1510-1516
De keisnijding
Jheronimus Bosch
Bosch Project
The Cure of Folly
techniek: Oil on Oak, 48.8 x 34.6 cm
Meester snijt die keye ras / Myne name Is lubbert das [“Master, cut away the stone / My name is Lubbert Das”] reads the text above and below the scene. It is spoken by the seated figure who looks at the viewer: He hopes the person behind him can free him of the “kei in zijn hoofd” [stone in his head], a medieval figure of speech for retardation or stupidity. In Middle Dutch, kei or the diminutive keiken not only means stone, but also flower, and this is why we see the latter being removed from the man’s head.
Van de kei snijden [“to cut out the stone”] also meant to deceive someone: The man with a funnel on his head probably isn’t a real surgeon, but a quack. In this painting the image and text augment one another to provide multiple layers of meaning. This is an early copy after a work by Hieronymus Bosch.
|  |
boschproject.org
Het Noordbrabants Museum
De keisnijding
vervaardiger: Jeroen Bosch
Het schilderij De keisnijding 'speelt' met de beschouwer. Voorstelling en tekst vullen elkaar aan. Uit het hoofd van de dikzak wordt de 'kei der dwazen' verwijderd. Er komt echter een bloemetje tevoorschijn en niet een steen: in het Middelnederlands betekent 'kei' zowel kiezelsteen als bloem. Voor de gehele compositie werd Bosch geïnspireerd door de wapenborden van het Gulden Vlies. De keisnijding is dan ook bedoeld als spot! |
Het Noordbrabants Museum (2016) nr. 35
Artikelen
| 2001 |
Hans DevisscherDe KeisnijdingKunst & Antiek Journaal (2001) 44-45 |
|
| 2005 |
KunstklassiekersDe mooiste meesterwerken van BoschHet Laatste Nieuws (2015) 130-131 |
|
| 2016 |
Stefan FischerJheronimus Bosch : Het complete werkTaschen (2016) 257 |
|
| 2016 |
Matthijs Ilsink en Jos KoldeweijJheronimus Bosch : Visioenen van een genieHet Noordbrabants Museum / Mercator (2016) 48-51 |
Literatuur en bronnenpublicaties
K.G. Boon e.a., Catalogus Noordbrabants Museum (1967) 44-45, 124-127
Dino Buzatti (inleiding), Kunstklasiekers : Bosch (2005) 130-131
Peter-Jan van der Heijden e.a., 800 jaar Den Bosch, de Bosschenaren en hun vertier 6 (1982) 135
Gerrit van Hoven Bosch was hier (2013) 58
Matthijs Ilsink, Jos Koldeweij, Ron Spronk, Luuk Hoogstede, Robert G. Erdmann, Rik Klein Gotink, Hanneke Nap and Daan Veldhuizen, Hieronymus Bosch, Painter and Draughtsman. Catalogue Raisonné, Brussels 2016, pp. 464-467.
Matthijs Ilsink en Jos Koldeweij, Jheronimus Bosch : Visioenen van een genie (2016) 48-51 (nr. 9)
Luuk Hoogstede, Ron Spronk, Robert G. Erdmann, Rik Klein Gotink, Matthijs Ilsink, Jos Koldeweij, Hanneke Nap and Daan Veldhuizen, Hieronymus Bosch, Painter and Draughtsman. Technical Studies, Brussels 2016, pp. 420-429.
Stefan Fischer, Hieronymus Bosch: Complete Works, Cologne 2013, pp. 188, 194, 257.
A.M. Koldeweij, De 'Keisnijding' van Hieronymus Bosch, Utrecht/Zutphen 1991 (Clavis Kleine Kunsthistorische Monografieën, 11).
María López-Fanjul Díez del Corral en José Juan Pérez Preciado, Los números y marcas de colección en los cuadros del Museo del Prado, Boletín del Museo del Prado 23 (2005), pp. 84-110
Carl Linfert, Hieronymus Bosch (1971) 46-47
Roger H. Marijnissen and P. Ruyffelaere, Hieronymus Bosch: the Complete Works, Antwerp 1987, pp. 440-443
Ella Nash (vertaling), Hieronymus Bosch (2004) 6
Roger Van Schoute, Hélène Verougstraete en Carmen Garrido, ‘Bosch and his Sphere. Technique’, in Jos Koldeweij, Bernard Vermet and Barbara van Kooij (eds.), Hieronymus Bosch. New Insights into His Life and Work, Rotterdam 2001, pp. 103-119.
Pilar Silva Maroto (ed.), Bosch. The 5th Centenary Exhibition, Madrid 2016, pp. 356-363 (Pilar Silva Maroto).
Larry Silver, Hieronymus Bosch, New York/London 2006, pp. 155-159.
n: vermelding in een voetnoot
Bossche Encyclopedie |