendieze. Het straatje dat men door moest om het grote huis te bereiken werd naar deze familie de Schilderstraat genoemd. Al in 1454 sprak men over ‘dat Scilderinghstraetken’. Aan de kant van de Hinthamerstraat, tussen de huidige nummers 148 en 150, stond een boogpoort die toegang gaf tot de Schilderstraat. Deze poort werd wel eens de ‘Poort van Scilder’ genoemd. De gehele Schilderstraat werd af en toe wel als Schilderspoort aangeduid. In het straatje zelf waren veel eenkamerwoningen (cameren). Tussen de cameren stonden ook wel bredere huizen. Eigenaren van de woningen waren over het algemeen ambachtslieden: steenhouwer, lakenscheerder, broekriemmaker, nastelmaker (nastel of nestel: veter, koord), ketelmaker, linnenwever, tripmaker (trip: houten schoeisel). Arbeiders of werklieden huurden hun kamerwoninkjes meestal. Markante gebouwenEen markant gebouw in de Schilderstraat is Huize St. Agnes, dat vanaf 1855 onderdak bood aan arme vrouwen en meisjes en aan jongens tot zeven jaar. In 1907 werden de oude, arme vrouwen overgebracht naar het H. Geesthuis aan de Hinthamerstraat; het kreeg toen de naam St. Annagesticht. Het is nu de Openbare Bibliotheek.Omstreeks 1835 werd in de Schilderstraat door ene Mivion, afkomstig uit Luik, een glasblazerij en glasslijperij opgericht. Hij bracht zijn eigen personeel mee, dat waren zogeheten Luikerwalen. Het zijn deze Franssprekende mannen geweest, die het in die tijd zo goed als verlopen carnaval - men sprak in ’s-Hertogenbosch overigens meer van Vastenavond - nieuw leven hebben ingeblazen. Het glasbedrijf van Mivion heeft niet zo lang bestaan, tot 1853. In dat jaar werden de gebouwen opgekocht om plaats te maken voor de Bank van Leening (1854). Hier kon men, als men tijdelijk kort bij kas zat, huisraad en andere roerende goederen verpanden. Men kreeg een vijfde tot een zevende van de waarde in contanten uitbetaald. Vooral tegen kermis- en carnavalstijd was het bij de bank aanmerkelijk drukker. Banken van Lening staan ook bekend als Tafelen van Lening of Lombarden. In de middeleeuwen waren de Lombarden (afkomstig uit Lombardije, Noord-Italië) - naast de Joden - de enige personen die zich met de geldhandel mochten bezighouden. Van Lombard is het woord lommerd afgeleid. Bosschenaren spraken ook wel van ‘Ome Jan’. In 1547 werd een Stedelijke Lommerd gevestigd op de hoek Smalle Haven en Bokhovenstraatje, in 1676 gesloopt. De Bank van Leening had een meer sociaal doel dan de Lombarden, die soms 50% rente durfden te vragen. In 1948 hield de bank op te bestaan en werd opgevolgd door de Gemeentelijke Kredietbank en de Sociale Dienst. De dansafdeling van de Muzerije aan de Hinthamerstraat is er, na een grondige verbouwing, tegenwoordig gehuisvest. GasthuisjesNaast Huize St. Agnes en de Bank van Leening heeft de Schilderstraat twee gasthuisjes gekend. Eén was bestemd voor 13 oude vrouwen, het gasthuisje was eerder gevestigd op de Papenhulst. Het andere was bedoeld voor 13 oude mannen, die voorheen in de Beurdsestraat woonden. Het waren beide fundaties van Adam van Mierde, stichter en eerste deken van het kapittel van de Sint-Jan (1366). Hij had ze op 17 maart 1403 bij testament in het leven geroepen. Deze Adam van Mierde bezat ook enkele huizen en een mansio aan de huidige Zuidwal. Na zijn dood in 1403 werd de mansio ingericht als gasthuis. Ten behoeve van de uitbreiding en versterking in 1542 van de zuidelijke stadsmuur zijn de mansio en andere huizen gesloopt. Tegenover het Adam van Mierdengasthuis lag het zogenaamde Arme Fraterhuis. Hier woonden arme scholieren van de Latijnse School. Ook de later bekend geworden humanist Erasmus verbleef van ongeveer 1485 tot 1487 als kostganger in het Arme Fraterhuis. Tussen 1630 en 1794 bood dit pand onderdak aan de Latijnse School. Er was ook een Rijke Fraterhuis, maar dat stond meer in de richting van de Hinthamerstraat. Ook de rector, conrector en de drie praeceptoren (leraren) woonden er. Voorts waren er leerlingen die tegen betaling kost en inwoning genoten.BordeelstraatIn onze tijd was de Schilderstraat bekend of liever berucht als bordeelstraatje. Diverse bordelen waren in de jaren zeventig van de vorige eeuw vanuit de Tolbrugstraat hier naartoe overgeplaatst. Het gemeentebestuur deed er alles aan om de prostitutie uit het straatje te weren. Dat is uiteindelijk gelukt; in 2001 zijn ook de laatste kamertjes voor raamprostitutie verdwenen. Vanaf 2002 werden de panden enkele jaren gekraakt. Daarna zijn de voormalige bordelen, na grondig archeologisch en bouwhistorisch onderzoek, schitterend gerestaureerd. | 64 |
Bronnen | |
• | Wilt de Boer et. al., Schoon Schamel Schilderachtig. De geschiedenis van de huisvesting van handwerkslieden, hoeren en huurders in de Schilderstraat te ’s-Hertogenbosch ('s-Hertogenbosch 2008) |
• | Bossche Encyclopedie |
• | Ed Hupkens, Bossche straten en stegen. De historische binnenstad in 180 doorkijkjes ('s-Hertogenbosch 2012) |
v. Duren370. In de Schilderstraat lagen: "Het Tafellaken" en "De Palmboom", alsmede in de 18e eeuw "De Latijnsche Scholen".Namen der Straten enz. | 38 |
SCHILDERSTRAAT. Niet zoo genoemd naar een ambacht, maar naar de deftige oud-Bossche familie Schilders. | 83 |
Het Rijke en Arme Fratershuis in de Hinthamerstraat besloeg ook een groot gedeelte van de Schilderstraat, het had daar een aparte ingang voor de arme scholieren. Het tegenwoordige Huize St. Agnes en de voormalige Bank van Lening hoorden ook bij het klooster. De Schilderstrat heeft ook twee gasthuisjes gekend: één voor dertien oude vrouwen dat eerst op de Papenhulst gevestigd was geweest en één voor dertien oude mannen die hier, waar de Diest de straat kruiste, een huis kregen; voordien woonden ze in de Beurdsestraat. Het waren beide stichtingen van Adam van Mierde; hij had ze op 17 maart 1403 in het leven geroepen bij testament. | 65 |
1977 |
RedactieSchilderstraatje verdwijntBrabants Dagblad woensdag 1 juni 1977 |
|
2005 |
RedactiePandjes in de SchilderstraatNieuwsbrief Stichting 's-Hertogenbosche Monumentenzorg (juli 2005) |
|
2008 |
Wim HagemansPandjes aan Schilderstraat zijn bijna klaarBrabants Dagblad dinsdag 4 november 2008 (foto) |
|
2008 |
Wim HagemansKrakers zorgden voor behoud SchilderstraatBrabants Dagblad donderdag 27 november 2008 |
|
2008 |
Ester VinkKrappe kameren, ruime tuinen : Aspecten van de bewoning in de Schilderstraat van Middeleeuwen tot circa 1850in: Schoon Schamel Schilderachtig (2008) 14-27 |
|
2008 |
Aart VosDe Schilderstraat tussen 1600 en 1900 : Impressie van een levendig buurtjein: Schoon Schamel Schilderachtig (2008) 28-41 |
|
2008 |
Wilt de BoerDe twintigste eeuw : Volksbuurt, bedrijvigheid, achteruitgang en wederopbouwin: Schoon Schamel Schilderachtig (2008) 42-55 |
|
2008 |
Eddie Nijhof en Ronald van GenabeekBinnenplaatsen en achterhuizen onderzocht : Archeologisch onderzoek op de achterervenin: Schoon Schamel Schilderachtig (2008) 56-69 |
|
2008 |
Harriën van DijkOuder dan de gevels doen vermoeden : Bouwhistorisch onderzoek van Schilderstraat 3-13in: Schoon Schamel Schilderachtig (2008) 70-83 |
|
2008 |
Wilt de Boer en Cor BouwstraBordelen worden prachtwoningenin: Schoon Schamel Schilderachtig (2008) 84-107 |
|
2009 |
Nik de VriesSchilderstraat verfraaidKringNieuws 1 (2009) 12 |
|
2012 |
RedactieDen Bosch krijgt tweede fresco in SchilderstraatBrabants Dagblad dinsdag 15 mei 2012 | 25 |
|
2012 |
Schilderstraat, een oase van bloemenBrabantWonen en de gemeente Den Bosch reikten gistermiddag in het Stadhuis de prijzen uit aan de vijf eigenaren van de mooiste geveltuinen van 2012.
Domien van der Meijden | Brabants Dagblad woensdag 20 juni 2012 | 24-25
|
|
2018 |
Ed HupkensSchilderachtige straatBossche Kringen 4 (2018) 64-65 |
2008 |
Schoon Schamel Schilderachtig : De geschiedenis van de huisvesting van handwerkslieden, hoeren en huurders in de Schilderstraat te 's-Hertogenbosch Adr. Heinen | 's-Hertogenbosch 2008 | ISBN 90 8680 129 9 |
1865 | E. Goedmakers (mr. smid) |
1875 | E. Goedmakers (mr. smid) |
1881 | E. Goedmakers (mr. smid) |
1899 | D. Passon (koopman) |
1908 | W. Cornelissen (koekbakker) - C. van der Staak (loopknecht) |
1928 | M.L. Jansen - W.A. van der Loo |
1943 | W.A. van der Loo (sigarenmaker) |
1943 | J.A. Welts (huisschilder) |
1865 | A. van Hard (tapper) |
1910 | W. Cornelissen (koekbakker) - C. van der Staak (loopknecht) |
1923 | Matheus N. Gloudemans (sigarenmaker) |
1928 | A.J. Gloudemans - G. van de Laar |
1943 | C.A. Tijbosch (chauffeur) - G. Verweij (schoorsteenveger) |
1908 | R. Cramer (koopman) |
1908 | J.H. Damen (schoenmaker) - M. Gloudemans (sigarenmaker) |
1908 | H. Heijmans (passementwerker) |
1910 | R. Cramer (koopman) |
1923 | Willem de Bruijn (mandenmaker) |
1928 | A.G. van Bree - W. de Buijn |
1943 | J.G. Stakenburg (kleermaker) |
1910 | J.H. Damen (schoenmaker) - M. Gloudemans (sigarenmaker) |
1923 | Jacob A. Damen (reiziger) |
1928 | J.A. Damen - M.A. Damen |
1943 | M.A. Damen (magazijnbediende) |
1910 | H. Heijmans (passementwerker) |
1923 | Marinus A. Damen (schoenmaker) |
1943 | A.J. Gloudemans (monteur) |
1908 | R. Cramer (koopman) |
1908 | wed. D. Passon |
1910 | wed. D. Passon (paardenslachterij) |
1923 | Hermanus F.J. van Buul (kleermaker) - Adriana M. Chambone (naaister) - Wilhelmus B. Delmee (boekdrukker) |
1928 | G.G. Kersie |
1943 | L. Pooters (koopman in brandhout en ijs) |
1908 | L. Schreuder (leerlooier) - A.M.A. Verdonk (gevangenbew.) |
1910 | L. Schreuder (leerlooier) - A.M.A. Verdonk (gevangenbew.) |
1928 | wed. L. Schreuder - A.M.A. Verdonk |
1943 | J.M. van Prooijen (sigarenmaker) - H.Q.C. Stakenburg (magazijnbediende) |
1908 | J.J. Bechtold (hand. in tabak en sigaren) - C.P. van Beijnen (steendrukker) - J.J. Klaassen (voerman) - C. Pouw (koopman) |
1910 | J.J. Bechtold (hand. in tabak en sigaren) - C.P. van Beijnen (steendrukker) - J.W. van Dinther (timmerman) - wed. W. Hanegraaf - C. Pouw (koopman) |
1923 | Christianus H. Döll (hulpbrievenbesteller bij de Post.) - Jacobus W. Döll (sigarenmaker) - wed. Wilhelmus Döll (koopvrouw) |
1928 | wed. C.G. Scholts - D. Vrijhoeven - P.A. Welts - P. van Zuijdam |
1943 | H.J. Brouwer (fabrieksarbeider) - C. Netten (stoelenmatter) - H.A. Stakenburg (sigarenmaker) - D. Vrijhoeven (schoenmaker) - P.A. Welts (bakker) |
1908 | H. v.d. Berg (pakhuisknecht) - G. van Maaren (kleermaker) - H. Vissers (sigarenmaker) |
1910 | H. v.d. Berg (pakhuisknecht) - L. de Winter (koopman) - R. de Wit (aanl. en onderh. v. electr. schellen) |
1923 | Hendrikus van den Berg (pakhuisknecht) - Franciscus J. van Bers (schoenmaker) - Johannes Fr. Evers (zoutziedersknecht) - Antonius J. Gloudemans (monteur-bankwerker) |
1928 | H. van den Berg - J.F. Evers - J.A. Nieuwhart - G. Vogels - M. Vrijhoeven |
1943 | A. van Breugel (fabrieksarbeider) - W. Sprenger - v.d. C. Wijgert (opperman) - E. van Zwam (los arbeider) |
1908 | J. v.d. Kallen (goudsmid) - H. v.d. Meer (conducteur paardentram) - D. Nieuwhart (sigarenmaker) - Th. van Rooij (agentuur tijdschr. 'de Wereld') |
1910 | J.B. Hendriks (timmerman) - H. v.d. Meer (conducteur paardentram) - D. Nieuwhart (sigarenmaker) - J. Princen (ververij en ch. wasscherij) |
1928 | F.J. van Bers - P.P. Damen - Th.A. Jansen - F.J. Schippers |
1943 | P. de Brouwer (loodgieter) - B.J. Pos (schilder) - F.J. Schippers (timmerman) - J.J.M. van der Wielen (boekbinder) |
1865 | J. van Boxtel (schoenmaker) |
1908 | M. van der Vorst (machinist) |
1910 | wed. M. van der Vorst |
1928 | C. van den Berg - J.W.Th. Kerste |
1943 | J.W.Th. Kerste (sigarenmaker) |
1908 | F.J. Nieuwhart (huisschilder) |
1910 | F.J. Nieuwhart (huisschilder) |
1928 | P.J. Jacobus meergen. van der Zande - A. van der Schoot |
1943 | P.J. Jacobus meergen. van der Zande (chef-likeurstoker) |
1865 | wed. A. van Broekhoven (tapster) |
1908 | wed. T. v.d. Akker-Pennings - Adr. Janssens (calligraaf, kantoorbed.) - wed. A. Pennings-Nieuwhart |
1910 | wed. T. v.d. Akker-Pennings |
1928 | C.A. Tijbosch |
1943 | C.A. Tijbosch (passementwerker) |
1908 | J.J. Laghuwitz (timmerman) |
1910 | J.J. Laghuwitz (timmerman) - wed. C. Villé (huis van verkoop met recht v. wederink.) |
1923 | Johannes J. Danse (timmerman) |
1928 | mej. H.J. Broers |
1943 | H.J. Broers (hovenierster) |
1908 | wed. L. van Eggelen-Tibosch - J. Tibosch (arbeider) |
1910 | wed. L. van Eggelen-Tijbosch - J. Tijbosch (arbeider) |
1923 | wed. Joannes L. van Eggelen (zonder) |
1928 | wed. J.L. van Eggelen |
1943 | P. van Geene (loodgieter) |
1908 | F. van Beuningen (machinist) - J. Koolen (herbergier) - A. Ras (sigarenmaker) |
1910 | F. van Beuningen (machinist) - wed. J. Koolen (tapster) - A. Ras (sigarenmaker) |
1923 | Franciskus van Beuningen (machinist sleepboot) - Henricus J.P. van Eggelen (sigarenmaker) |
1928 | F. van Bueningen - J. Dalmijn - H.J.P. van Eggelen - W.L. Sabel |
1943 | C. van de Berg - Fr. van Bueningen (machinist sleepboot) - J.J.P. van Eggelen (sigarenmaker) |
1908 | J.F. Cornet (houtzager) - M.F. Janssen (mr. kleermaker) - Fr. Nieuwhart (sigarenmaker) |
1910 | wed. Cornet - F.M. Janssen (mr. kleermaker) - P. Meeuwsen (tabaksbewerker) - D. den Teuling (koopman) |
1928 | A.H. Kroes - Th. Schippers - C.J. Tijbosch |
1943 | Th.C.M. van der Eerden (kleermaker) - C.J. Tijbosch (passementwerker) |
1910 | H. van Andel (kantoor steenk. handel) - J. Savelkouls (meesterknecht) |
1928 | Steenkolenmagazijn |
1908 | H. van Andel (kantoor steenk. handel) - B. Savelkouls (meesterknecht) |
1910 | H. van Andel (kantoor steenk. handel) - J. Savelkouls (meesterknecht) |
1928 | H.W. Sliphorst |
1943 | H.W. Sliphorst (timmerman) |
1928 | Bank van Leening |
1943 | Bank van Leening |
1948 | Bank van Lening en Geldschietbank |
1865 | A.G. van Dijk (bediende in bank van leening) - C.F.L.A. Levisse (directeur in de bank van leening) |
1881 | P.S. Verhulst (directeur in de bank van leening) |
1908 | Bank van Leening - L.P.J.M. Baptist (dir. bank van leening) - A.W. de Leeuw (particulier) |
1910 | L.P.J.M. Baptist (dir. bank van leening) - A.W. de Leeuw (particuliere) |
1928 | A.A.H. Bardie |
1943 | Gemeente-Geldschietbank (kantoor directie) |
1910 | Bank van Leening |
1943 | Gem. Bank van Leening en Geldschietbank |
1908 | J. v.d. Broek (loodgieter) - F. van Esch (schoenmaker) - J. Pullens (timmerman b/d genie) |
1910 | C. v.d. Aa (kleermaker) - M. v.d. Goorbergh (opp. kleedingmag.) - J. Pullens (timmerman b/d genie) - W. Verhagen (kleederverver) |
1928 | F.G. Knuvers - G.P. Knuvers - F.J. Nieuwhart - J. Pullen - echtg. C. Tijbosch |
1943 | A.G.W. van Gelder (schilder) - Th.L. Libregts (opperman) - wed. A. Pullen-Vergeest - wed. J. Tijbosch-Nieuwhart |
1865 | J.B. Krebs (winkelier in visch en kaas en tapper) - H. Litjens (stadsdrager) |
1875 | A. de Hardt (tapper) |
1908 | L. van Hooft (steenhouwer, caféh.) |
1910 | F. de Goeij (stafmuzikant) - L. van Hooft (steenhouwer, caféh.) |
1928 | Th.H.J. Hanegraaf - H.J. Peperkamp |
1943 | M. van den Heuvel - P.P. Schouten (sigarenmaker) - G.A. van Thiel (heibaas) |
1908 | M. Chapel - C. Mulder (arbeider) - wed. J. Wijsbek |
1910 | Th. Schippers (timmerman) - M. v.d. Water (sigarenmaker) - wed. J. Wijsbek |
1928 | E.H.W.O. |
1943 | Th.A. Jansen (lijnwerker) |
1908 | M. van Meuwese van Gerve (kantoor en pakhuizen) |
1943 | wed. J.M. van den Berg-van Lieshout - F.J. van Bers (schoenmaker) - van Dijks's Eierhandel |
1943 | Koekfabriek 'De Meierij' |
1960 | Felix' verwarmingsindustrie c.v. |
1943 | Koekfabriek 'De Meierij' |
1960 | Felix' verwarmingsindustrie c.v. |
1908 | F.J. Schippers (timmerman) - Th. v.d. Water (schoenmaker) |
1910 | F.J. Schippers (timmerman) - Th. v.d. Water (schoenmaker) |
1960 | Felix' verwarmingsindustrie c.v. |
1910 | Kantoor en pakhuizen van M. Meuwese van Gerve |
1865 | J. Kramer (leidekker) |
1894 | mej. wed. Anna Visser |
1901 | M. Meuwese-van Gerve |
1908 | M. van Meuwese van Gerve (kantoor en pakhuizen) |
1894 | A.A. van Bergen |
1928 | Chr. van Nuland - A. Pennings |
1943 | wed. A. Damen-Maas - L.G. Leenders (kapper) |
1908 | Fr. Artz (sigarensorteerder) - H.J. van Bockel (kleermaker) - wed. van Bockel (koopvrouw) |
1910 | H.J. van Bockel (kleermaker) - wed. van Bockel (koopvrouw) |
1928 | wed. J. Musters - W.J.L. Spermon |
1943 | Th.J. van Dijk (pakhuisknecht) - H.F.G. Wöhler (los arbeider) |
1865 | H. van Balgooy (water en vuurverkooper, winkelier in kom en eischwaren en metselaar) |
1908 | M.F. van Bergen (kellner, winkelier) |
1910 | M.F. van Bergen (kellner, winkelier) |
1928 | H. van der Meer |
1943 | W.J.L. Spermon (sigarenfabrikant) |
1881 | H.F. Keusen (winkelier) |
1908 | Fr. van Blom (timmerman) - Fr. Veroude (winkelier) |
1910 | Fr. Veroude (winkelier) |
1928 | F. Veroude |
1943 | F. Veroude (handel in koloniale waren) |
1910 | Fr. van Blom (timmerman) |
1892 | P. Verouden |
1908 | J. Evers (arbeider, bierhuish.) |
1910 | J. Evers (verlofh., zotziedersknecht) |
1928 | M. Wolfs |
1943 | M. Wolfs |
5211 NB 1..89 5211 NB 2..38 5211 NM 40..72
1909 : rechts 1..29, links 2..38
No 21 Wijk D (komend van Hinthamereinde) | ||||||
Schilderstraat | ||||||
603 | - | - | - | - | - | - |
604 | 4 | Nieuwhart, Jacobus | Kleermaker | 55 | Rooms | Gryvenstein |
605 | 2 | Suzee, Huberdina | - | 71 | Rooms | Den Bosch |
606 | 4 | Quekel, Hendrikus | Opperman | 46 | Rooms | Berlicum |
607 | - | - | - | - | - | - |
608 | - | - | - | - | - | - |
609 | - | - | - | - | - | - |
610 | 4 | Deelen, Mathys | Hovenier | 52 | Rooms | Hees bij Leende |
611 | - | - | - | - | - | - |
612 | 4 | Dame, Roelof | Hovenier | 58 | Rooms | Den Bosch |
613 | - | - | - | - | - | - |
614 | - | - | - | - | - | - |
615 | - | - | - | - | - | - |
616 | 5 | Flaton, Pieter | Brouwersknecht | 63 | Rooms | Volda |
617 | 8 | Muller, Antonius | Commies bij de Stadsbelastingen | 59 | Rooms | Scharpenberg |
618 | 5 | Mol, Dirk van | Timmerman | 68 | Rooms | Versel |
619 | 7 | Koosen, Johanna | - | 70 | Rooms | Den Bosch |
620 | 6 | Wenscheef, Johanna | Naaister | 53 | Rooms | Den Bosch |
621 | - | - | - | - | - | - |
622 | 7 | Kallen, Adriaan van der | Wolspinder | 49 | Rooms | Den Bosch |
623 | 3 | Olbers, Theodorus Henricus | Tinnegietersknecht | 31 | Rooms | Willemstad |
624 | 3 | Blom, Cornelis | Lindwerker | 36 | Rooms | Den Bosch |
625 | 4 | Herpen, Piet van | Arbeider | 60 | Rooms | Den Bosch |
626 | 2 | Huybregts, Johannes | Kleermaker | 69 | Rooms | 't Haagje bij Breda |
627 | 7 | Heuvel, Wilhelmus van der | Haarsnijder | 36 | Rooms | Woensel |
628 | - | - | - | - | - | - |
Kerkstraat |
J.J.M. Franssen, De Bossche arbeider in zijn werk- en leefmilieu in de tweede helft van de negentiende eeuw XXXIV (1976) 319
Jan Sanders, Kroniek van Molius (2003) 295
Varia Historica Brabantica III (1969) 191, 327
Aart Vos, 's-Hertogenbosch : De geschiedenis van een Brabantse stad 1629-1990 (1997) 133, 202, 203
Th. A. Wouters, Van bedeling naar verheffing XI (1968) 108, 388, 400, 403, 405, 412, 421