Kanonnen
Stadsrekeningen

1509

Kapittel 22

  • Versmeden van het groot kanon genaamd de Noodslang te Antwerpen. Vervoer naar 's-Hertogenbosch en buiten de Vughterpoort om daarmede proefschoten te doen.
  • De nieuwe kamer van het groote kanon bij de proefschieting gebersten, wordt het stuk tot versmeding, in den bogaard van de Jonge Schuts gebragt.
  • Kosten op het proefschieten gevallen.
  • Hersmeding en nadere proeve.
  • Mr. Casper Lyndenaist uit Neurenburg neemt aan voor de stad, binnen hare muren, te gieten twee metalen kartouwen met eene lading van 45 ponden buskruid schotvrij zullende wezen.
  • Bouwstoffen tot daarstelling van den daartoe bestemden smeltoven, smidse, etc.
  • Leem tot de gans van de kartouwen.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 194-195

1511

Kapittel 49

  • Jan Heynsen, bouwmeester der cathedraal, maakt een vorm voor de kogel der groote kartouw.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 245

1520

Kapittel 67

  • Smitswerk aan het geschut.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 356

Kapittel 70

  • Gieten van een nieuwe slang.
  • Affuit en raderen voordat stuk geschut gemaakt en meer andere stukken geschut van affuiten voorzien, anders affuiten hersteld.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 357

1523

Kapittel 89

  • Bestelling en levering van zes metalen slangen te Mechelen.
  • Afrekening van de door de stad te Mechelen bestelde en ontvangen zes metalen halve slangen.
  • Kosten van affuiten voor die slangen.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 404

1534

Kapittel 28

  • Schapenvellen voor kanonwissers.
  • Stokken aan de buskruidlepels om het kanon te vullen.
  • Sloten op de laadgaten van het kanon.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 515

1541

Kapittel 12

  • Geschut voor 's Hertogenbosch te Utrecht besteld.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 579

Kapittel 13

  • Ontbieding van Jan van Zanten, mr. busgieter te Utrecht, om eene overeenkomst te sluiten voor te leveren artillerie.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 582

Kapittel 14

  • Schepenen en blokmeesters gaan bij de ingezetenen in de stad rond, om ten behoeve der artillerie op te halen koperen gebroken potten, ketels en ander stof, of in plaats van dien eene bijdrage in geld tot het gieten van geschut.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 583

Kapittel 30

  • Schilderen van het wapen der stad tot model voor dat op de kanonnen te Utrecht te gieten.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 589

1542

Kapittel 10

  • Giften in geld tot het doen gieten van geschut.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 592

Kapittel 26

  • Jan Derkennis loods- of bouwmeester der cathedraal maakt een steenen vorm voor de kogels der groote ijzeren slang.
  • De groote ijzeren slang op de veste bij de St. Janspoort in batterij gesteld en tegen den vijand gebruikt.
  • Steenen kogels met lood omgoten alsmede schanskorven, tot in batterijstelling, voor die slang gemaakt.
  • Kogels met lood omgoten voor het Stuer Ghewalt.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 604

Kapittel 28

  • Het stads-wapen met den arend en een St. Andries-kruis in hout gesneden om te dienen voor model voor dat te gieten op het geschut door de stad te Utrecht besteld.
  • De regering koopt van een bussmid te Dordrecht 4 stukken geschut genaamd Berssen, welke op de schepen gebruikt werden; zij sprongen bij het beproeven.
  • De Rector der scholen vervoert met zijne studenten het groote ijzeren kanon.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 605

1544

Kapittel 30

  • Herstel van geschut in den laatsten oorlog onbruikbaar geworden.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 627

1548

Kapittel 16

  • Het geschut op de wallen, tergelegenheid van de intogt en de huldiging van den Prins van Spanje, te 's Hertogenbosch gelost.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 661

1555

Kapittel 14

  • Herstellingen aan het geschut en aan gereedschappen.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 699

1559

Kapittel 15

  • De rentmeesters verkoopen aan Dirk Arentss de jonge, twee grooten steenen kogels, om voor zijne poort te leggen onder voorwaarde, dat wanneer de stad die later bij oorlog zou noodig hebben, ze dan tegen teruggave van den koopprijs terug konden nemen.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 718

1565

Kapittel 16

  • Op last van de drie leden door Mr. Mathijs den artilleriemeester zeven stukken geschut voor het stadhuis gezet en later wederom naar de wallen en buiten de Hinthamerpoort gevoerd om schoon te maken, met nog het Stuergewalt de noodslang en twee Cartouwen mede om die te vegen.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 750

1566

Kapittel 10-16

  • Stads fabrijkage vestingwerken en artillerie.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 757

Kapittel 29

  • Het geschut door Schouwenburg gedurende drie maanden op de groote Markt gesteld.
  • De burgerij leveren op verzoek van Schouwenburg de wapenen in.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 784

1577

Kapittel 5 en 6

  • De Stad 's Hertogenbosch doet te Cleef geschut gieten.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 940

Kapittel 7

  • Brieven van den Prins van Oranje aan de Staten van Zeeland en Holland, om teruggave van geschut.
  • 's Hertogenbosch wendt zich tot de Regering van Delft, om ijzeren kogels.
  • Commissie naar Rotterdam, Dordrecht, Vlissingen, Middelburg en Gorinchem, ten einde zij de Stad 's Hertogenbosch van buskruid zouden voorzien, om van Dordrecht twee kartouwen terug te bekomen en om van Gorinchem acht ijzeren stukken geschut te koopen.
  • Besluit de Staten, dat aan iedere Stad haar geschut zal worden terug gegeven.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 947-950

Kapittel 20

  • Kosten voor vervoer van geschut, uit Bergenopzoom en Utrecht, naar 's Hertogenbosch.
  • Vervoer van salpeter, uit Antwerpen naar 's Hertogenbosch belemmerd.
  • Herstelling van den salpeter ketel tot het maken van buskruit.
  • Slotwerk om de laadgaten van het nieuwe geschut mede te sluiten.
  • Proeve met het nieuwe geschut uit Antwerpen gekomen.
  • Dat geschut per scheeps gelegenheid naar 's Hertogenbosch gebragt.
  • De Staten van Holland, leenen aan de Stad 's-Hertogenbosch twee halve kartouwen, die van Dordrecht worden aangebragt.
  • Kogels uit Delft naar 's Hertogenbosch gezonden.
  • Proeve met vier gegoten stukken geschut.
  • Aankoop van kogels.
  • Het geschut uit Utrecht gekomen, wordt beproefd en aan een stuk een gebrek in den mond bevonden, waarom het wordt afgekeurd en de terugzending bevolen.
  • Het reeds ingescheept afgekeurde stuk geschut, wordt op last van Dirk Artssen wederom in de Stad gebracht.
  • De Busmeester van 's Hertogenbosch wordt naar Tiel gezonden, om een aldaar op de markt liggend stuk geschutm 's Hertogenbosch toebehoorende, op te nemen. Hij bevindt dat het gescheurd is en hij doet het overmidden snijden en naar de schutgieterij te Kleef vervoeren, om daarvan andere kleinere stukken te doen gieten.
  • Verzending van koper naar Kleef, om daarvan geschut te gieten.
  • Mr. Willem, busgieter te Kleef, voor het gieten van vier Falkonetten en een ander stuk geschut en het maken van laden of affuiten met raderen betaald. De Stad 's Hertogenbosch levert hem daartoe het onbruikbaar stuk geschut uit Tiel gehaald benevens oud koper uit 's Hertogenbosch gezonden.
  • De Busmeester bewaakt het geschut toen het krijgsvolk van Hertog Casimirus door en om de Stad trok.
  • Twee metalen stukken geschut, van den busgieter Thomas Both aangekocht.
  • Rekening van aangekocht geschut.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 954-963

1578

Kapittel 8

  • Herstellingen aan ffuiten voor het geschut.
  • Lepels, wissers en aanzetters voor het geschut.
  • Lepel, wisser en aanzetter voor het Stuerghewalt.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 978

Kapittel 20

  • Fakkelstokken en stokken met kolven voor het geschut.
  • Gedeeltelijke betaling van het buskruid aan Hans van den Heuvel.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 987

1579

Kapittel 6

  • Commissie naar Maastricht, om het geschut te halen, door den Prins van Parma aan de Stad 's Hertogenbosch geschonken.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 995

Kapittel 18

  • Lood om daarmede, tijdens de furie van 1 Julij 1579, te schieten.
  • Kosten voor vervoer van het geschut en de amunitie, door de Prins van Parma aan 's Hertogenbosch geschonken.
  • Aan den Kapitein Bevelhebber van Weert, die met zijne soldaten het geschut en de amunitie van Maastricht naar deze Stad geleidde, een zilveren kop geschonken, gemaakt door Claas van Zwol en gegraveerd door Willem van der Lijnden.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 999

1580

Kapittel 5

  • Vervoer van het geschut naar 's Hertogenbosch.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1011

1581

Kapittel 16

  • De vier stukken geschut voor Eindhoven en Boxtel gebruikt in de Stad terug.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1021

1583

Kapittel 16

  • Vernieuwing der verlaatgaten van twee groote metalen stukken geschut, acoord en afrekening met mr. Mathijssen.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1043

1586

Kapittel 16

  • Geschutwagen voor het vervoer van geschut naar Eindhoven.
  • Bevel, dat iedereen zijne paarden voor het Stadhuis zou brengen, tot vervoer van dat geschut.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1067

1597

Kapittel 6

  • Geschut van klokkenspijs gegoten.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1114

1598

Kapittel 12

  • De Kapiteins der Stad 's Hertogenbosch halen giften op bij de ingezetenen tot het gieten van geschut.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1116

Kapittel 6

  • Mr. Jasper van Nyeuwenhuis giet geschut binnen deze Stad.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1118

Kapittel 16

  • Geschut naar de Schans te Crèvecoeur gezonden.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1122

1599

Kapittel 16

  • Don Louis de Velasco zendt de Stad zes halve cartauwen met de amunitie.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1128

1601

Kapittel 13

  • Buskruit van Grave te 's Hertogenbosch ontvangen.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1136

Kapittel 15

  • De amunitie uit Grave verzonden met tien wagens binnen 's Hertogenbosch gebragt.
  • Nog vijf wagens waarmede de amunitie van Grave werd aangebragt.
  • Die amunitie door Z.H. aan 's Hertogenbosch gezonden.
  • Huisvesting van voerlieden en paarden de amunitie van Grave gebragt hebbende.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1143-1144

1602

Kapittel 16

  • Kogels voor kartauwen, halve kartauwen en slagen door de Stad gekocht.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1147

1603

Kapittel 16

  • Het geschut van den Dungen, bij het opbreken van het leger binnen 's Hertogenbosch gebragt.
  • Herstel van geschut, affuiten, geschutsbeddingen en andere artillerie gereedschappen, zoo vóór als na de belegering.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1157

1604

Kapittel 6

  • Wijn vereerd aan de Commissarissen die buskruid en lonten binnen de Stad bragten.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1162

1610

Kapittel 20

  • Afdoening van twee obligatien ten laste der Stad, met de daarop verschenen renten, aan de erfgenamen van den geschutgieter Thomas But, afgegeven voor twee metalen stukken geschut door But in 1577 aan de Stad geleverd.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1199

1618

Kapittel 22

  • Banket aan den Lt. der artillerie van Wijngaarde, overbrenger van onderscheidene stukken geschut tot verdediging der Stad.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1254