4. Antwerpen

Onze-Lieve-Vrouwekerk, Antwerpen.

Gabriël, 1459
Dm: 194,7 cm
Hm: 163 cm⁶
Gw: 4840 kg
Toon: a^o

Gieters: Jan en Willem Hoernken⁷

De klok werd vóór Pasen 1460, dat wil in moderne tijdsberekening zeggen in het voorjaar van 1459, gegoten als stormklok van Antwerpen, ter vervanging van Orida, door de broers Jan en Willem Hoernken uit 's-Hertogenbosch. Zij zou ook als grootste stadsklok bij feesten en zelfs bij kerkdiensten hebben geluid. Bij haar wijding ontving de kerk 12 schelling aan giften.⁸ Vanaf 1509 is zij als uurklok gebruikt en François Hemony nam in de zeventiende eeuw de klok op in de stadsbeiaard, waarin zij als basklok nog steeds fungeert.
De Gabriël toont alle kenmerken van een Bossche klok: een zware kroonstapel met gladde kroonarmen, regelmatig van vorm met vijf sierringen op de schouders, vijf op de faussure en drie op de slagring. De grote klok heeft op de bovenflank twee letterranden, ingesloten door sierringen en is aan boven- en onderzijde van de tekstrand getooid met een boogfries van dicht op elkaar staande kruisbloemen. Het opschrift dient doorlopend gelezen te worden; de tekst in de tweede regel sluit aan op die van de eerste; de tekst begint steeds bij de ankerkruisjes.
De letters die in de transcriptie geplaatst zijn tussen vierkante haken ontbreken; daarvoor in plaats staan verlengstrepen. Op de flank is drie keer het wapen van Antwerpen aangebracht, zijnde de drie torens van de Antwerpse burcht.⁹ Als woordscheiding dient een vierbladige bloem met spitse punten, die een jaar later door de gieters eveneens werd gebruikt op de Johannes-Baptistaklok van Loon op Zand. Andere decoratievormen ontbreken, maar het is niet onmogelijk dat door de vormer een – thans vervaagd – merkteken is aangebracht.