afb. Onbekend, voor 1932
In juli 1893 trad een derde van de Bossche gemeenteraad volgens toerbeurt af en moest een aanvulling worden gekozen. Het verkiezingsitem was al bekend: de schoolstrijd! Op het eind van de vorige eeuw kende 's-Hertogenbosch een neutrale rijkskweekschool. Dat zinde de katholieke geestelijkheid niet: er was behoefte aan katholieke onderwijzers. In 1892 besliste minister Tak van Poortvliet dat de gemeente voor huisvesting van de school zou moeten zorgen. Indien dat niet gebeurde, zou de school naar Nijmegen verplaatst worden.
De Bossche gemeenteraad was voor een belangrijk deel liberaal en voor openbaar onderwijs. De gemeenteraad ging daarom akkoord met het beschikbaar stellen van een bedrag van anderhalve ton, terwijl er reeds tekeningen voor een nieuw schoolgebouw werden vervaardigd. Dit op te richten gebouw zou een plaats krijgen in de stadsuitbreiding Het Zand.
Maar er werd niet gebouwd. De zaak werd zo getraineerd, dat er inmiddels - in 1893 - nieuwe verkiezingen plaats moesten hebben. De katholieke lobby was groot. Immers, als de neutrale kweekschool naar Nijmegen zou vertrekken, zou dat aanleiding kunnen zijn om een katholieke kweekschool in 's-Hertogenbosch te stichten! Gedurende de gehele verkiezingsstrijd was 'het katholiek onderwijs' inzet van de strijd. De katholieke lobby slaagde.
Op 5 september 1893 diende het raadslid Meuwese een motie in, waarbij de reeds ontworpen nieuwbouwplannen voor de rijkskweekschool op Het Zand verworpen werden... Nu restte de minister niets anders dan zijn keuzemogelijkheid uit 1892 voor de dag te halen: de school moest de stad verlaten! Dat gebeurde daadwerkelijk, het 'broeinest van vrijdenkerij en ketterij' verdween uit het Bossche straatbeeld. Vooral bisschop Godschalk was daar zeer tevreden over, want had hij niet eens gezegd: „Als ik over een trottoir in de straten ga, ondervind ik dat de menschen voor mij opzij gaan: alleen de leerlingen der rijkskweekschool eischen dat ik voor hen uitwijk.” De Bossche bisschop kon voortaan ongestoord op de stoepen lopen; zijn hoogwaardigheid werd weer erkend.
Op 7 november 1895 kon aan de Sint-Jozefstraat de Bisschoppelijke Kweekschool worden ingewijd. Voortaan zou zij katholieke onderwijzers afleveren die de katholieke jeugd zouden opvoeden. „Huisgezin, kerk en school moeten eendrachtig samengaan in eene en dezelfde katholiek-godsdienstige richting”.
|
1990 |
Henny MolhuysenVerhalen en legenden : Een school verdween...Brabants Dagblad donderdag 22 november 1990 (foto) |
|
1997 |
Henny MolhuysenVerdwenen stadsbeelden : Wandelen mocht onder toezicht op Bisschoppelijk KweekschoolBrabants Dagblad donderdag 6 maart 1997 (foto) |
Aart Vos, 's-Hertogenbosch : De geschiedenis van een Brabantse stad 1629-1990 (1997) 390, 391