afb. Jeroen Bosch, ca. 1510-1516

De keisnijding

vervaardiger: Jeroen Bosch
datering: 1510-1516
techniek: olieverf op eiken, 48.8 x 34.6 cm
collectie: Madrid, Museo Nacional del Prado (P2056)

Het schilderij De keisnijding 'speelt' met de beschouwer. Voorstelling en tekst vullen elkaar aan. Uit het hoofd van de dikzak wordt de 'kei der dwazen' verwijderd. Er komt echter een bloemetje tevoorschijn en niet een steen: in het Middelnederlands betekent 'kei' zowel kiezelsteen als bloem. Voor de gehele compositie werd Bosch geïnspireerd door de wapenborden van het Gulden Vlies. De keisnijding is dan ook bedoeld als spot!
Het Noordbrabants Museum (35)
Artikelen
2001

Hans Devisscher

De Keisnijding
Kunst & Antiek Journaal (2001) 44-45
 
2005

Kunstklassiekers

De mooiste meesterwerken van Bosch
Het Laatste Nieuws (2015) 130-131
 
2016

Stefan Fischer

Jheronimus Bosch : Het complete werk
Taschen (2016) 257
 
2016

Matthijs Ilsink en Jos Koldeweij

Jheronimus Bosch : Visioenen van een genie
Het Noordbrabants Museum / Mercator (2016) 48-51
 
Literatuur en bronnenpublicaties

K.G. Boon e.a., Catalogus Noordbrabants Museum (1967) 44-45, 124-127

Dino Buzatti (inleiding), Kunstklasiekers : Bosch (2005) 130-131

Peter-Jan van der Heijden e.a., 800 jaar Den Bosch, de Bosschenaren en hun vertier 6 (1982) 135

Ella Nash (vertaling), Hieronymus Bosch (2004) 6

n: vermelding in een voetnoot