K. Emmens, 10 september 2003

Van der Does de Willeboissingel 3

Beschrijving

Algemeen:

Het pand Van der Does de Willeboissingel 3 maakt deel uit van de markant gesitueerde blokbebouwing aan de oostelijke rand van de wijk Het Zand, een uit het einde van de negentiende eeuw daterende uitbreidingswijk van ‘s-Hertogenbosch. De bebouwing is gesitueerd ten westen van de tot singel omgevormde voormalige vestinggracht, de Dommel. Het pand maakt deel uit van een reeks van vijf monumentale herenhuizen (Van der Does de Willeboissingel 1-5) die in 1896 in één fase naar ontwerp van de architect J. Dony zijn gebouwd. De gevels kenmerken zich door een rijke vormgeving met neo-renaissance elementen, uitgevoerd in hardsteen, en vertonen onderling een sterke samenhang, met kleine variaties binnen een vast stramien. In opzet is de voorgevel van dit pand identiek aan de gevel van het hoekpand nr. 1. Het pand heeft een diepe, rechthoekige grondslag met verscheidene uitbouwen aan de achterzijde en omvat vier niveaus, te weten een kelder, een begane grond, een eerste verdieping en een zolderniveau. Het platte dak is aan de voor- en rechterzijde voorzien van dakschilden. In het voorste dakschild bevindt zich een dakkapel met een tentdak.

Voorgevel:

De in kruisverband opgemetselde voorgevel is opgetrokken in schoon metselwerk op een hardstenen plint en bezit nog het oorspronkelijke voegwerk. De gevel heeft een opbouw in drie vensterassen met een uitspringend zijrisaliet met topgevel ter linkerzijde. Hier bevindt zich de nog oorspronkelijke voordeur, uitgevoerd met verdiepte panelen. Boven het dubbele, rijk geprofileerde kalf is een rondboogvenster met glas-inlood. Het geheel is geplaatst in een natuurstenen, van kettingblokken voorziene omlijsting die aan de bovenzijde uitloopt in een getrapte rondboog. Tussen de ingangspartij en het venster op de eerste verdieping, geplaatst op een hardstenen cordonlijst is een verdiept paneel met siermetselwerk van gekleurde bakstenen aangebracht. Op de begane grond en op de verdieping bevinden zich respectievelijk twee en drie schuifvensters, geplaatst op een hardstenen onderdorpel met een getoogde bovenzijde. De oorspronkelijke vensterindeling van het onderraam (T-indeling) is gewijzigd, het venster in de risaliet uitgezonderd. Alle bovenlichten zijn voorzien van glas-in-loodvulling. Het metselwerk heeft een rijke detaillering met neo-renaissance elementen. De gevel is geleed met hardstenen spekbanden, voorzien van diamantkoppen op de hoeken. De getrapte segmentbogen boven de vensteropeningen zijn geaccentueerd met hardstenen aanzetstenen en met diamantkop gesierde sluitstenen.

1

Het rechterdeel van de gevel is bekroond met een uitgemetseld rondboogfries op hardstenen consoles, waarboven een uitkragende bakgoot op rijk geprofileerde klossen. Op dezelfde hoogte als de bakgoot, is de zijrisaliet voorzien van een fries van siermetselwerk, gevat in hardstenen speklagen. De risaliet is bekroond met een tuitgevel met een overhoekse toppilaster en is uitgevoerd met hardstenen dekstenen, speklagen en een dubbele cordonlijst. Onder een getoogde en met aanzet- en sluitstenen gesierde ontlastingsboog is in het oorspronkelijke kozijn een modern draairaam geplaatst. In het voordakschild bevindt zich een bewerkte dakkapel met de nog oorspronkelijke vensterindeling met draairaam, zij- en bovenlichten. De uitstekende dakrand rust op geprofileerde klossen, waarboven een tentdak met twee pirons prijkt.

Linkerzijmuur:

De linkerzijmuur grenst aan het gelijktijdig gerealiseerd pand Van de Does de Willeboissingel 4.

Rechterzijmuur:

Het pand heeft de rechterzijmuur gemeenschappelijk met het gelijktijdig gebouwde rechterbuurpand nr. 2.

Achtergevel:

Van de achtergevel zijn geen gegevens bekend, behalve dat op de begane grond openslaande deuren met zij- en bovenlichten naar de achtertuin leiden.

Interieur:

Het interieur is deels gemoderniseerd, maar heeft in ieder geval op de begane grond nog de oorspronkelijke indeling met een voorkamer en een kamer en-suite, gescheiden door schuifdeuren. In de voorkamer op de begane grond bevindt zich nog een oorspronkelijk stucplafond met rand- en middenornament. De vensters aan de voorzijde bezitten vouwblinden met luikkasten, daterend uit de bouwtijd. Diverse oorspronkelijke paneeldeuren zijn nog aanwezig.

Redengevende omschrijving

Het pand Van der Does de Willeboissingel 3 heeft monumentale waarde vanwege de rijke en gedetailleerde vormgeving van de gevel, karakteristiek voor de late 19de eeuw. Het pand maakt deel uit van een reeks waartoe ook de monumentale woonhuizen Van der Does de Willeboissingel 1, 2, 4 en 5 behoren; als geheel hebben deze panden een grote ensemblewaarde en vormen zij een markante en beeldbepalende bebouwing aan de singel.

2

Erfgoed 's-Hertogenbosch

Van der Does de Willeboissingel 3

Kloostersingel N 34 (????)

1908	H. Koremans (ijker, chef van dienst)

Van der Does de Willeboissingel 3 (1909)

1910	H. Koremans (ijker, chef van dienst)
1928	F.A.J. Lathouwers
1943	F.A.J. Lathouwers (rijtuig- en autohandelaar)

Nummer:	3
Postcode:	5211 CA
BAG-ID:	0796200000393289
Perceel:	HTG00-I-153

Soort:	Gemeentelijk monument
Nummer:	SOM0283