De straat, die van af de Kruisstraat naar de Vughterstraat loopt, had aanvankelijk tot aan de plaats, waar de Minderbroedersstraat daarop uitkomt, geen naam; werd in overoude tijden van huizen, die aan dat gedeelte der Snellestraat stonden, melding gemaakt, dan werd dan ook daarvan gewoonlijk niet anders gezegd dan dat zij zich achter het convent der Minderbroeders of achter de Minderbroeders, bevonden.

Eerst omstreeks de tweede helft der 17e eeuw ontving dat deel van gezegde straat den naam van de Snellestraat, welke naam toen ook liet overig gedeelte van die straat bekwam. Zij kreeg dien naam naar het uithangbord van het in die straat staand huis nos. 32 en 34, dat in de drie snellekens heette, welke naam daaraan was gegeven door Aelbert 1), zoon van Herman Snelle van Swoll, nadat deze het den laatsten Januari 1579 gekocht had. Zijne eerste 2) vrouw was Emken, dochter van Aert van Scuttrop en Ariken, de dochter van Steven Cluytinx Lambrechtszoon, die hem deze kinderen schonk:

a. Arnd, die huwde met Goijartken, dochter van Jan Moillart en bij haar verwekte 1° eene dochter Emerentiana, welke de huisvrouw was van den zilversmid Aerd Janszn van Meurs en 2° eenen zoon Jan, die huwde met Margriet Adolfs,

b. Steven Snelle, den stamvader van de familie Snelle, die de heerlijkheid Berkel bij Tilburg bezat en huwde met Judith Francken Goijartsdr. Steven Snelle voornoemd en zijne sub 1° genoemde nicht Emerentiana verkochten 3 Januari 1607 het huis de drie snellekens aan den oudekleerenkooper Denys van Espendonck, zoon van Laureyns Aertszn en Aleid, de dochter van Gerard Henrickszn, den bakker. (Reg. n° 273 f. 173). Diens zoon Jacob, c. s. verkochten 1 September 1650 (Reg. n° 397 f. 287 vso) dit huis aan zijnen anderen zoon Laureyns; het werd toen omschreven als: huysinge, erve, ledich plaetske ende koockhuysken, eertijds genaamd het Sweertken en nu de drey snellekens, staande achter de Minderbroeders en zich van de Minderbroedersstraat achterwaarts uitstrekkende tot aan de Postelstraat.

Het gedeelte van de Snellestraat, dat loopt van af de Minderbroederstraat tot aan de Vughterstraat, had aanvankelijk dezelfde namen als de Minderbroederstraat; in 1611 heette het ook de Koffermakersstraat.

De Minderbroederstraat, die blijkens een Declaratoir van Hertog Wenceslaus van Brabant van 1 Mei 1365 omstreeks dat jaar werd aangelegd, heette oudtijds de Dravelgas of Dravelstraat; daarna het Spoorstraatje en vervolgens het Minderbroedersstraatje. Laatstgezegden naam ontleende zij aan het Minderbroedersklooster, dat aan die straat stond.

Dit klooster strekte met zijne kerk zich uit van af het huis de Gulden Tralie (thans een deel van het winkelmagazijn de Zon aan de Pensmarkt) langs de N.zijde van de Minderbroederstraat en de O.zijde van de Snellestraat tot aan het huis genummerd Kruisstraat n° 1 en was gebouwd in den tuin en boomgaard van den optrek of het zoogenaamde paleis van

Bij den geweldigen brand, die in 1463 in den Bosch woedde, werd dit klooster in de asch gelegd; Lodewijk van Bourbon stelde alstoen deszelfs kloosterlingen door aanzienlijke giften in staat het weder op te bouwen, wat zij door een opschrift in hun klooster vermeldden 4). In 1566 werd zoowel dit klooster als deszelfs kerk door de Hervormingsgezinden deerlijk gehavend 5), doch de Regeering der stad herstelde die gebouwen weder. In 1628 schonk dezelfde Regeering geld tot herstel der kerk van dit klooster, welke ten gevolge van de beschieting der stad door Prins Maurits in 1601 veel had geleden. Bij het klooster was een kerkhof, dat de Geestelijkheid der stad als een terrein beschouwde, dat buiten het wereldlijk gezag stond, zoodat, toen de Regeering der stad aldaar misdadigers had doen gevangen nemen, die daarop gevlucht waren, omdat zij het eene vrijplaats achtten te zijn, de Bisschop van Luik in 1366 een interdict op de stad legde; het werd echter het volgend ja alreeds geschorst en in 1371 door den Paus vernietigd 6). Dit kerkhof schijnt zich te hebben uitgestrekt tot ongeveer de W.helft van het aan de Pensmarkt gestaan hebbend huis de Vergulde Pantoffel, want, toen dit een paar jaar geleden afgebroken werd om daarmede het winkelmagazijn de Zon te vergrooten,

Doordien dit klooster en zijne kerk, nadat zij in 1641 door den Staat verkocht waren, geheel zijn afgebroken, is het niet meer mogelijk er eene topographische beschrijving van te geven. Uit de Bossche Schepenakten kan die ook niet worden opgemaakt. Alleen blijkt daaruit, dat aan het begin der Minderbroedersstraat langs de Markt eerst een hek, genaamd de Minderbroedersstappe en daarna eene poort stond, welke tot dit klooster toegang gaf; aan de eene zijde van dat hek of poort bevond zich het huis het Groot Paradijs en aan de andere zijde een open erf, dat toebehoorde aan de Tafel van den H. Geest te den Bosch; het werd door deszelfs meester en rector mr. Goijart Lombaerts van Enckevoirt 7 December 1577 (Reg. n° 245 f. 211) verkocht aan Adam Peterszn van Gerwen, die daarop het huis de Gulden Tralie bouwde, op welks erf, als gezegd, thans voor een deel het winkelmagazijn de Zon staat. Ging men door gezegd hek of poort de Minderbroedersstraat in dan kreeg men aan zijne rechterhand eerst het Minderbroeders kerkhof 7), vervolgens het Minderbroedersklooster en daarna de Minderbroeders kerk, die zich uitstrekte langs de geheele Noordzijde van de Minderbroedersstraat van af den Oostelijken hoek dier straat en der Doode Nieuwstraat tot aan de Snellestraat en langs de Oostzijde van laatstgenoemde straat tot aan de Abtsbrug; immers in eene Bossche Schepenakte van 1648 (Reg. n° 395 f. 257 vso) wordt vermeld, dat het huis de Roode Haan, nu genummerd Snellestraat n° 52, hetwelke aan de Westzijde van laatstbedoelde straat staat, zich

De Minderbroederskerk had tegen over liet huis St. Antonius, dat aan de Zuidzijde der Minderbroedersstraat staat, (het is thans genummerd 28 en 30) een zydelingen inganck, ook wel genaamd de valvae of de deuren van de Minderbroederskerk. Toen de stad den Bosch in 1629 aan de Staatschen was overgegaan, vervielen zoowel dit klooster als zijne kerk aan den Staat der Vereenigde Nederlanden. De kerk is toen een tijdlang ten gebruike afgestaan aan de Hoogduitsche gemeente, welke in 1630 te den Bosch werd opgericht uit Hervormden, die zich toen aldaar van uit Gulikerland en Aken metterwoon hadden gevestigd en daartoe een eigen predikant, Rotarius genaamd, hadden medegebracht 8). Deze verzocht aan den Kerkeraad der Nederduitsch-Hervormde gemeente te den Bosch aldaar als Hoogduitsch predikant bevestigd te worden en het Avondmaal te mogen toedienen, doch dit verzoek werd afgeslagen 9); of dit de reden daarvan was, dan wel of eene andere reden daartoe bestond, de Hoogduitsche gemeente van den Bosch is in elk geval spoedig daarna te niet gegaan.

Het Minderbroedersklooster en zijne kerk zijn den 31 Augustus 1641 (Reg. n° 384 f. 677) door Peter Schuyl, in zijne hoedanigheid van rentmeester der geestelijke goederen binnen den Bosch, daartoe geautoriseerd door den Raad van State, op zeer voordeelige voorwaarden, die zullen worden medegedeeld bij de beschrijving van het Bossche Predikheerenklooster, verkocht aan Johan Gans en Frans Blom, hiervoren reeds genoemd. Het Minderbroedersklooster en kerk werden daarbij aldus omschreven:

(Een huys inde Karstraet; dit huis maakte geen deel uit van het klooster, maar was eigendom daarvan.)

Een gedeelte van 't Minderbroedersclooster mit den warmoeshoff, bewoont by den commis Losecaet;

Een gedeelte van 't voorn. Clooster, bewoont by den geweldiger over 't garnisoen van den Bosch;

De erven van 't Minderbroedersclooster ende kercke.

Genoemde koopers stonden van die door hen gekochte goederen aan de gemeente den Bosch het Minderbroederskerkhof of wel een deel daarvan af om daarop te bouwen een wachthuis of corps de garde voor de ruiterij in de plaats van het vroegere, dat na 1629 in een deel van het Minderbroedersklooster zelf was gevestigd geweest 10). De Regering van die stad heeft daarop 28 September 1643 (Reg. n° 387 f. 568) met de eigenaars van de aan de Pensmarkt staande huizen de Gulden Tralie, de Gulden Ketting, de vergulde Pantoffel (welke drie huizen thans het winkelmagazijn de Zon uitmaken) en de Drie Vijzels (thans de bakkerij van Van de Well,) eene overeenkomst gesloten over hunne wederzij dsche rechten en verplichtingen als eigenaars van hunne aan elkander grenzende erven, waarna zij aldaar het corps de garde met stalling bouwde. In lateren tijd geraakte blijkens van Heurn Historie II p. 521 dit wachthuis als zoodanig in onbruik en werd een deel daarvan bestemd tot een winkel, waarin rouwmantels en bedden verhuurd werden: het kreeg toen den naam het Mantelhuis.

Het hertogdom Brabant verkeerde tijdens de regeringsperiode van hertog Hendrik I in een bloeiperiode. Verschillende steden werden er toen gesticht, waaronder ook onze stad. Deze steden vormen een geschikt terrein voor de bedelorden die zich geheel aan het prediken en de zielzorg wijdden en zichzelf bovendien een duidelijke gelofte van armoede hadden opgelegd. Het Bossche klooster van de Minderbroeders was de eerste Franciscaanse nederzetting in het hertogdom, zelfs in het huidige Nederland. De kloosterkapel van de Minderbroeders begon langzamerhand als een soort parochiekerk te fungeren, hoewel de eigenlijke Bossche pastoor de pastoor van Orthen was. Eerst in de veertiende eeuw zou de Sint-Jan een echte parochiekerk worden. Voor het bijwonen van de mis was het gemakkelijker voor de Bosschenaren om naar de Minderbroederskapel te gaan dan naar de kerk in het "verre" Orthen. Daarom breidden de kloosterlingen hun terrein al spoedig uit. In 1263 zou de nieuwe kapel worden ingewijd, terwijl een kleine honderd jaar later het gehele complex al een uitbreiding onderging.

De relatie tussen het stadsbestuur en de Minderbroeders is praktisch altijd een goede geweest. Enkel in 1366, toen het Bossche stadsbestuur enige misdadigers liet oppakken die een toevlucht hadden gezocht op het kerkhof van de Minderbroeders, werd deze relatie verstoord. De stad werd zelfs door de bisschop in de ban gedaan, omdat dit een inbreuk was op de kerkelijke rechten. De Minderbroeders hebben steeds overvloedig schenkingen gekregen van het Bossche stadsbestuur voor hun vele activiteiten. De post "wijnschenkingen" uit de stadsrekeningen laat dit duidelijk blijken. Tot 1629 is dit het geval.

Rampen heeft het klooster ook gekend. In 1463 werd het getroffen door een stadsbrand. Een eeuw later, in 1566, trof de Beeldenstorm het klooster. Tijdens de belegeringen van Maurits in 1601 en 1603 werd het klooster tijdens de beschietingen beschadigd.

In 1629 verlieten de Minderbroeders de stad. Gedwongen. Hun klooster werd verkocht en verkaveld. Over het terrein waarop het klooster stond werd een "nieuwe "straat (de Dode Nieuwstraat) aangelegd. Van het Minderbroedersklooster bleef niets meer over. Slechts bij archeologisch onderzoek is de stadsarcheoloog onder de grond de resten van het voormalige klooster tegengekomen.

In de Minderbroedersstraat stond het Mantelhuis. Vanaf de zeventiende eeuw werden in dat pand de rouwmantels en lamfers verhuurd, die omgedaan werden door Bosschenaren bij het begraven van familieleden of dierbaren. Zes personen exploiteerden dit Mantelhuis gezamenlijk. In 1756 bleek de inventaris van het gebouw te bestaan uit: 254 rouwmantels, 10 slepers, 20 lamfers, 105 bedden, 117 peluwen, 12 kussens en tevens 48 bedden en veren op zolder. Een eeuw later hield het Mantelhuis op te bestaan. De doden moesten vanaf 1860 buiten de bebouwde kom begraven worden en kennelijk gingen er weinigen mee naar de begrafenissen in het ver weg gelegen Orthen; dat moest immers te voet gebeuren! Het Mantelhuis zelf werd in 1913 afgebroken.

Was het handelen in en het dragen van tweedehands kleding een gevaar voor de volksgezondheid? Het stadsbestuur zag dit niet zo in en hief er zelfs een belasting op.

Ook in 1989 kan men zich tweedehands kleding aanschaffen. Kleding die 'uit de mode is' of 'waar de kinderen uitgegroeid zijn' wordt soms niet meer gedragen en kan door anderen voordelig in 'kringloopwinkels' worden aangeschaft.