Tot het Priesterkoor

door Ed Hupkens

Foto: Onbekend In de 15e eeuw heette de Choorstraat, net als de Papenhulst en Clarastraat, Wevershuls. De Choorstraat liep tot langs de Sint-Jan, maar niet verder dan het priesterkoor. Daaraan dankt ze haar naam. Voorbij dat koor begon het kerkhof. Na de inname van de stad in 1629 werd dat gedeelte van de begraafplaats geruimd. Het stadsbestuur bracht daar bestrating aan en liep de Choorstraat dus verder, tussen de Sint-Jan en het toen nog bestaande, ommuurde domein van het Groot Begijnhof door. Pas in de 17e eeuw kregen Choorstraat, Clarastraat en Papenhulst hun huidige namen. Op 7 juli 1820, de feestdag van Onze Lieve Vrouwe van 's-Hertogenbosch, stichtte priester Jacobus Heeren de vrouwencongregatie Omnibus Charitas. Met als officiële naam 'Dochters van Maria en Joseph', maar in de volksmond 'de zusters van de Choorstraat' genoemd. Het was in die tijd nog verboden nieuwe kloosters op te richten. Alles werd daarom vermeden om maar de schijn van een klooster te wekken. Men betrok een gewoon huis aan de Choorstraat nummer 7. De zusters werden 'juffrouw' genoemd en behielden hun wereldse naam. Er werd geen religieuze kleding gedragen. De eerste overste was Catharina Verhees (ook wel Heilig Kaatje genoemd). In 1843 werd de congregatie officieel goedgekeurd. Ze heeft zich vooral op het geven van onderwijs toegelegd. In 1908-1911 werden kweekschool met internaat Concordia en mulo H. Hart en tevens een klooster met kapel gebouwd. Klooster en scholen zijn verleden tijd. In de gebouwen kan men nu 'kloosterwonen', een appartement bewonen in een kloosterlijke omgeving.

Choorstraat

door J.A.M. Roelands

De Choorstraat, die eens ook Papenhulst geheten heeft, liep vroeger vanaf de Papenhulst tot langs de Sint Jan, maar niet verder dan het priesterkoor waaraan zij haar naam dankt. Want voorbij dat koor begon het kerkhof. Toen dat gedeelte kerkhof na 1629 geruimd was, heeft de gemeente ook daar bestrating aangebracht en liep de Choorstraat dus verder, tussen de kerk en het toen nog bestaande begijnhof door. Naast het huis op de zuidelijke hoek van de Papenhulst stond het z.g. huis der Choralen, dat wel ten dienste van de zangers der Sint Jan geweest zal zijn; het werd ook wel het huis van het kapittel der Sint Jan genoemd. Omstreeks 1870 werd het afgebroken en kwam er een woonhuis voor in de plaats. Verder heeft aan deze zijde het Sint Eloijs gasthuis gestaan, voor zeven oude vrouwen wier aantal in 1750, toen de inkomsten daalden, tot vier verminderd werd. Later zijn deze huizen, met nog een paar andere die aan de kanunniken van de Sint Jan toebehoorden, successievelijk afgebroken, tot in 1908 het klooster met school gebouwd en later uitgebreid werd voor de Zusters van Liefde, of zoals het -meer officieel en plechtig- genoemd werd: het zedelijke lichaam 'in omnibus charitas'. Een korenpakhuis bleef staan. Dat werd later de kosterswoning. Ook het daaraan grenzend hoekhuis bleef ongemoeid, afgezien van de veranderingen die het omstreeks 1617 tot bouwloods van de Sint Jan maakten, later tot bank van lening en tenslotte in 1856 tot pastorie. Aan de noordzijde van de straat stond het huis van Erp, genoemd naar Johan van Erp die het in de 17de eeuw bewoonde. Na hem heeft het nog andere voorname bewoners gekend. Omstreeks 1902 werd dit fraaie huis jammer genoeg afgebroken. Er kwam een nieuw pand voor in de plaats ten behoeve van een verzekeringsmaatschappij. Nu is er het museum Slager in gevestigd.

De Choorstraat Zuidzijde

Deze straat, die aanvankelijk ook de Papenhulst heette, kreeg in lateren tijd den naam van de Choorstraat, omdat zij loopt naast en achter het koor der St. Janskerk.

557

De Choorstraat Noordzijde

Zooals wij in den aanvang van Hoofdstuk XI van dit deel reeds zagen, hield oudtijds de Choorstraat op bij de tegenwoordige pastorie der St. Janskerk, omdat die straat voorheen niet, zooals nu, vanaf dat gebouw tot aan de Kerkstraat doorliep, maar het kerkhof zich ook over dat terrein uitstrekte. Bij de plaats, waar bedoelde pastorie thans staat, stond oudtijds een ijzeren hek, dat men noemde een roester of roostel 1) en daarbij bevond zich in 1606 nog een huisje, dat in het Register van den Rentmeester der gezegde kerk van dat jaar aldus beschreven is: een huysken, staende by den roostel ter Kerckstraet waert, daer in men te vercoopen plach 't gene voor ons L. Vrouwe gebrocht zijnde om by de goede luden, die 't verloren hadden, werom gehaelt te worden en 't gene naer zekeren langen tijd nyet gehaelt en werde, werdt bij 't bagijntken in

579

't selve huysken vercocht. Blijkens het Register der kerkelijke goederen van den Bosch van 1666 was het later: een huysje, staende op St. Janskerkhof aldernaest het Bagijnhof, daer de dootgraevers in tyden van pest haer gereetschap in plachten te leggen; wort bewoont by Willem den hondenslager.

580