afb.
geboren: 15 april 1884
Zakenman van groot formaat - wel bekend in beurskringen en vooraanstaande ondernemingen - specialist in onze hoofdartikelen koffie en thee - werd de grote leider van onze commerciële afdeling, eerst nog alleen met de heer Klompers maar later met vele specialisten, welke werden aangetrokken naar mate de zaken zich uitbreidden. Hij behoorde al spoedig tott de vierschaar, die het feitelijke beheer van de hele zaak uitoefenden n.l. | 47 |
de heren Lambert de Gruyter en Bendiks (commercieel) en de heren Jacq. de Gruyter en Aarts (winkels en orgaisatie). Met zijn praktische inzichten had hij een belangrijk aandeel in de uitbouw van fabrieken en fabrikaten en hij was een steunpilaar voor alle commerciële problemen die in de industriële expansie van de Gruyter telkens weer opwierp. Toen de joge heren de Gruyter hun intrede deden in de zaak, vonden ze in de heer Bendiks een door hen zeer gewaardeerde leermeester. Speciaal de heer Lodewijk de Gruyter, die zelf later de grote commerciële directeur zou gaan worden, heeft ongetwijfeld veel geleerd van de scherpe commerciële activiteiten van de heer Bendiks.
In 1941 verdween de heer Bendiks (die Jood was) plotseling uit onze omgeving, weggevoerd door de Duitsers (dat dachten we tenminste). Groot was ons aller vreugde, toen hij, direct na de oorlog, gezond en wel onder ons terugkwam en niet minder groot waren onze bewondering en erkentelijkheid voor diegenen in onze zaak, die aan het onderduiken van de heer en mevrouw Bendiks naar België actief hadden deelgenomen. Beide waren tijdens hun ballingschap katholiek geworden en bleven ook in de verdere levensjaren katholiek praktiseren.
Na zijn terugkeer nam de heer Bendiks zijn taak in de commerciële sector van het bedrijf weer op alsof hij niet was weg geweest. Hij werkte weer volop mee aan de opbouw en de spoedig daarop weer nieuw begonnen expansie van het bedrijf. Was hij in 1915 nog maar betrekkelijk klein begonnewn tesamen met de heer Klompers, onder leiding van de heer Lambert de Gruyter, in 1951 toen hij met pensioen ging, was hij nog de capabele leider van meerdere inkoopafdelingen, uitgesplitst naar een tiental fabrieken - onder de opperste leiding van de commerciële directeur, Lodewijk de Gruyter, die het meest met de heer Bendiks gewerkt heeft en dus ook het meest diens capaciteiten zal waarderen.
De heer Bendiks was een aangenaam man, voor iedereen toegankelijk. Hij was op de eerste plaats koopman. Van wetenschappelijke beschouwingen of administratieve voorlichting distancieerde hij zich gemakkelijk. Hij deed dat op zijn eigen vriendschappelijke en dikwijls humoristische wijze. Ik herinner me nog, dat, toem we in 1936 begonnen met Hollerith, deze toen meest moderne machine nog slechts een beperkt aantal letters produceerde met als gevolg: 'afkortingen van artikelnamen'. Bij de eerste praktische kennisname hiervan meende de heer Bendiks dit nieuw administratief produkt te moeten bagatelliseren, waarbij hij zijn gezelschap al spoedig opzijn hand had. Zo iets gebeurde nog al eens, maar dat was zeker niet leuk in dit geval toen we iets brachten dat voor die tijd zeer progressief was. Van de heer Bendiks, die het overigens niet zo kwaad meende, konden we dat toch wel weer verdragen en lachten tenslotte nog mee.
De heer Bendiks is ongetwijfeld een van de grootste medewerkers van de Gruyter geweest. Zijn bekwame commerciële
| 48 |
eigenschappen heeft hij ten volle aan de zaak beschikbaar gesteld, wat aan de bloei van de onderneming ten goede is gekomen. Zijn naam zal in de geschiedenis van de zaak nog lang gehoord en met respect bewaard blijven. De heer Bendiks heeft nog 6 jaar met zijn vrouw van zijn pensioen mogen genieten. Hij overleed 21 juli 1957.
| 49 |
Paul Kriele, Verdwenen Stadsgezichten (1998) 7, 134
J.A.L. van de Sanden, Bedrijfsgeschiedenis I-V (1912-1968) I. 22; II. 4, 19, 47-49, 69