Santiago de Compostela was een van de drie beroemdste bedevaartplaatsen van de middeleeuwen. In zijn „Vita nuova” beschreef Dante de bedevaartgangers als volgt: de palmieri (palmdragers), zij die naar het Heilig Land trokken en op de thuisreis palmentakken meebrachten; de „romei” (Romegangers) die de graven van Petrus en Paulus bezochten en de „peregrini” ten slotte, de pelgrims die het graf van St.-Jacobus de Meerdere bezochten. Van deze laatste omschrijving komt ook ons woord pelgrim.

Vanaf de twaalde eeuw trok men massaal naar Santiago. Voordien was het enkel voor de zeer rijken mogelijk de verre reis te maken. Als dank voor een genezing, hopend op voorspraak van de apostel bij een bepaalde kwestie, in tijden van gevaar.

Vanuit 's-Hertogenbosch werd er eveneens naar Santiago getrokken. Bij de archeologisch onderzoek werd vijf jaar geleden in de Uilenburg een St.-Jacobsschelp gevonden, doorboord met enkele gaatjes. Deze schelp - die als bewijs mee naar huis werd genomen - was met een draad aan de pelgrimshoed bevestigd: iedereen kon de drager ervan daardoor herkennen.

Op de lange tocht naar West-Spanje trok de pelgrim via bekende routes. In kloosters en hospitalen kon men onderdak krijgen om de volgende dag de reis te vervolgen. Een reis die weken kon duren.

's-Hertogenbosch kende eveneens een hospitaal en een kapel voor de reizigers naar Santiago. Paus Martinus V gaf de broederschap van St.-Jacob in onze stad op 1 november 1430 toestemming voor de oprichting ervan. De nacht kon er worden doorgebracht, zieken konden er aansterken alvorens de reis te vervolgen. Bij de verdeling van de stad in 1569 in vier parochies, werd ook deze St.-Jacobskapel bestemd om uit te groeien tot een parochiekerk. In 1584 zou de kerk daartoe worden vergroot.

Na 1629 kreeg de St.-Jacobskerk een andere functie: ruiterstal, arsenaal, kazerne en sinds 1925 museum. Nu het Noordbrabants Museum het gebouw - waarvan de toren in de 18e eeuw is verdwenen - gaat verlaten zal er een nieuwe bestemming voor gevonden moeten worden. Heeft iemend suggesties?

De oude Sint Jacobskerk heeft deze naam niet meer, er is een nieuwe kerk gekomen zo'n zeventig jaar geleden. De naam St.-Jacobskerk is verdwenen bij de aanleg van de Bethaniëstraat. Ons resteert enkel nog de St.-Jacobsstraat gelegen tussen de oude Hinthamerstraat en de plek waar eertijds in de 15e eeuw de aan St.-Jacob gewijde kapel en hospitaal door Bosschenaren werden gebouwd. Ook is er nog een St.-Jacobshof.