79. Netersel, gemeente Bladel

Sint-Antonius-en-Brigidakerk Netersel.¹⁷⁹ Voormalige Sint-Brigidakerk.

Brij, 1529
Dm: 74,6 cm
Hm: 73,8 cm
Gw: 225 kg
Toon: d
O.r.nr. 6 M 29

Gieter: Jaspar Moer

In een metalen klokkenstoel hangen aan rechte luidbalken twee klokken, waarvan deze Brij (Brigida) de kleinste is. Boven de letterrand is een regelmatig fries met staande, hoge kruisbloemen boven een parelrand aangebracht (h. 28 mm); onder het opschrift hangt een rand van fleurs de lis (h. 22 mm). De tekst vangt aan met een kruis waarvan de armen aan het einde gestileerde lelies zijn; als woordscheiding dient een vijfbladige bloem. Tussen de gotische minuskels neemt de lange ij een bijzondere plaats in omdat zij geschreven wordt als ji. De langere eerste letter heeft een horizontale krul die onder de tweede letter door loopt. Ook de j van Jaspar draagt aan de onderzijde een naar rechts gekeerde krul.
De kroon heeft gladde kroonarmen en op de schouder zijn twee sierringen aangebracht, evenals boven en onder de letterrand. De faussure draagt vijf sierringen, waarvan de middelste het meest geprononceerd is, en de slagring heeft er drie. De lip – de meest kwetsbare plek van een klok – is in de loop der tijden enigszins beschadigd, hoewel er geen grote stukken uit gebroken zijn. Heel de klok straalt het vakmanschap van Jaspar Moer uit.
De verering van Brigida is in Brabant beperkt gebleven. Zij was een Ierse prinses die in de vijfde eeuw leefde en als stichteres van kerken en kloosters aldaar dikwijls wordt afgebeeld met een kerk en een boek in de hand. Zij geldt hier als patrones van veehouders en landbouwers en kreeg dan een koe aan haar voeten en een twijg als iconografische attributen.¹⁸⁰
De parochie van Antonius en Brigida had tot 1932 alleen de heilige Brigida als patrones. Pas bij de bouw van een nieuwe kerk in 1932 werd Antonius van Padua medepatroon. Oorspronkelijk zullen deze klok en de hierna beschreven Petrusklok zijn gegoten voor de laat-middeleeuwse kerk die door landmeter Verhees in 1787 beschreven en getekend is. 'Het kerkje is waarscheijndelijk een klijne capel geweest en het muurwerk maar van halve hoogten die het tans heeft, soo als de oude groote steen uytwijst waar meden het is opgemetseld'.¹⁸¹