Visioenen van het hiernamaals

vervaardiger: Jeroen Bosch
datering: 1505-1515
techniek: olieverf op eiken
afmetingen: 88.8 x 39.6 cm (De val van de verdoemden); 88.8 x 39.6 cm (De rivier naar de hel); 88.5 x 39.8 cm (Het Aards Paradijs); 88.8 x 39.9 cm (De tenhemelopneming van de zaligen)
collectie: Venetië, Museo di Palazzo Grimani

Op vier panelen schilderde Jheronimus Bosch een visionair beeld van het Einde der Tijden. Enerzijds is de weg van de gelukzalige zielen naar de hemel weergegeven en anderzijds de route van de verdoemden naar de hel. Vanuit het Aards Paradijs worden de zielen door engelen begeleid. Aan het einde van een spectaculaire tunnel bereiken zij de hemel. In het felle tegenlicht is als nauwelijks zichtbaar silhouet, een engel geschilderd die hen verwelkomt.
Alle vier de Hiernamaalspanelen zijn uitzonderlijk genoeg op een volledig zwarte ondergrond geschilderd. Dat levert een bijzonder optisch resultaat op. De lichte partijen moesten extra stevig worden geschilderd. Het beeld verdonkert wanneer de transparantie van de verf toeneemt. De duistere hellepanelen zijn daardoor nog onheilspellender. Bijna onzichtbare zielen worden door een rivier de diepte ingesleurd. Op de keerzijden bracht Jheronimus Bosch een bijna moderne abstracte decoratie aan.