afb.
Judoka; was tot 1985 beroepsmilitair en als judoka verbonden aan een Tilburgs sportinstituut. Hij wordt beschouwd als de succesvolste judoka na Anton Geesink en Wim Ruska; behaalde verscheidene gouden, zilveren en bronzen medailles bij wereldkampioenschappen, militaire en Europese kampioenschappen. In 1980 eindigde hij als eerste bij de nationale militaire kampioenschappen; in 1981 tweede bij de Europesche en eerste bij de wereldkampioenschappen voor militairen. In 1982 werd hij Nederlands kampioen in alle categorieën, Ned. kamp. + 95 kg; en bij de W.K. militairen + 95 kg. In 1983 behaalde hij de zilveren medaille in Moskou; het nationale kampioenschap + 95 kg. heren sr.; nat. mil. kamp. 95 kg; nat. mil. kamp. alle categorieën heren sr.; tweede plaats W.K. 95 kg heren sr. In 1984 de bronzen plak bij de Europese kampioenschappen; in 1985 goud en brons bij de W.K. voor militairen, als afsluiting van zijn militaire loopbaan in 1986 de Europese titel en tevens brons bij de Wereldkampioenschappen in Seoel. | 327 |
Bij de Olympische Spelen van 1984 ontpopt judoka Willy Wilhelm zich als nationale knuffelbeer. Nu vervult hij die rol als 'Big Will' in een café aan de Portugese zuidkust. Een flinke collectie goud, zilver en brons brengen de olympiërs mee, die op dinsdagmiddag 14 augustus 1984 vanuit Los Angeles terugkeren op Schiphol. Razend populair onder de 136 Nederlandse deelnemers blijkt Willy Wilhelm, de 125 kilo zware judoka voor wie de Olympische Spelen slechts vijf minuten hebben geduurd. Wat maakt hem zo geliefd? Willy Wilhelm blijkt zich op de campus van UCLA, het olympisch dorp, tot nationale knuffelbeer te hebben ontwikkeld. Vooral de hockeysters dwepen met de lobbes. Willy Wilhelm geniet van zijn populariteit. Op de slotdag stript hij de Nederlandse vlag van de masten in het Memorial Coliseum, samen met surfer (en gouden medaillewinnaar) Stephan van den Berg. Bij de slotceremonie werpt Wilhelm zich eerst op als vendelzwaaier. Dan overhandigt hij braaf de vlag aan chef de mission Tjeerd van Wimersma Greidanus. Met zijn afscheidsshow bevestigt Wilhelm dat hij in Los Angeles veel te lang op zijn beurt heeft moeten wachten. De verleidingen in het Dorp winnen het daar van de sportieve eerzucht. De Spelen zijn al aan hun twaalfde dag toe als Wilhelm op vrijdag 10 augustus de mat van de California State University op mag, voor deze gelegenheid omgedoopt tot Eagle's Nest Arena. Als zilveren medaillewinnaar van het WK in 1981 | 56 |
betreedt Wilhelm de arena. Ontdaan van alle luister komt hij er van af. Radomir Kovacevic, een 25-jarige Joegoslaaf die in Japan is geschoold, heeft geen kind aan hem gehad. Yushi-gachi, vernietigender kan een jury-uitslag in het judo niet uitvallen. 'Twee weken trainen en ontspannen, wachten totdat je aan de beurt bent is te lang. Het gaat ten koste van je concentratie. Ik was er niet helemaal bij', excuseert Wilhelm zich. Coach Peter Snijders accepteert geen smoesjes. 'Ik denk dat hij hier te veel met andere zaken bezig is geweest', stelt Snijders. 'Ik ben één keer naar het hockey ge-weest, dat was hier mijn enige ontspanning', reageert Wilhelm. Hij veinst wat als hij vervolgens over een aanslag rept waarvan hij getuige is geweest, twee weken eerder al in de theaterbuurt van Westwood Village, daags voor de openingsceremonie. Daardoor is hij uit het lood geslagen, beweert Wilhelm. 'Een of andere waanzinnige reed in op de mensen, er zijn veel doden en gewonden gevallen. Daarna ben ik nooit meer alleen de poort van UCLA uitgegaan. Wat zou ik me hier dan met andere zaken dan judo hebben bezig gehouden?' Pas vele jaren later zal Willy Wilhelm toegeven: 'Bij de Olympische Spelen was ik compleet vergeten waar ik voor gekomen was. Ik kon dat gigantische spektakel stomweg niet aan. Alles kon en mocht opeens. Ik was een klein kind in een groot pretpark en kon niet van de overal lonkende snoepjes afblijven.' De sportieve miskleun laat geen kater na. Hij heeft zijn geboorteplaats Den Bosch inmiddels verruild voor Waalwijk en coach Jan van Gent heeft plaats moeten maken voor Peter Ooms. Eind oktober pakt hij alweer goud op de wereldkampioenschappen voor militairen in Seoel. Wilhelm behoudt zo zijn aanzien als topsporter. Hij wordt vervolgens in 1986 Europees kampioen in Belgrado. Een jaar voordat hij plotseling met judo stopt, wegens hernia, manifesteert Wilhelm zich op 30 oktober 1986 verrassend als politiek bevlogen woordvoerder namens zeventien topsporters. Op initiatief van het Comité Zuidelijk Afrika doen de zeventien topsporters en ex-topsporters in Den Haag een klemmend beroep op hun collega-sporters om niet meer in Zuid-Afrika te gaan sporten en te weigeren uit te komen tegen Zuid-Afrikaanse sporters. Met hem meegekomen ter ondersteuning, zijn onder anderen Frank Rijkaard, Stanley Menzo, Ria Stalman, Maarten Ducrot, Jan Timman, Jos Hermens en Arnold Vanderlijde. 'Ik vind dat de eerste verantwoordelijkheid ligt bij de regering en de bonden, maar als privé-persoon wil ik dit initiatief steunen. Het moet afgelopen zijn met de onderdrukking in Zuid-Afrika', zegt Wilhelm, op de persconferentie. Een zeldzame vlaag van maatschappelijke strijdbaarheid. Werpt Willy Wilhelm zich hier op als captain van de topsporters? Is dit diezelfde Willy Wilhelm over wie verslaggever Twan van den Brand eind 2011 in het Brabants Dagblad schrijft: 'Ik ken hem al geruime tijd. Willy judoot. Ik volg hem voor de krant; Rostock, Den Haag, Parijs, Maastricht, Moskou, Luik, Los Angeles. Een grote jongen, beetje naïef. Hij wil buiten de sporthal zijn rug nog wel eens extra rechten en zijn breedte laten zien om deze of gene te intimideren. Het zal best indruk hebben gemaakt. Vuist op tafel. Een dreigend woord. Stoer, maar voor wie hem een beetje kent eigenlijk niet heus. Als Willy op de mat staat en zijn tegenstander met boze blik probeert te | 57 |
imponeren, oogt dat als amateurtoneel. Daar trapt geen mens in. Misschien komt het door zijn lichtblonde haar en pluizige bovenlip. Op de mat lijkt hij aaibaar. Anders dan die kwaaie, lompe Russen, de hautaine Fransen of immer beleefde doch ondoorgrondelijke Japanners. Een zwaargewicht die behalve aaibaar twijfelaar is. Vooral twijfelaar aan zichzelf.'
De verslaggever van de krant komt tot deze notities als hij zijn speurtocht naar Willy Wilhelm beschrijft. Na zijn judo-carrière verbijt hij de hernia-pijn als goed betaald worstelaar in Japan. In een gezelschap spierbundels ontpopt Wilhelm zich als vechtsporter. De partijen in Japan trekken ook veel publiek uit de Amsterdamse onderwereld. Zo duiken er foto's op van Wilhelm met in zijn midden oud-olympisch kampioen Willem Ruska en diverse figuren die in verband zullen worden gebracht met liquidaties. Waar Willy Wilhelm terecht komt, wordt een mysterie. In 2000 spreekt Ruska in het blad Sport International over 'wijlen Willy Wilhelm'. Niemand weet nog waar hij uithangt totdat oud-judoka Rob Henneveld rond 2005 op vakantie in Portugal een café binnenwandelt in Carvoeiro, in de Algarve. Op aanwijzingen van Henneveld gaat BD-verslaggever Van den Brand in 2011 op zoek naar Willy Wilhelm. In de staart van het vakantieseizoen treft hij hem bij de Round Up Saloon. Hier is hij in 1998 na twee scheidingen blijven hangen en een nieuwe relatie begonnen. Hier wil hij afscheid nemen van zijn verleden, van zijn tijd als portier op de Wallen en in Deventer, van zijn werk voor een steigerbouwer in de haven van Hamburg, van zijn baantjes als body guard en bewaker. Aan de Portugese zuidkust vermaakt hij de cafébezoekers als 'Big Will' door op zomerse avonden op te treden; zingend, op klompen, uitgedost met rare hoeden. In de baai van Carvoeiro heeft Wilhelm zich in 2003 laten dopen. Hij haalt nu rust uit het dagelijks lezen van de bijbel. Ook voor het Brabants Dagblad wenst Wilhelm niet veel meer te onthullen over zijn leven. Hij wil nog wel wat kwijt om een gerucht uit de winter van 2007/2008 te ontzenuwen. In een Engelstalige internetkrant die nieuws uit Carvoeiro spuit, verschijnt dan het bericht dat Willy Wilhelm op vakantie in Brazilië het leven heeft gelaten. 'Mensen hebben gehoord dat ik door krokodillen ben opgepeuzeld danwel op een boot ben omgekomen. Iemand hoorde dat ik in coma ben geraakt op het strand', vertelt Wilhelm lachend in het Brabants Dagblad. Lachen moet hij ook om de verhalen vanuit Nederland. Hij zou op de vlucht voor de Amsterdamse onderwereld met betonnen blokken aan de enkels in een oceaan zijn gedumpt. Dan laat ik me toch niet zien op Facebook, op YouTube en zingend in een café waar veel Nederlanders komen, stelt hij tegenover de geruchten. Nee, legt Willy Wilhelm uit, hij meet nog altijd 1.98 meter maar in Portugal drinkt hij niet meer en is hij met roken gestopt. Zijn gewicht is van 200 kilo naar 140 kilo teruggebracht. In Carvoeiro is hij met zijn acts in het café terug als knuffelbeer, nu van toeristen die hem als de lokale exoot adoreren. Tegen de BD-verslaggever zegt hij het in zijn eigen woorden: 'Willy leeft. En zet erbij: Willy is gelukkig.' | 58 |
2012 |
Henk Mees en Piet LauwenWilly Wilhelm : Het nieuwe leven van Big WillOlympische sporen in 's-Hertogenbosch (2012) 56-58 |
Encyclopedie van Noord-Brabant 4 (1986) 327
Henk Mees en Piet Lauwen, Olympische sporen in s-Hertogenbosch (2012) 56-58