Van burgerwoning naar stadsherberg

door Henny Molhuysen

Dertig jaar geleden veranderde dit deel van de Peperstraat in: Parade. Tien jaar daarvoor kende deze gevelwand nog geen cafés. De veranderingen van de laatste tientallen jaren zijn aanleiding om vandaag achter de voorgevel van Parade 3 te kijken.

Burgerhuizen aan het begin van deze eeuw langs de Parade. Een plein, waarop niets gebeurde. De militairen hielden er niet meer hun dagelijkse parade en de Bossche jeugd had bezit genomen van het door bomen omrande plein. Een erg vlak plein was het niet: het kende vele kuilen waardoor het moeilijk was om goed te voetballen. Maar dat was een illegale bezigheid: de Bossche politie tolereerde dat niet.
Op de hoek van de (toen nog) Peperstraat en de Kerkstraat kwam in 1953 de eerste horecagelegenheid: het café De Bonte Os, dat later herdoopt zou worden in Het Hart van Brabant.

In de Hoge Nieuwstraat, daar waar thans ongeveer de EHBO-post van het Groot Ziekengasthuis zich bevindt, was Jan Bosmans met zijn vrouw een water- en vuurhuis begonnen. Dat was een gelegenheid waar men in deze volkswijk warm water en een brandend kooltje (om de kachel thuis aan te steken) kon kopen. In de meeste water- en vuurhuisjes kon men illegaal ook drank kopen. Dat was bij Bosmans niet het geval: hij had officieel toestemming om 'sterken drank in het klein' te verkopen.
Het cafeetje raakte bekend als 't Pumpke naar de pomp die zich bij dit water- en vuurhuis bevond. En na enige jaren nam zoon Jan het café over.

Verhuizing

In de jaren '60 erd de gehele wijk De Pijp en ook de omgeving van de Hoge Nieuwstraat gesloopt, om plaats te maken voor een grote uitbreiding van het ziekenhuis. Wat nu? Op het bidprentje In Memoriam 't Pumpke dat in december 1960 verscheen, stonden als laatste regels: „Vol vertrouwen op mijn spoedig herleven, wil ik me nu in slopershanden geven.”
Inmiddels was kleinzoon Jan in 1953 actief in het café De Bonte Os aan de Peperstraat. Het pand ernaast werd aangekocht en in 1961 verhuisde 't Pumpke naar de Peperstraat. Niet alleen de naam zelf, maar ook de waterpomp ging mee. Zij kreeg binnen een plaats, terwijl in 1966 ook aan de straat een 'nieuwe' pomp werd geplaatst. 't Pumpke werd voortaan een Stadsherberg genoemd.
Het plein De Parade onderging in de jaren '60 een grote verandering. De machtige bomen werden omgehakt en vervangen door nieuwe, kleinere exemplaren. Het gehele plein werd bestraat en ingericht tot een parkeerplaats voor de heilige koe van de 20e eeuw: de auto. En aan de Peperstraat kwamen steeds meer cafés. Met ingang van 1 januari 1967 veranderde het deel van de Peperstraat tussen Kerkstraat en Lange Putstraat van naam: het werd Parade. 't Pumpke kreeg nummer 3.

Winterterras

De kastelein van de stadsherberg, Jan Bosmans III, was een middelpunt tijdens de activiteiten van de Oeteldonksche Club. Nu eens was hij te zien als jongetje op zijn eerste communie in een matrozenpakje, dan zat hij als een Don Camilloop de fiets en tijdens een circusvoorstelling was hij actief met olifanten in een dressuurnummer.
'tPumpke kende een terras vóór de eigenlijke zaak. Men vroeg en kreeg toestemming om dit terras te overkappen en in feite werd dit 'winterterras' een uitbreiding van het dranklokaal, want vóór dit winterterras kwam weer een 'open' terras. Dat gebeurde niet alleen bij 't Pumpke, maar eveneens bij de andere horecagelegenheden aan de Parade. De brede stoepen verdwenen langzamerhand en de cafe's groeiden.
Het is haast niet meer voor te stellen - en zeker niet op warme lente- of zomerdagen - dat eens dit deel van de Parade rustige burgerhuizen kende. Nu zijn de horecagelegenheden tot in de nacht duidelijk aanwezig. Maar Hans Bosmans (ook wel Jan IV genoemd), is in de meimaanden ook 's morgens zéér vroeg geopend: vanaf 6 uur, om de bedevaartgangers naar Maria in de Sint Jan van koffie, een pilsje of frisdrank te voorzien. En degenen die nu de kerststal bezoeken geven waarschijnlijk de voorkeur aan koffie of warme chocolademelk, want ook in de Sint Jan is het koud.

Brabants Dagblad donderdag 9 januari 1997

1966	Verslaggever Bossche bierpomp op Parade : Geschenk voor Jan Bosmans van 't Pumpke Brabants Dagblad zaterdag 15 oktober 1966
1996	Redactie Stadsherberg 't Pumpke, een geschiedenis Drukkerij van Gerwen (Den Dungen 1996)
1997	Henny Molhuysen Achter de voorgevel : Van burgerwoning naar stadsherberg Brabants Dagblad donderdag 9 januari 1997
2016	Uitbater Pumpke vecht huur aan DEN BOSCH. Via de kantonrechter proberen Peter van den Groenendaal en zijn zoon Otto een lagere huur te bedingen voor stadsherberg ’t Pumpke aan de Bossche Parade. Zij zijn het niet eens met de huur die ze moeten betalen aan eigenaar Hans Bosmans. Het gaat om een bedrag van ruim 11.000 euro per maand. Marc Brink \| Brabants Dagblad woensdag 23 maart 2016 \| 5

2005

Onderdeel van het Gemeentelijk Monumenten Selectie Project (GMSP).

Bouwhistorie, Archeologie en Monumenten (BAM)

Parade 3

Kerkstraat A 136 (1865)

1865	S.M.A. van de Wijnpersse (modiste)
1875	(Peperstraat A 136): T.H. Dirks (mr. timmerman)
1875	(Putstraat A 136): H.A. Dirks (mr. timmerman)

Peperstraat A 136 (1880)

1881	(Peperstraat A 134): Cornelia Boelaars (in witte goederen en tailleuse)
1908	(Peperstraat A 134): P. Langenhuijsen (melkinrichting)

Peperstraat 5 (1909)

1910	P. Langenhuijsen (melkinrichting)
1923	Gerardus van de Gender (opperman)
1928	P. Langenhuijsen
1943	A. Teljeur (winkelier)

Parade 3 (1967)

1967	Bar 't Pumpke
1991	dhr. Hans Bosmans (stadsherberg 't Pumpke)

Bossche Encyclopedie |

Nummer:	3
Postcode:	5211 KL
BAG-ID:	0796200000378707
Perceel:	HTG00-H-2536

Soort:	Gemeentelijk monument
Nummer:	SOM0244

Parade 3

Cafe 't Pumpke

Van burgerwoning naar stadsherberg

Verhuizing

Winterterras

Verslaggever

Redactie

Henny Molhuysen

Uitbater Pumpke vecht huur aan

Nummeraanduiding

Monument

Locatie

Op deze pagina