23. Johannes Leyendecker

Purmerend 1668 - 's-Hertogenbosch 5 augustus 1722

Is waarschijnlijk identiek met „Johannes Leyendecker, Delphensis”, die 5 september 1686, 20 jaar oud, te Leiden, als student in de theologie werd ingeschreven. Ook in het Album Studiosorum

van Utrecht komt echter in hetzelfde jaar 1686 een „Johannes Leyendecker” als student in de theologie voor. Intussen staat door zijn eigen getuigenis vast, dat hij te Leiden gestudeerd heeft en daar de anti-Cartesiaanse theoloog Fr. Spanheim Jr. (1632-1701) als leermeester gehad heeft. Van 1691 tot 1701 fungeerde hij als predikant bij de Nederlanse ambassade te Stockholm, waarna hij 30 oktober 1701 het predikambt te Den Bosch aanvaardde. Met zijn collega L. van Eybergen (1663-1738) en de ouderling mr. Frans van Heurn (1654-1705), samen optredend namens de kerkeraad, en met de drossaard van St. Michiels-Gestel, Isaac Elsevier wist hij 8 augustus 1703 bij schepenen van Den Bosch te bewerken, dat Bernardus Gisbertus de Cock van Opijnen (gedoopt St. Janskerk 7 maart 1694), het zoontje van jhr. Jacob Jan de Cock van Opijnen, wiens vrouw, Clara van Varick, op haar sterfbed verklaard had, hervormd te zijn, aan zijn vader werd ontnomen om te Tiel door bloedverwanten van de moeder in de hervormde godsdienst te worden opgevoed.

Na het aftreden van B. Massing (1652-1720) benoemde de stedelijke regering Leyendecker 11 maart 1710 op zijn verzoek tot hoogleraar in de wijsbegeerte en in het Hebreeuws, honoris causa, zonder dat hem voor zijn nieuwe functie een salaris werd gegund. Twee redevoeringen, door hem resp. 26 november

248

1713 in de Waalse kerk en 5 juli 1717 in de St. Janskerk uitgesproken, werden op kosten van de stadsregering gedrukt. Op zijn verzoek om vergoeding van zijn werkzaamheden als hoogleraar werd hem 27 december 1717 tot de dood van Massing een jaarwedde van ƒ 75,- toegezegd; daarna zou het volledige hoogleraarssalaris van de Generaliteit, ten bedrage van ƒ 250,- hem worden toegewezen. Slechts twee jaren heeft Leyendecker daarvan kunnen genieten. Hij is in de St. Janskerk begraven.

Van de richting van zijn wijsgerig denken heeft hij in de geschriften niet laten blijken; van zijn onderwijs in de wijsbegeerte is niets bekend. Zijn bibliotheek is 4 november 1722 e.v. te Leiden publiek verkocht.

Uit het huwelijk van Leyendecker mat Catharina de Gomse zijn in de St. Janskerk gedoopt: Catharina Elisabeth 6 mei 1703, Cornelis 16 december 1704, Petronella Barbara 18 juni 1706 (begraven St. Janskerk 1 juni 1784), Jacob 4 januari 1709 (overleden als predikant te Bemmel 8 november 1755), Nicolaes 20 maart 1711, Carel 21 augustus 1712 (predikant te Boxtel 1736, overleden aldaar 25 juni 1764), Tobias 14 november 1713 en Godfried Willem 10 maart 1715. Leyendeckers oudste dochter, Isabella Anna, waarschijnlijk geboren te Stokholm, was gehuwd met Nicolaas van Overvelt (Leiden 1693 - 6 juli 1751, adj. predikant te Hengstdijk en Pauluspolder (Z.) 1726, predikant Philippine (Z.), emeritus wegens gezondheidsredenen 1745).

249

Literatuur

Boekzaal, XV (aug. 1722), 242-243; LXXXXI (nov. 1755), 629-631; BWPG V 793-794; DE HAAS, Bossche Scholen van 1629 tot 1795 ('s-Hertogenbosch 1926) 143-145; HERMANS, Geschiedenis der Illustre en Latijnsche Scholen te 's-Hertogenbosch, van haar ontstaan in den jare 1630, tot hare opheffing in den jare 1848 (Amsterdam 1852) 22-23; HEZENMANS, 's-Hertogenbosch van 1629 tot 1798 ('s-Hertogenbosch 1899) 352; SASSEN, Het wijsgerig onderwijs aan de Illustre School te 's-Hertogenbosch, 1636-1810 (Amsterdam 1963) 83-84; SEPP, Het godgeleerd onderwijs in Nederland gedurende de 16de en 17de eeuw (Leiden 1873-1874) II 116-117; SMITS / YSSELT, De grafzerken, de wapen- en rouwborden der St. Janskerk van 's-Hertogenbosch ('s-Hertogenbosch 1912) 258; VAN DER AA, Biographisch Woordenboek der Nederlanden III (Haarlem 1852) VIII 122; VELINGIUS, Redenvoering over de Illustre Schoole van 's-Hertogenbosch ('s-Hertogenbosch 1760) 73-75.

'Levensberichten van de hoogleraren der Illustre School te 's-Hertogenbosch 1636-1810' in: Varia Historica Brabantica III (1969) 248-249

1963	Ferd. Sassen Het wijsgerig onderwijs aan de Illustre School te 's-Hertogenbosch (1636-1810) N.V. Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij Amsterdam - 1963 dwc.knaw.nl
1969	F.L.R. Sassen Johannes Leyendecker Purmerend 1668 - 's-Hertogenbosch 5 augustus 1772 Levensberichten van de hoogleraren der Illustre School te 's-Hertogenbosch 1636-1810 (1969) 248-248

M. de Haas, Bossche scholen van 1629 tot 1795 (1926) VIII, 72, 74, 143, 144, 145, 264

J.H. van Heurn, Beschrijving der Stad 's-Hertogenbosch (2022) 221, 392

Varia Historica Brabantica III (1969) 188, 243, 248-250

Johannes Leyendecker (zoon van Isaäc)

Schipluiden 23 december 1667 - 5 augustus 1722 (54)

Johannes Leyendecker

Functies / onderscheiding(en)

Johannes Leyendecker

23. Johannes Leyendecker

Ferd. Sassen

F.L.R. Sassen

n: vermelding in een voetnoot

Op deze pagina