Bouwmeester, steenhouwer, zwager van Alart de Hameel, die ook aan de St. Janskathedraal te Den Bosch heeft gewerkt. Heyns was lid van de Lieve Vrouwe Broederschap; werkte aan de Lieve Vrouwekapel, de Sacramentskapel van nu, en zorgde voor de uitbreiding van de St. Jan aan de kant van de Parade. | 198 |
Jan Heyns, die in Brugge geboren zou zijn, werd in 1495 de opvolger van Alart du Hamel als loodsmeester van de Sint Janskerk. Zoals hierboven al gemeld, wordt hij als ‘cnaep’, leerling van meester Alart, in 1478 voor het eerst genoemd. Hij heeft geleidelijk aan, van 1488 af, alle verantwoordelijkheid van een leidend bouwmeester op zich genomen. Op 30 januari 1502 was hij als werkmeester aanwezig bij het sluiten van een contract tussen de kerkmeesters van Sint Jan en de steenhouwersteenleverancier Lodewic van Bogem (Bodeghem) uit Brussel, die naar Heyns' ontwerpen zou werken. In een kwitantie van 4 oktober 1513 beloofde de steenleverancier Damiaen Hediart te Mechelen, oomzegger van meester Jan Heyns, hem Avennessteen te leveren voor de Sint Jan. In 1504-1509 bouwde Heyns het kasteel Maurick te Vught.73 Op 5 januari 1516 maakte hij, als ‘artificus lapidarius ecclesie collegiate S.Joh.’ zijn testament, waarin hij een begraafplaats in de Lieve Vrouwe Broederschapskapel wenste en aan de fabriek van Sint Jan ten geschenke gaf ‘een juweel van peerlen berduert, dat hy op zynen mouwe te dragen plach.....’74 Verder schonk hij ‘drie blaeu pilaren, liggende opten kerckhoff ende die basamenten van witten steen, liggende opten selven kerckhoff aende muere tegen vrouwe Bacx huyss over’. Aan de kerkfabriek vermaakte hij ook al zijn ‘instrumenten van sagen, bomen, beyntelen’. Hij heeft daarna niet lang meer geleefd; in de Liber Obitus van de Lieve Vrouwe Broederschap is in 1516 zijn overlijden vermeld: Hic prima fundamenta novi chori confraternitatis iecit, wordt er te zijner nagedachtenis gezegd, hij legde de eerste grondslagen van het nieuwe Broederschapskoor. Op 19 januari 1516 werd voor hem een Requiemdienst gehouden als lid van de Broederschap.75 | 41 |
Noten | |
73. | Althans naar vermoeden van Hezenmans 1866, 147, op grond waarvan ook: Voorl. Lijst der Ned. Mon., Prov. Noord-Brab., 's-Gravenhage 1931, 356. |
74. | Gerlach 1970-1971, 213. |
75. | Gerlach 1971 a, 88; Van Dijck 1973, 201, n. 31. |
Namen en wapenen der Heeren Beêedigde Broeders soo Geestelijke en Wereltlijke van de seer oude ende seer doorluchtige Broederschap van onse Lieve Vrouw binne de stad s'HertogenboschMr. JoannesHeijens die de fondamente gelegt heeft van ons Lieve Vrouwe choor sterft 1515 | 76r |
1971 |
P. Gerlach O.F.M. Cap.Het testament van de Bossche bouwmeesters Alart Duhameel en Jan HeynsBossche Bijdragen XXX (1971) 206-214 |
G.C.M. van Dijck, De Bossche Optimaten (1973) 122, 123, 127, 144, 201, 201n, 237, 466
Lucas G.C.M. van Dijck, Van vroomheid naar vriendschap (2012) 396
J.C.A. Hezenmans, De St. Jans-kerk te 's Hertogenbosch (1866) 17, 62, 129, 130, 131, 132, 136, 137, 138, 141, 144, 146, 147, 148, 153
A.M. Koldeweij, In Buscoducis (1990) 26, 89, 210, 214, 237; Bijdragen: 362, 399, 516
C. Peeters, De Sint Janskathedraal te 's-Hertogenbosch (1985) 19, 20, 23, 24, 37, 39, 40, 41, 140, 311, 347, 395, 396
Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst (1931) 219
Aart Vos, 's-Hertogenbosch : De geschiedenis van een Brabantse stad 1629-1990 (1997) 396