Het stadsbeeld gaat veranderen aan de Wolvenhoek

door Henny Molhuysen

Ruim twee eeuwen geleden bezaten de gebroeders Wolfsbergen aan de straat pakhuizen, waardoor de straatnaam Wolvenhoek ontstond. Maar in de Franse Tijd is het hoekcomplex Wolvenhoek-Keizerstraat eigendom geworden van de gemeente. In 1814 wilde men op deze hoek de nieuwe gevangenis bouwen met daarnaast kantoren voor het gehele rechterlijke apparaat. In de Sint-Joriskapel (Sint-Jorisstraat) zou de grote zittingszaal gerealiseerd moeten worden. Maar dat plan is niet doorgegaan.
Na de Franse Tijd werd in 1818 de Koninklijke Marechaussee opgericht. In Den Bosch werd zij ondergebracht in het Keizershof in de Keizerstraat. De gemeente bleef eigenaar en verhuurde het pand. In het midden van de 19e eeuw verhuisde de Marechaussee naar het buurpand, op de hoek van de Wolvenhoek. De gemeente brak enkele jaren later het Keizershof af: 'de Gemeenteraad van Den Bosch)...) had al even weinig gevoel voor kunst als de architecten, alias metselaarsbazen, besloot dat gebouw te sloopen om er eene oefenschool voor in de plaats te bouwen'.
Het hoekpand waarin vanaf de Marechaussee was ondergebracht, vormde volgens de officiële omschrijving 'Gebouwen tot kazernering der marechaussee en tot stalling der paarden'. Later kwam er ook een aparte smederij bij. Toch was de ruimte te gering om huisvesting te bieden aan de brigade. Omstreeks de eeuwwisseling werd er naar een geschikt bouwterrein werd er naar een geschikt bouwterrein gezocht voor nieuwbouw. Dat werd in 1910 gevonden en in het decennium daarna verhuisde de marechaussee naar de Vughterweg. De gebouwen aan de Wolvenhoek kwamen leeg te staan en werden tenslotte afgebroken.

Belastingkantoor

Ervoor in de plaats kwam in 1932 het Belastingkantoor, een imposant gebouw dat hier zo'n zestig jaar huisvesting bood aan deze rijksdienst. Na de verhuizing van de Belastingdienst naar nieuwbouw op De Vliert, kwam een andere rijksinstelling de kantoren bevolken: Rijkswaterstaat. Deze is thans nog steeds gehuisvest in dit gebouw; deze situatie zal nog ruim een jaar duren. Want er komt een nieuwe eigenaar: de gemeente. Deze week zal de gemeenteraad waarschijnlijk besluiten tot aankoop van het gebouw voor drieëneenhalf miljoen gulden. Over anderhalf jaar uiterlijk wil men op deze plek een uitbreiding van het Stadskantoor realiseren. Volgens het 'Masterplan' is deze vergroting van het kantooroppervlak noodzakelijk. Maar een markant gebouw dat driekwart van de eeuw het stadsbeeld heeft bepaald, zal verdwijnen.
Naast het belastingkantoor stond eens een school, een ULO-school. In de tweede helft van de negentiende eeuw ging het Bossche onderwijs in kwaliteit vooruit door de komst van religieuzen naar de stad, die in het onderwijs werkzaam waren. Ondermeer de Fraters van Tilburg hadden een aantal lagere scholen en ULO-scholen ('Uitgebreid Lager Onderwijs') onder hun hoede. Deze ULO's dienden - naast de avondscholen - om de minder kapitaalkrachtige leerlingen ook na de lagere school onderwijs te kunnen laten volgen. Al deze scholen bevonden zich in de binnenstad. In 1932 vestigde zich de Sint-Agelus ULO aan de Wolvenhoek in een voormalige openbare stadsschool. Een kwart eeuw zou deze instelling hier gevestigd zijn. In 1956, toen frater Bellarminus er directeur was verhuisde de school naar De Muntel, naar een nieuw, modern schoolgebouw aan de Pelssingel en veranderde daar later haar naam onder invloed van de Mammoetwet in Angelus-MAVO. Ook dit gebouw is na veertig jaar al gesloopt.
Blijft deze sloopwoede doorgaan? Het is de vraag wat er met het oude belastingkantoor gaat gebeuren. Geeft men de voorkeur aan sloop en nieuwbouw of is men inventief genoeg om het bestaande gebouw een nieuwe, moderne invulling te geven?

Brabants Dagblad, dinsdag 14 juli 1998

1910	A.F.O. van Sasse van Ysselt Hoofdstuk I : a. Het Keizershof De voorname huizen en gebouwen van 's-Hertogenbosch II (1910) 22
1995	J.F. Crul Koninklijke Marechaussee, district Noord Brabant, brigade 's-Hertogenbosch 1818-1995 Erfgoed 's-Hertogenbosch (1995)

Wolvenhoek 11

Wolvenhoek G 226 (????)

1908	C. Croes (brigadier der maréchaussée) - L. Lambregts (brigadier der maréchaussée) - P. Letschert (brigadier der maréchaussée) - Maréchaussée-kazerne - C.M. Meijll (brigadier der maréchaussée) - P. Meulbroek (wachtm.-brigade-comm. maréchaussée)

Wolvenhoek 11 (1909)

1910	Maréchaussée-kazerne - C.M. Meijl (brigadier der maréchaussée) - P. Meulbroek (wachtm.-brigade-comm. maréchaussée) - P. Nieuweboer (brigadier der maréchaussée) - J.F. Rijckaert (brigadier der maréchaussée) - A. v. Wijnen (brigadier der maréchaussée)

1890

Marechausseekazerne, 1854 tot ca 1910

Wolvenhoek 11

Het stadsbeeld gaat veranderen aan de Wolvenhoek

Belastingkantoor

A.F.O. van Sasse van Ysselt

J.F. Crul

Op deze pagina