afb. Gerard Monté, januari 2000
|
Drie weken na de bevrijding van Den Bosch in 1944, met ingang van 16 november, werd mr. Hendrik J.M. Loeff benoemd tot waarnemend burgemeester van 's-Hertogenbosch. Mr. Loeff was in die tijd tevens burgemeester van Vught. In een oproep aan de Bossche burgerij stelde hij hen voor "..met het hoofd fier omhoog, ons bewust van onze herkregen vrijheid en gestuwd door een steeds groeiende energie, van het toekomstige 's-Hertogenbosch een stad te maken, de hoofdstad van ons dierbaar Brabant ten volle waardig.." Een jaar later, in november 1945 werd Loeff benoemd tot burgemeester van Den Bosch. In het jaar dat hij waarnemend burgemeester was, heeft hij zich sterk gemaakt voor het herstel van de stad die in oktober 1944 zo verwoest was. Vele noodwoningen waren reeds gebouwd, maar door een gebrek aan bouwmaterialen was het algehele herstel niet zo verlopen als hij had verwacht.
Burgemeester Loeff ijverde eveneens voor een uitbreiding van Den Bosch als industriestad. In 1947 werd de Michelinfabriek geopend. In werkelijkheid was de bouw ervan al vóór de oorlog begonnen. Conny Loeff, dochter van de burgemeester, trad als 'meter' van de fabriek op. In dezelfde periode kwam het bedrijf van Remington naar Den Bosch terwijl ook de vijlenfabriek Nicholson volgde. Dat was in 1955, toen Loeff 10 jaar in functie was.
In 1955 werd de tentoonstelling Etappe 1945-1955 gehouden, waarbij het stadsbestuur duidelijk liet uitkomen wat er in de tien jaar na de oorlog in Den Bosch was gebeurd. Stadsuitbreidingen waren er gekomen en zouden ook plaatsvinden in de periode tot 1960, het jaar waarin burgemeester Loeff met pensioen zou gaan.
Tijdens de 15 jaar van het bewind van Loeff werd de bebouwde stad uitgebreid met circa 1000 ha., waardoor ze driemaal zo groot werd. De bevolking nam toe met 20.000 personen en er werden 7000 nieuwe woningen gebouwd.
Een speciaal afscheid werd Loeff bereid bij zijn pensionering. In het stadion De Vliert (ook door hem gerealiseerd) waren ongeveer 8500 kinderen samengekomen, allen geboren tijdens zijn ambtsperiode. Zij presenteerden een heel programma aan de scheidende eerste burger. Ook andere Bosschenaren hadden de gelegenheid afscheid van hem te nemen.
Hendrik Loeff was geboren te Drunen in 1895; hij overleed in 1973. In een woord van herdenking in de Bossche gemeenteraad zei burgemeester Van de Ven: "De stad 's-Hertogenbosch mag dankbaar zijn dat zij in een kritieke fase van haar bestaan mr. Hendrik Loeff als burgemeester heeft gekregen. Hij heeft geschiedenis gemaakt en zijn onuitwisbare stempel gedrukt op de geschiedenis en de ontwikkeling van 's-Hertogenbosch."
Het standbeeld van St.-Jan de Evangelist was aan Loeff aangeboden bij zijn afscheid. Het stond op het naar hem genoemde "Burgemeester Loeffplein" maar werd bij de bouw van de parkeergarage naar de Parade verplaatst.
|
In de jaren vijftig verdween langzamerhand De Pijp. Al aan het eind van de jaren dertig bestonden er plannen om deze buurt geheel te saneren en er een nieuwe bebouwing te realiseren. De Tweede Wereldoorlog en de wederopbouwplannen zorgden voor enig uitstel. In 1946 werd nog een uitbundig feest gevierd in Franse stijl, maar het was afgelopen met de Rue de la Pipe. In de jaren vijftig verdween de bevolking naar wijken elders en de oude bebouwing, waaronder een achttiende eeuwse kazerne, werd gesloopt. Daarmee verdwenen ook de danshuizen en cafés die zo kenmerkend waren voor De Pijp. Ook de straatnamen Achter de Raam, Suikerstraat, Snijdersplein en Ruilebuil en het Schapenstraatje werden opgeofferd aan een geheel nieuw stratenpatroon. De Binnendieze werd gedempt en het water diende voortaan door een rioolbuis te stromen. Als laatste verdween de Sint-Pieterskerk, hét centrum van de wijk. Het nieuwe stratenpatroon kende nog maar weinig 'oude' straatnamen; enkel de Lange en de Korte Tolbrugstraat hebben het overleefd. Ondermeer ervoor in de plaats kwamen het Burgemeester Loeffplein en de Pastoor de Kroonstraat. Aan het Loeffplein kwam een hoge flat en op het plein zelf werd een Centraal Busstation (!) gerealiseerd met overstapmogelijkheden voor alle lijnen. In de buurt was reeds als eerste een nieuw politiebureau gebouwd. Het vorige gebouw (in de Orthenstraat) was in oktober 1944 onherstelbaar beschadigd en tijdelijk was men in noodgebouwen in de Nieuwstraat gevestigd geweest. Het werd een zeer modern politiebureau, dat aan alle eisen van de tijd voldeed. Lovend zijn dan ook de krantenartikelen die bij de opening van de nieuwe 'Woutekiet' verschenen. Toch zou ook dit nieuwe gebouw spoedig te klein worden. Het autopark van de politie groeide en ook de medewerkers zelf kwamen niet meer met de fiets maar dienden hun auto's vlak bij het bureau te kunnen parkeren. De sloop van de oude schoenenfabriek van Van den Berg (later: de confectiefabriek van Lambooy en Klundert) zorgde voor enige uitbreiding van het terrein. Door deze vergroting kon er tevens een sportzaal en een uitbreiding van de kantoorruimten gebouwd worden. Maar het bleven toch - hoewel elke uitbreiding juichend werd ontvangen - lapmiddelen. In de jaren tachtig werd er serieus gezocht naar nieuwbouw elders voor het politiebureau. Een terrein aan de Orthenpoort werd gevonden en leek een geschikte lokatie. In het midden van de negentiger jaren werd deze nieuwbouw betrokken en kwam het oude politiebureau leeg. Het werd gesloopt en de Archeologische Dienst kon onderzoekingen doen naar de eeuwenoude geschiedenis van dit gebied. Dit leverde vondsten op van het oude klooster Bloemenkamp en van de achttiende eeuwse kazerne. Maar dat was de geschiedenis, een nieuwe toekomst was er voor dit bouwterrein vlak bij het stadshart. Een nieuwe impuls wilde men geven aan de wat onlogisch liggende winkels aan het Burgemeester Loeffplein en de Pastoor de Kroonstraat. Er diende een winkelcentrum te komen waarmee men de eenentwintigste eeuw kon betreden. Spaanse architecten werden aangezocht en de Arena en de Stoa verschenen op de tekentafels. Daarna volgde realisatie van de plannen en dit voorjaar openden de winkels in het nieuwe centrum de deuren. De voetganger lijkt hier koning te zijn, maar de twee onderdelen van het plan worden nog wel doorsneden door ee drukke weg waar zowel voetgangers als automobilisten in verwarring kunnen raken door de bestrating. Ook passeert hier de stadsbus nog steeds en liggen er bushaltes. Maar er is duidelijk geen sprake meer van een Centraal Busstation. |
Hier wederom een markering van de oude stadsmuur. Aan de buitenkant liep de Binnendieze, die wij onder de toog naast de waterpoort hebben zien verdwijnen. Na de Tweede Wereldoorlog is deze wijk, de Pijp, die sterk was verkrot, geheel gesaneerd waarbij de Marktstroom en de Groote Stroom verdwenen. Er ligt nu een grote rioleringsbuis om het water van de Groote stroom af te voeren naar de Geertruisluis. De stad bleek al spoedig veel te klein. Het was in feite niet meer dan een hoog gelegen marktveld met omliggende bebouwing. Toen men omstreeks 1210 begon met de bouw van de eerste St. Jan, moest men wegens ruimtegebruik al op zoek naar een locatie buiten de stadsmuren. Ook anderen gingen buiten de stadsmuren bouwen. De plaats waar men ging bouwen werd bepaald door de draagkracht van de bodem en de loop van de wegen. De donk waarop de oude stad was gebouwd lag namelijk in een moerasgebied en was alleen bereikbaar over drie wegen die over zandruggen liepen naar de drie stadspoorten. Vandaar dat de bebouwing buiten de muren zich voltrok langs die drie wegen, de Hinthamerstraat, de Vughterstraat en de Orthenstraat. Toen Hertog Jan III in 1318 toestemming gaf om de stad uit te breiden zijn de Dommel en de Aa verlegd en verbond men de drie uiterste einden van de toen aanwezige bebouwing met een gracht en een stadsmuur. De eerste ommuring is dan ook spoedig na 1318 verdwenen. Zo ontstond een stadsmuur met waltorens en een gracht van ongeveer vier kilometer lengte. Daarbij vijf stadspoorten en een waterpoort die toegang gaf tot de haven. de stad kreeg hierdoor de merkwaardige driehoekige vorm die de binnenstad kenmerkt. |
1971 |
RedactieGroep Knillis wil openlegging Binnendieze en herstel van de oude stadsmuur. Alternatief Loeffplein-plan.Brabants Dagblad woensdag 19 mei 1971 (tekening) |
|
1975 |
RedactieOverplanting deze maand nog mogelijk. Platanen op Loeffplein moeten wijken voor parkeergarage.Brabants Dagblad dinsdag 4 maart 1975 (foto) |
|
1975 |
RedactieDinsdag 11 november wordt officieel met de bouw begonnen. Parkeergarage Loeffplein in 1977 gereed.Brabants Dagblad maandag 27 oktober 1975 (tekening) |
|
1976 |
RedactieEerste paal voor parkeergarage op Loeffplein.Brabants Dagblad dinsdag 13 januari 1976 |
|
1976 |
RedactieWethouder Wagemakers slaat donderdag eerste paal. Garage 'Tolbrug' februari '77 gereed.Brabants Dagblad woensdag 28 januari 1976 (tekening) |
|
1977 |
RedactieMorgen vrijdag 28 januari opening tweede parkeergarage.Krantenknipsel donderdag 27 januari 1977 (foto) |
|
1977 |
RedactieNieuwe parkeergarage 'Tolbrug' vrijdag open.Krantenknipsel donderdag 27 januari 1977 (foto) |
|
1985 |
Henny MolhuysenStraat en naam : Burg. Loeffplein.Brabants Dagblad donderdag 14 november 1985 (foto) |
|
1990 |
RedactieHet kernwinkelapparaat van 's-Hertogenbosch. Onderzoek naar het functioneren van het Bossche kernwinkel-apparaat en uitbreidingsmogelijkheden van Burgemeester Loeffplein.D&P Van Dijk & Partners (Voorburg 1990) |
|
1990 |
RedactieWinkelconcept Burgemeester Loeffplein 's-Hertogenbosch.Amro projektontwikkeling. Amsterdam 1990 |
|
1992 |
Paul KrieleLevensader naar Loeffplein.Nieuwsbrief 2 (1992) 12 |
|
1992 |
Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch, Stichting 's-Hertogenbossche monumentenzorgTolbrugkwartier. Burgemeester Loeffplein. De Binnenstad buiten. De openbare ruimte in de Bossche binnenstad. Reactie op de initiatieven en plannen van het Gemeente van 's-Hertogenbosch. Tolbrugkwartier. Een verkenning van mogelijkheden tot herinrichting, met nadruk op de cultuur - historische gegevenheden van de Bossche binnenstad.s.n. ('s-Hertogenbosch 1992) |
|
1995 |
Wim HagemansArcheologisch onderzoek Loeffplein duurt anderhalf jaar. Speurtocht naar oudste weg richting Orthen.Brabants Dagblad vrijdag 19 mei 1995 (foto) |
|
1996 |
RedactieEeuwenoude woning en oeverbescherming blootgelegd bij Loeffplein. Geen oude straat bij Middeleeuwse resten.Brabants Dagblad zaterdag 21 september 1996 (foto) |
|
1996 |
RedactieLoeffplein geeft meer geheimen van verleden prijs. Gave fundamenten 15e eeuwse huizen.Brabants Dagblad zaterdag 12 oktober 1996 (foto) |
|
1997 |
RedactieArcheologisch onderzoek Burg. Loeffplein bijna afgerond. Tolbrugstraat liep niet naar Orthen.Brabants Dagblad woensdag 5 februari 1997 (foto) |
|
1997 |
StadsontwikkelingInspraakavond inrichting Burgemeester Loeffplein. Op 9 juli 1997 in Hotel Central.Gemeente 's-Hertogenbosch, Stadsontwikkeling ('s-Hertogenbosch 1997) |
|
1998 |
Henny MolhuysenVerdwenen stadsbeelden : Een Centraal Busstation bij de 'woutekiet'.Brabants Dagblad dinsdag 1 december 1998 (foto) |
|
2008 |
Wim HagemansArcheologen vonden aan Loeffplein vele tekens van leven.Brabants Dagblad woensdag 9 april 2008 (foto's) |
|
2008 |
Wim HagemansBurg. Loeffplein: pottenbakkers, klooster, kazerne en volkswijk.Brabants Dagblad woensdag 9 april 2008 |
|
2011 |
Domien van der MeijdenIdeeën voor LoeffpleinBrabants Dagblad vrijdag 9 december 2011 |
|
2011 |
College schiet op alternatief Loeffplein• College Den Bosch staat niet achter burgerinitiatief 'Mag ik mijn eigen Loeffplein kiezen?'.• Den Bosch ziet tal van bezwaren zoals de afbraak van het winkelpand Stoa. • College ziet appartementen boven kijkshop wél zitten.
Domien van der Meijden | Brabants Dagblad vrijdag 23 december 2011
|
|
2016 |
Jos van de VenToekomst Loeffplein onder de loepBrabants Dagblad maandag 7 maart 2016 | 1 |
|
2016 |
Projectgroep voor Loeffplein; plannen laten op zich wachtenHet overleg over de toekomst van de winkelruimtes aan het Burgemeester Loeffplein vergt toch wat meer tijd.
Bart Gotink | Brabants Dagblad woensdag 7 september 2016 | Regio 5
|
1960 | Politiebureau |
1994 | Afgebroken |
5211 RX 1.. 15 5211 RZ 17.. 51 5211 RX 53.. 75 5211 RZ 101..125 5211 RX 2.. 14 5211 RZ 18.. 50 5211 RX 52..124
F.L. Jansen, Kledinghandel in transitie LXXXVIII (1991) 362, 406
Aart Vos, 's-Hertogenbosch : De geschiedenis van een Brabantse stad 1629-1990 (1997) 284, 345