afb. Daria Scagliola, 22 oktober 2013
b1. Christuskind met loopwagentje, ca. 1475
materiaal: kalksteen, aangevuld met gips
locatie: zuidportaal
inventarisnummer: i-188
Kraagsteen uit de voorhal van het zuidertransept, bij de restauratie van 1886-1898 verwijderd en door een kopie vervangen.Glaudemans
De bouwsculptuur van het exterieur
De buitengevels van de voorhal
|
Aan de zuidgevel van de voorhal zijn onder de crêtes van de toegangsbogen vier fraaie kraagstenen aangebracht. Op de meest westelijke kraagsteen bevindt zich een opmerkelijke voorstelling met een bloot, kaal figuurtje, waarschijnlijk is een kind bedoeld, steunend op een loopwagentje met drie wielen (B1). Het is een | 275 |
|
getrouwe kopie van het authentieke, plaatselijk met gips aangevulde beeldje dat in de bouwloods is bewaard.76 Er zijn laat-middeleeuwse afbeeldingen bekend van de Heilige Familie, met Jezus in de timmerwerkplaats van zijn vader die eigenhandig een loopwagentje voor zijn zoon heeft gemaakt. De sculptuur zal dan ook het leren lopen met een loopwagentje van de jonge Jezus uitbeelden, analoog aan de geschilderde versie Jheronimus Bosch. Deze beeldde het jonge, onschuldige Christuskind als sereen tegenwicht af op de achterzijde van een indringende Kruisdraging.77 Het onschuldige begin en het gewelddadige einde van een voorbestemd levenspad is hier verbeeld.78 | 276 |
| Noten | |
| 76. | Bouwloods, i-188. Koldeweij 1989, 54 en Mosmans 1931, 268 |
| 77. | Jheronimus Bosch, Spelend kind (buitenzijde 'de Kruisdraging' ca 1500), Kunsthistorisches Museum Wenen. Koldeweij e.a. 2001, 74-75 |
| 78. | Ilsink & Koldeweij 2016, 70. Ilsink e.a. 2016, 236-245 |
Ronald Glaudemans, De Sint-Jan te 's-Hertogenbosch : Bouwgeschiedenis en bouwsculptuur 1250-1550 (2017) 275-276
Afbeeldingen
-
22 oktober 2013
-
22 oktober 2013
Literatuur en bronnenpublicaties
Harry Boekwijt, Ronald Glaudemans en Wim Hagemans, De Sint-Janskathedraal van 's-Hertogenbosch (2010) 125
Martien Coppens, Gedachten in steen (1941) No. 49
Martien Coppens, 's-Hertogenbosch : Onder de ogen en bogen van de Sint-Jan (1984) 24
John Damen, Gids voor de Sint-Jan (z.j.) 32
Ronald Glaudemans, De Sint-Jan te 's-Hertogenbosch : Bouwgeschiedenis en bouwsculptuur 1250-1550 (2017) 275-276
Ronald Glaudemans, Het zuidtransept : Bouwhistorisch onderzoek 2007-2010 (2010) 21
Jan Mosmans, De St Janskerk te 's-Hertogenbosch (1931) 268 (afb. 172)
A.M. Koldeweij, 'De expositie in de Bouwloods, verantwoording en catalogus' in: De Bouwloods (1989) 54, 55
A.M. Koldeweij, De transeptportalen (1983) 11
C. Peeters, De Sint Janskathedraal te 's-Hertogenbosch (1985) 255
n: vermelding in een voetnoot
Bossche Encyclopedie |