Henrick Dachverlies
? - 's-Hertogenbosch 7 mei 1536
Biografie
Henrick (Hendrik Jan Jan) Dachverlies 1485-1536
Schepen, hoogschout, lid OLV Broederschap.|
Henrick Dachverlies is een telg uit een gerenommeerde, van oorsprong Duitse familie. De naam van deze familie komt al vroeg voor in onze regio en is later in de adelstand verheven. In 1294 wordt bij de Heusdense schepenen al een Everardus Dachverlies genoemd.1) Henrick was een zoon van Jan Jan Jan Dachverlies (1445-1509) en Gozewijn Hendrik van Varick (1465-1509). Hij is geboren in 's-Hertogenbosch en in mei 1536 aldaar overleden (requiem op 27 mei 1536). Hij was gehuwd met Engel Peter Nicolaas Colen, dochter van Peter Colen (schepen van 's-Hertogenbosch). Henrick was schepen van 's-Hertogenbosch in 1515, 1530, 1531 en 1535. Hoogschout van 1523-1527 en lid van OLV Broederschap (rekening broeder op 1 mei 1527). In 1527-1528 wordt hij vermeld als baljuw van Linge en vermeld als 'jonker'. In de stadsarchieven wordt hij diverse malen genoemd als getuige bij overdracht van goederen, opening van testamenten e.d. Op 8 oktober 1530 reisde hij samen met enkele andere gerenommeerde Bosschenaren, namens de stad naar Breda om graaf Hendrik van Nassau en zijn gemalin bij terugkeer van een buitenlandse reis welkom te heten. Dit paar behoorde tot de vriendenkring van Karel V en had hem begeleid bij zijn reizen door Duitsland en Spanje. Voor de regering van de stad was dit blijkbaar nog niet genoeg want in navolging van andere steden werd besloten om namens de stad en Meierij, aan de baron van Breda een passend geschenk aan te bieden. Hiertoe werd "... tot Antwerpen gecoft een rijckelycken heerlycken vergulden nappe, wegende acht marck, 1 onze 10 engelsche ...". Voor dit geschenk betaalde de stad de som van 165 carolusgulden plus 14 stuivers voor het versieren met het stedelijk wapen. Op 17 maart 1531 werd dit geschenk in Heusden aangeboden aan de baron van Breda door Henrick samen met o.a. Jan van Erp, Gerard van Vladeracken, Christiaan Coenen. In 1533 was Henrick een van de tien personen (schepenen, raadslieden en gezworenen) die bij het Hof van Brussel werden uitgekozen voor een onderzoek naar hen die in 's-Hertogenbosch berucht waren vanwege de leer van Luther. Andere deelnemers aan dit onderzoek waren o.a. Dirk de Burggraaf, Willlem van Os, Jan van Erp en Gijsbert Pels. Zij hebben in 's-Hertogenbosch diverse personen veroordeeld tot de brandstapel of dood door het zwaard. Zo werd o.a. op 3 juli Joost Gerritz. Lepper onthoofd en Pieter Hors aan een paal op de markt geworgd en daarna verbrand, omdat zij het ware geloof niet wilden verzaken. Henrick en zijn vrouw kregen acht kinderen: Anthonia, Hendrik, Geertruid, Franck, Joris, Walraven, Maria en Elisabeth. Op 1 augustus 1544 verdelen de kinderen voor de schepenen van 's-Hertogenbosch de nagelaten goederen van Hendrick en zijn vrouw Engelken (Engel). |
| Noten | |
| 1. | Brabantse Leeuw 1 (1952) 73 |
| Bronnen | |
| • | P. Cuypers-van Veldhoven, "Histoire des troubles religieux a Bois-le-Duc 1526-1566" in: Taxandria (1911) 96 |
| • | Dr. Lucas G.C.M. Van Dijck, "Van vroomheid naar vriendschap" (2012) |
| • | Ch.C.V. Verreyt en W.J.F. Juten, "Noordbrabantsche schepenzegels" in: Taxandria (1900) 29-33 |
| • | Genealogische Verzameling De Wit |
Harry Satter, februari 2014
Genealogie
Schuttelaars
Henrick Dachverlies
Geboren ?, overleden 7 mei 1536Bestuurlijke functiesSchepen 1515 30 31 35; Hoogschout 17 september 1524 - 24 juni 1527Reizen in dienst van de stad1530 33 34Lidmaatschap van de Lieve Vrouwe BroederschapNaam: Henrick DachverliesInschrijving: 1 mei 1527 Overlijden: 7 mei 1536 Requiemmis: 27 mei 1536 Proost: BijzonderhedenJonker, In 1527-1528 wordt hij vermeld als baljuw van Linge. |
Literatuur
AILB rekening 1527; BEELAERTS VAN BLOKLAND, 'Het geslacht Dachverlies' in: De Nederlandsche Leeuw 20 (1902) 130-131; BEELAERTS VAN BLOKLAND, 'Nog eens de Bossche familie Pelgrom' in: Taxandria 13 (1906) 55; PB 108v; VAN MIERT, 'Pater Franciscus Dachverlies, de eerste Bossche Jezuiet en de opkomst van het Keulsche Driekronen-College' in: Studiën 66 (1906) 266-267; VAN SASSE VAN YSSELT, De voorname huizen en gebouwen van 's-Hertogenbosch , alsmede hunne eigenaars of bewoners in vroegere eeuwen I-III ('s-Hertogenbosch 1911-1914) I 436; VAN SASSE VAN YSSELT, De voorname huizen en gebouwen van 's-Hertogenbosch , alsmede hunne eigenaars of bewoners in vroegere eeuwen I-III ('s-Hertogenbosch 1911-1914) III 167, 359.
A. Schuttelaars, Heren van de raad. Bestuurlijke elite van 's-Hertogenbosch in de stedelijke samenleving 1500-1580 (Nijmegen 1998) bijlage 3
Wapenboek I
Namen ende Wapenen der Heeren Beêedigde Broeders
Namen en wapenen der Heeren Beêedigde Broeders soo Geestelijke en Wereltlijke van de seer oude ende seer doorluchtige Broederschap van onse Lieve Vrouw binne de stad s'Hertogenbosch Dachverlies. Raed ende Hoogschout deser stadt. 1536 28 Maji | 84v |
Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC)Zegelstempel
Zegelstempel van Hendrik Dachverlies, schepen van 's-Hertogenbosch 1515
 diameter: 2.8 cm dikte: 0.2 cm hoogte: 1.7 cm gewicht: 15.3 gr Rond zegelstempel met aan de achterzijde een eenvoudig bewerkt handvat (voluutvormig met driepasvormige opening) en in gotisch schrift: henrici • dachverloes. Aan de voorzijde een omschrift met aan de buitenzijde een band van drie cirkels, en aan de binnenzijde een cirkel. Een versierde zespas doorsnijdt de binnenste cirkel en omsluit een half-cirkelvormig schild. Heraldische beschrijving: een zoom en zeven zespuntige sterren, geplaatst 3-3-1. |
Het Noordbrabants Museum (inv.nr. 01058)
Zuylen
238. Henrici Dachverlies
|
Provinciaal Genootschap 1515 Zilver | 9 |
R.A. van Zuylen, Lijst der schepenen van de stad 's Hertogenbosch, benoemd van 1295 tot 1794, waarvan de schepenzegels in zilver, koper of lood bij het archief dier stad, of in het museum van het Provinciaal Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen in Noordbrabant, nog aanwezig zijn ... ('s-Hertogenbosch 1865) 9
Literatuur en bronnenpublicaties
G.C.M. van Dijck, De Bossche Optimaten (1973) 452
Lucas G.C.M. van Dijck, Van vroomheid naar vriendschap (2012) 235-236
B.C.M. Jacobs, Justitie en politie in 's-Hertogenbosch voor 1629 (1986) 239, 269, 271
A. Schuttelaars, Heren van de raad (1998) 270n, 341n, 457
-
Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek 9 (1933) 191
n: vermelding in een voetnoot
Bossche Encyclopedie |