A.F.A.M. Wetzer, 4 augustus 2007
Brede Haven 5-6 : De drie Moriaenshoofden
functie: winkel/woonhuis
Achter de voorgevel
Aan de Haven
door Henny Molhuysen|
Na de restauratie ziet het er uit als een juweel van een monumentje, vooraan aan de Brede Haven. Vandaag nemen we een kijkje achter de voorgevel van Brede Haven 5-6. Anno 1889 meldt de voorgevel. De neo-renaissancegevel, met versieringen, heeft een lage begane grond: deze werd in de beginjaren als bedrijfsruimte gebruikt. De eerste verdieping is een stuk hoger en heeft een erker. Het gehele pand is dus kennelijk op twee manieren gebruikt: boven wonen en onder werken of een opslagruimte. Het pand is ruim honderd jaar geleden gebouwd door Jansje van den Boom-de-Boer, die een aantal stoomboten bezat. Zij had de zaak na de dood van haar echtgenoot Gerrit overgenomen. Omstreeks die tijd, ca. 1890, veranderde er het een en ander bij de Haven: de Vismarkt was verdwenen uit de Visstraat en er was een doorbraak gekomen naar de nieuwe wijk Het Zand. Bij de vernieuwingsplannen, paste kennelijk ook een nieuw huis voor de eigenares van de scheepvaartonderneming en de weduwe verhuisde met haar kinderen na de bouw van haar nieuwbouwwoning en bleef daar vijftien jaar wonen. De volgende bewoner was de uit Duitsland afkomstige Paul Schulz (1873-1951). Hij kwam in 1950 naar Vlak na de Tweede Wereldoorlog was C. Wijffels gedurende een aantal jaren bewoner van dit pand. Deze direkteur van de Botermij woonde aan de Boschveldweg, maar was door het oorlogsgeweld getroffen en moest elders onderdak vinden. In de vijftiger jaren - en ook daarna - was de weduwe Van der Leest woonachtig in het pand. Zij was pensionhoudster en zodoende woonden er velen gedurende kortere of langere tijd aan de Brede Haven. In 1964 nam de Amsterdamse Bank, door ruimtegebrek gedwongen, bezit van de begane grond. Zij richtte er kantoren in. Het lag toen in de bedoeling het kantoorgebouw flink uit te breiden. eerste ging dat niet door omdat er een fusie kwam met de Rotterdamsche bank, die eveneens een kantoor in de Visstraat bezat, terwijl deze bank later als AMRO een geheel nieuw pand liet bouwen. De oude panden aan de Brede Haven, de Visstraat en de Buitenhaven werde toen fors onderhanden genomen: ze werden gerestaureerd of er verscheen nieuwbouw. Honderd jaar na de bouw heeft het pand Brede Haven 5-6 een enorme metamorfose ondergaan. De gevel ziet er weer prima uit en op de bovenverdiepingen wordt weer gewoond. Op de begane grond is 'Couture Envie' (bruidsjaponnen en feestmode) gevestigd. |
Brabants Dagblad donderdag 12 oktober 1995
Archief
1715. Sint-Martinusparochie te Sint-Oedenrode ca. 1603-2000226. Transport- en andere akten betreffende een pand genaamd De Drie Moriaenshoofden aan de Brede Haven te 's-Hertogenbosch; de laatste overdracht is voor 7/8 deel aan Willem Mosmans waarbij eenzelfde deel van Aller Vreede aan de Smalle Haven en De Witte Laars aan de Minderbroederstraat werden overgedragen, 1620-1747 |  |
Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC)
Bossche monumenten
De Drie Moriaenshoofden
Namen zoals Moriaanshoofd, de Moriaan of de Drie Morianen, kwamen in Nederlandse steden in de 17e eeuw veelvuldig voor als huisnaam. In onze stad kennen we het pand De Moriaan aan de Markt 77, dat uit de 13e eeuw dateert en vermoedelijk het oudste bakstenen huis van Nederland is. Aan de Brede Haven 5-6 vinden we De Drie Moriaanshoofden, sinds mei 2001 ingeschreven als rijksmonument. De naamsverklaring van de huisnaam De Drie Moriaanshoofden van het pand Brede Haven 5-6 is niet eenduidig. Foto: Ed Hupkens.Anno 1889 staat op de voorgevel van De Drie Moriaenshoofden. In dat jaar bouwde Jansje van den Boom-de Boer dit pand. Als eigenares van een scheepvaartonderneming bezat zij een aantal stoomboten. Het woonhuis met bedrijfsruimte op de begane grond is gebouwd in neorenaissance stijlvormen. Rond 1995 is het grondig gerenoveerd. Het drie raamassen brede bouwwerk telt drie lagen en een zolderetage. Het is opgetrokken uit baksteen met ornamenten in geschilderde natuursteen en wordt afgedekt door een zadeldak. De ingang bevindt zich in de linkertravee. De ramen hebbel deels gewijzigde schuif- en draairamen. Daarin zitten bovenlichten met glas-in-lood onder segmentbogen met aanzet- en sluitstenen. In de vullingen zitten siermotieven. Op de eerste etage bestaan deze uit maskerkoppen, op de overige etages uit schelpmotieven. Onder de ramen zijn cordonlijsten en speklagen. Op de eerste etage in de linkertravee bevindt zich een driezijdige erker van hout, met gebogen dak met zinken schubleien. De tuitgevel heeft een middendeel dat met pilasters uitkraagt op voluten met leeuwenkoppen. De gevel wordt bekroond door een opbouw met gebogen fronton en vulten. De top heeft deklijsten, speklagen en rolwerkcartouches met Anno 1889. Inwendig op de verdieping is een suitekamer met stucplafonds. In de voorkamer is een marmeren schoorsteenmantel. | 21 |
Stadsblad woensdag 9 mei 2018 | 21
Mosmans
Breede Haven
v.d. Boom651. "De drie Moriaenshoofden". Waarschijnlijk het woonhuis van den beeldstormer Cornelis Franssen in de drie Moriaenshoofden. | 48 |
Jan Mosmans, Alph.G.J. Mosmans, Oude namen van huizen en straten te Rijksmonument
Brede Haven 5
InleidingWoonhuis met voormalige bedrijfsruimte op de begane grond, in 1889 gebouwd in Neo-Renaissance vormen. Rond 1995 gerenoveerd.OmschrijvingHet drie raamassen brede bouwwerk telt drie lagen een een zolderetage. Het is opgetrokken uit machinale baksteen met ornamenten in geschilderde natuursteen en wordt afgedekt door een zadeldak. De ingang bevindt zich in de linkertravee. De ramen hebben deels gewijzigde vier- en zesruits schuif- en draairamen met glas-in-lood bovenlichten onder segmentbogen met aanzet- en sluitstenen en in de vullingen siermotieven. Deze bestaan op de eerste etage uit maskerkoppen en op de overige etages uit schelpmotieven. Onder de ramen cordonlijsten en overigens speklagen. Op de eerste etage tevens in de linkertravee een driezijdige erker van hout met gebogen dak met zinken schubleien. De tuitgevel heeft een middendeel dat met pilasters uitkraagt op voluten met leeuwenkloppen en bekroond wordt door een opbouw met gebogen fronton en vulten. De top heeft verder deklijsten, speklagen en rolwerkcartouches met Anno 1889. Inwendig op de verdieping suitekamer met stucplafonds. Hier in de voorkamer een marmeren schoorsteenmantel.WaarderingHet woonhuis is van algemeen belang. Het object heeft cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, namelijk de bouw en vernieuwing van stedelijke woonhuizen in de middeleeuwse binnenstad. Het object is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het stadswoonhuis. Het heeft architectuurhistorische waarde vanwege de detaillering en de rijke opzet van de gevel. Het object heeft ensemblewaarde omdat het deel uitmaakt van een gave straatwand aan de Bossche stadshaven. Het huis is tot slot van belang vanwege de gaafheid van het exterieur en delen van het interieur. |
Rijksdienst voor de Monumentenzorg 2004Artikelen
| 1995 |
A. van DrunenVier huizen aan de Vismarkt
's-Hertogenbosch 3 (1995) 94-98
|
|
| 1995 |
Henny MolhuysenAchter de voorgevel : Aan de HavenBrabants Dagblad donderdag 12 oktober 1995 (foto) |
Adresboeken
Brede Haven 5
Breede Haven B 162a (1908)
Breede Haven 5 (1909)
| 1919 | P. Scholz (fabriekchef) |
| 1928 | P.G. Scholz |
| 1943 | P.G. Schulz (fabriekschef) |
| 1964 | gedeeltelijk kantoorruimte AMRO |
Brede Haven 6
Breede Haven B 154 (????)
Breede Haven B 162 (1880)
| 1908 | G. van den Boom (Gzn. kapitein stoomboot 's Hage) - wed. G. van den Boom-de Boer (onderneemster van stoomb.) - J.W. Egberts (1e luit. infanterie) |
Breede Haven 6 (1909)
| 1910 | G. v.d. Boom-Pott (stoomboot. ondern.) |
| 19?? | pakhuis |
| 19?? | kantoorruimte AMRO |
Literatuur en bronnenpublicaties
A. van Drunen, 'Bouwsporen uit de oorlog' in: 's-Hertogenbosch 3 (1994) 91
n: vermelding in een voetnoot
Bossche Encyclopedie |