Lombarden waren Italiaanse geldschieters, afkomstig uit de streek Lombardije, die tevens als handelaar optraden. In 's-Hertogenbosch waren enkelen actief die ook ver buiten de stadsgrenzen optraden. De Utrechtse bisschop Jan van Diest moest in de eerste helft van de veertiende eeuw een beroep doen op Bossche lombarden, die inderdaad bereid waren hem geld te lenen: tegen een rente van dertig procent! De hoge rente was blijkbaar noodzakelijk wegens het grote risico dat de geldleners liepen.

De lombarden waren in de stad vooral actief in de veertiende en vijftiende eeuw. Door hun grote activiteit en ondanks de hoge rente, hebben zij ertoe bijgedragen dat de stad zich zo krachtig in die periode kon ontplooien. In 1388 had hertogin Johanna van Brabant hen toestemming gegeven in de hertogstad een 'tafel van lening' te houden. Het stadsbestuur moest hen tevens als poorter behandelen. Italiaanse namen komen daarna in de Bossche archieven voor: Henricus Vaca, Bonifacius de Casascho alsmede de families Jozello en de Asinarii en de Montefya's.

In de vijftiende eeuw loopt de macht van de lombarden terug. Zo werd hen door de hertog verboden de maximaal te bedingen rente niet hoger te stellen dan de 'derde penning'. Maar 33 eenderde procent is toch wel een tamelijk hoge (woeker-)rente! Het was het Bossche stadsbestuur dat bij de hertog op deze maatregelen aandrong. Want veel inwoners hadden bij de lombarden geld geleend. Indien Bosschenaren een geldlening aangegaan waren bij de lombarden en deze hadden laten vastleggen op het stadhuis, dan was het stadsbestuur niet in staat executie van het goed van de eigen inwoners te voorkomen.

Het eigenlijke geldlenen gebeurde in de zestiende eeuw nog wel door de oorspronkelijke lombarden, maar met een onderpand. Zij exploiteerden toen de bank van lening. De naam 'lommert' herinnert nog aan deze oude Italiaanse benaming. In 's-Hertogenbosch is de naam bovendien nog verbonden met de straatnaam Lombardje.