afb. Bureau voor Visuele Documentatie, ca 1985
De Enckevoirtstraat verbindt de Koningsweg met de Van der Does de Willeboissingel. Deze straat is genoemd naar Willem van Enckevoirt, in 1464 geboren te Mierlo. Hij studeerde in Leuven, waarschijnlijk bij Adriaan Boeyens uit Utrecht, met wie hij bevriend raakte. In 1489 werd Van Enckevoirt naar Rome gezonden, sinds 1495 maakte hij deel uit van het pauselijke hof. Hij oefende er verschillende hoge functies uit, zoals procureur bij de curie en pauselijk kamerheer. Op 9 januari 1522 werd Adriaan Boeyens tot paus Adrianus VI gekozen, de enige uit de Nederlanden. Na deze benoeming nam de invloed van Van Enckevoirt nog meer toe, hij werd vertrouweling van de paus. Hij kreeg weer een nieuwe functie, hij werd hoofd (datarius) van de afdeling die bevoegd was gunsten en voorrechten uit te reiken, zoals aflaten. En hier komt de relatie met 's-Hertogenbosch om de hoek kijken. De Illustre Lieve Vrouwe Broederschap kreeg via Van Enckevoirt een bevestiging van bestaande aflaten en kreeg er zelfs een bij. Drie gulden en tien stuivers kreeg de prelaat van de broederschap als 'bemiddelingskosten'. Vier dagen vóór zijn overlijden op 14 september 1523 benoemde Adrianus zijn vertrouweling Van Enckevoirt tot kardinaal. In 1529 werd Willem benoemd tot bisschop van Utrecht. Al deze benoemingen en functies bracht Van Enckevoirt tot grote inkomsten via prebenden, een gebruikelijke praktijk in die dagen. Hierbij verwierf je inkomsten van bijvoorbeeld parochies en bisdommen, zonder lijfelijk ter plaatse aanwezig te zijn. Van Enckevoirt overleed in 1534, zijn grafmonument ligt in de Animakerk. |
Deze straat in de wijk Het Zand is genoemd naar de in 1464 in Mierlo geboren Willem van Enckevoirt. Willem ging naar Leuven om er te studeren. Hij heeft daar als leermeester gehad Adriaan van Utrecht, met wie hij later bevriend is geraakt. Deze Adriaan werd later de enige paus uit de Nederlanden: Adrianus VI. Na zijn studies vertrok hij naar Rome waar hij achtereenvolgens verschillende functies had: pauselijke hofbeambte, procureur bij de curie, pauselijk kamerheer. Hij onderhield een goede relatie met de Bourgondische vorsten, Willem van Enckevoirt heeft er zich misschien ook voor beijverd om zijn vroegere leermeester tot paus benoemd te krijgen. Op 9 januari 1522 werd Adrianus tot paus gekozen. Van Enckevoirt kreeg daarna weer een nieuwe functie aan het pauselijk hof: hij werd er het hoofd van de afdeling die bevoegd was gunsten en voorrechten uit te reiken, zoals de aflaten.
Adrianus heeft slechts zeer kort geregeerd als paus. Vier dagen voor zijn overlijden benoemde hij zijn leerling Willem tot kardinaal. Hij was de enige kardinaal die door de paus uit de Nederlanden benoemd werd. Willem van Enckevoirt was executeur-testamentair van de paus en heeft er in die functie ook zorg voor gedragen dat er een prachtig grafmonument verscheen in de kerk St.-Maria dell'Anima te Rome.
Het ging kardinaal Van Enckevoirt voor de wind in Rome. Hij had er grote inkomsten uit diverse bronnen. Zelf schijnt hij echter zeer eenvoudig geleefd te hebben. Met zijn geld stichtte hij onder andere in zijn geboorteplaats een zogenaamd apostelhuis, dat onderdak moest bieden aan twaalf behoeftige oude mannen.
Een relatie met 's-Hertogenbosch is eveneens aanwezig. De Illustre Lieve Vrouwe Broederschap verkreeg via hem een bevestiging van de bestaande aflaten en kreeg er zelfs een bij. Drie gulden en tien stuivers kreeg de kardinaal van de broederschap als 'bemiddelingskosten'.
Willem van Enckevoirt had geen broers en slechts één zus. Elisabeth van Enckevoirt was gehuwd met Gerard Michiels. Deze Gerard werd in 1504 poorter van 's-Hertogenbosch. In zijn nieuwe woonplaats was hij diverse malen schepen. Hij zou in 1549 overlijden.
Zijn zwager, de kardinaal, was reeds eerder overleden: op 19 juli 1534 in Rome. Van Enckevoirt heeft er een grafmonument in de Anima-kerk. Na diens dood volgde volgens zijn testament de oprichting van het reeds eerder genoemde apostelhuis in Mierlo. De akte waarin het reglement voor dit 'oudemannenhuis' was opgenomen, werd door notaris Wouter Scellens op 3 augustus 1545 in het huis van Gerard Michiels en zijn vrouw Elisabeth van Enckevoirt, 'De Groene Poort' in de Bossche Hinthamerstraat, vastgesteld.
De kinderen van Gerard Michiels en Elisabeth van Enckevoirt namen in 's-Hertogenbosch de nieuwe familienaam 'Van Enckevoirt' aan. Het werd een belangrijk Bosch' geslacht dat diverse vooraanstaanden in de geschiedenis heeft opgeleverd.
|
1986 |
Henny MolhuysenStraat en naam : EnckevoirtstraatBrabants Dagblad donderdag 29 mei 1986 (foto) |
|
2007 |
J.M.M. van der VaartWoonhuizen. Architect H.W. Valk, 1922-1924.Hendrik Willem Valk 1886-1973 (2007) 79 |
1923 | Josephus J.M. Douwes (journalist) |
1928 | J.J.M. Douwes |
1943 | J.J. Bijlsma |
1919 | J.C. Vollebregt (conservator a.d. Boekerij der R.K. Leergangen) |
1923 | Henricus Ch.H.M. Adelmeijer (koopman manufacturen) |
1928 | H.C.H.M. Adelmeijer |
1919 | H. Voets (grossier in koloniale waren) |
1928 | H.M.E. van Hoeckel |
1943 | H.M.E. van Hoeckel (koopman in fruit en aardappelen) - J.C.P. van Hoeckel (koopman in zuidvr.) |
1919 | F.L.G. Schneider (electrotechnisch ingenieur) |
1928 | S. Topel |
1943 | J.B.P.M. de Swart (industrieel) |
1919 | J.B. Meijer (amb. S.S.) |
1928 | wed. M. Leviticus |
1919 | Joh. van Noort (procureursklerk) |
1923 | Gerardus de Bruin (notarisklerk) |
1928 | G. de Bruin |
1943 | W.A.M. Willaarts |
1919 | J.A. Schwarz (chef insp. Bur. S.S.) |
1928 | A. Klut |
1943 | C.G.M. Baron (kantoorbediende) |
1919 | B.J. van Dongen (boekhouder) |
1923 | Bastiaan J. van Dongen (procuratiehouder bank) |
1928 | B.J. van Dongen |
1943 | ir. J.G. Gooden |
1919 | A.J. Lenzholz - M.B.W. van Mourik |
1928 | A.J. Lenzholz |
1943 | G.P. den Bekker (boekhouder) - J.M. Jongmans (directrice stikkerij parapluiefabriek) |
1919 | M.C. v.d. Ven (priv. leeraar mod. talen) |
1928 | mr. H.G.J.M. Wagenaar |
1943 | H.W. van d. Pas (rijkszuivelvisiteur) |
1919 | A. Robert (insp. der Nederl. Lloyd te Amsterdam, afd. Brand en Inbraak) |
1923 | dr. Franciscus L. Brabants (leeraar r.k. lyceum) |
1928 | dr. F.L. Brabants |
1943 | M.A.J. van Beckum (adj. commies Prov. Griffie) - C.J.A.A. Verhoof (taxi-chauffeur) |
1943 | ir. A.A. Pasteur |
1928 | H. Gostelie |
1943 | F.J.M. Moussault (foto journalist) |
1928 | W.H.P. Venroij |
1943 | P.A.J. Bouwhuijsen (koopman) |
1928 | H.M.A. Mallant - wed. P.A. Mallant |
1943 | H. Mallant (advertentie-, reclamebureau) - H.M.A. Mallant (directeur N.V.) - Administratie- en Effectenkantoor Zuid-Nederl. Emissie- |
5211 BW 1.. 3 5211 BW 2..28