Jan van Diepenbeeck, 1579

Het Schermersoproer

vervaardiger: Jan van Diepenbeeck ()
datering: circa 1600
techniek: olieverf op doek, 92.0 x 152.0 cm
collectie: 's-Hertogenbosch, Het Noordbrabants Museum (00852)

Schermutselingen op de markt van Den Bosch naar aanleiding van het afkondigen van de aansluiting van de stad bij de Unie van Utrecht vanaf het bordes van het stadhuis op 1 juli 1579. Spaansgezinde burgers raakten slaags met het calvinistische schermersgilde, voorstanders van de aansluiting. De Calvinisten moesten de stad ontvluchten. Het stuk werd geschilderd op last van het stadsbestuur en moest dienen ter versiering van het altaar dat jaarlijks bij de plechtige dankzegging en processie ter nagedachtenis van de overwinning der katholieke burgers op de calvinisten, bij de gevangenpoort aan de markt werd opgesteld. Het toont het burgeroorlog-karakter van de Opstand.
Artikelen
1987

Margriet van Boven e.a.

Historische afdeling
Bezoekersgids Noordbrabants Museum (1987) 89
 
2008

Ooggetuige van het Schermersoproer

De rellen van december 2002 in de Graafsewijk in Den Bosch wekten in heel Nederland opschudding, en die ijlde nog lang na. Het kan echter veel erger. De gebeurtenissen van toen vallen bijvoorbeeld volledig in het niet bij wat Den Bosch in 1579 overkwam, op 1 juli van dat jaar om precies te zijn. Bossche burgers raakten met elkaar slaags op de Markt. Maar liefst 42 doden en 120 gewonden vielen daar tijdens een treffen tussen calvinisten en katholieken.
Wim Hagemans | Brabants Dagblad dinsdag 29 januari 2008
 
2012

Marianne Eekhout

Katholieke en protestantse herrinneringscultuur in 's-Hertogenbosch: 1579 en 1585
Noordbrabants Historisch Jaarboek 29 (2012) 81-97
 
Literatuur en bronnenpublicaties

Margriet van Boven e.a., Noordbrabants Museum (1979) 55

Margriet van Boven e.a., Noordbrabants Museum : Bezoekersgids (1987) 89

Henk Henkes, Van den Raethuys tot Stadhuis (2016) 270-272

A.M. Koldeweij, In Buscoducis : Bijdragen (1990) 383

Aart Vos, 's-Hertogenbosch : De geschiedenis van een Brabantse stad 1629-1990 (1997) 23

n: vermelding in een voetnoot