Jan Sluijters (1881-1957), 1911
Lezende vrouw
vervaardiger: Jan Sluijters (1881-1957)
datering: 1911
gesigneerd: rechts boven
techniek: olieverf op doek, 78 x 54.7 cm (incl. lijst)
collectie: Eindhoven, Van Abbemuseum (446)
Van Abbemuseum
Lezende vrouwinventarisnummer: 446'Lezende vrouw' toont een vrouw op een stoel. Haar hand rust op het boek dat voor haar op tafel ligt. Ze kijkt er niet in, maar staart met een dromerige blik voor zich uit. Haar houding is tamelijk natuurgetrouw weergegeven. Sluijters schetst de contouren van de vrouw, haar kleding, het boek, de stoel. Op sommige plaatsen blijft het doek onbeschilderd zoals bij het boek en de rug van de stoel; het grootste deel echter wordt door Sluijters met felle kleuren beschilderd. In de haarpartij laat hij een realistisch kleurgebruik helemaal los. Door het afwisselen van lichte en donkere kleuren is er nog wel enige dieptesuggestie in de haarlokken. De achtergrond wordt gevormd door opzichzelfstaande kleurvlekken die hoofdzakelijk de contour van het haar volgen. Hierdoor ontstaat er een aura-achtig effect, dat nog versterkt wordt door de keuze van vooral warme, stralende kleuren. De penseelstreek is goed zichtbaar.Op zijn reizen door Europa tussen 1904 en 1907 bezoekt Jan Sluijters onder meer Parijs. Daar komt hij in aanraking met het neo-impressionisme en het fauvisme. De neo-impressionisten zetten kleine stippen ongemengde verf naast elkaar. In het oog van de beschouwer mengen deze zich tot de juiste nuance. De neo-impressionisten streven daarbij een naturalistische licht- en schaduwwerking na. De fauvisten kiezen kleur puur vanwege de expressieve en decoratieve waarde ervan. In 'Lezende vrouw' is van beide bewegingen invloed terug te vinden. Het licht dat het schilderij uitstraalt doet denken aan neo-impressionistische werken; het schilderen van grote felle kleurvlakken en de bijna decoratieve invulling van de achtergrond zijn eerder kenmerken van het fauvisme. Het kiezen van elementen uit diverse stromingen is kenmerkend voor de werkwijze van Jan Sluijters. Hij zet wat hij bij anderen aantreft naar zijn eigen hand. Belangrijk in 'Lezende vrouw' is echter niet zozeer de formele overeenkomst met andere bewegingen of kunstenaars, maar de persoonlijke karakterisering van de afgebeelde vrouw. Sluijters zelf spreekt in dit verband van 'psychebeelden'. Hij probeert het innerlijk van de geportretteerde, in dit geval zijn tweede vrouw Greet van Cooten, tot uitdrukking te brengen. Tegelijkertijd geeft hij zijn eigen gevoelens ten aanzien van zijn model weer op het doek. Vanwege deze sterke persoonlijke betrokkenheid, die vooral via de kleurkeuze vorm krijgt, is dit schilderij expressionistisch te noemen. |  |
Van Abbemuseum (Eindhoven)
Literatuur en bronnenpublicaties
Catalogus Noordbrabants Museum, Jan Sluijters 1881-1957 (1981) 54
Dominique Coolen, Jacqueline de Raad e.a., Jan Sluijters : schilder met verve (1999) nr. 31
Charles de Mooij en Paul Kokke, De Muze als Motor : Beeldende kunst en de ontwikkeling van het moderne Brabant, 1796-1940 (1996) 190
Jacqueline de Raad e.a., Jan Sluijters 1881-1957 (2011) 65, 148
n: vermelding in een voetnoot
.jpg "Johannes Carolus Bernardus (Jan) Sluijters")
Bossche Encyclopedie |