1. Aarle-Rixtel, gemeente Laarbeek

Onze-Lieve-Vrouw-Presentatiekerk. Voorheen Margarethakerk, Rixtel of Onze-Lieve-Vrouw-Presentatiekerk, Aarle.

Maria, 1412
Dm: 111,5 cm
Gw: 800 kg
Toon: fis
O.r.nr. 6 M 1 (M op slagring)

Gieter: onbekend Toeschrijving: Jan van Hyntham

In de drie dorpen Aarle, Beek en Rixtel stonden parochiekerken. Welk kerkdorp het oudste is, valt niet te zeggen. Wel is duidelijk dat de bevolking waarschijnlijk kort na 1380 zich meer en meer in Aarle vestigde. De heer van Rixtel verkreeg in 1392 van hertogin Johanna jurisdictie over het gehele gebied. Een raadhuis of gerechtsgebouw was er niet; alle belangrijke archivalia werden in de kerk van Rixtel bewaard. Zij gingen bij de plundering en brand van 1587, toen troepen uit Hohenlohe het gebied teisterden, voor het grootste deel verloren. De kerk van Rixtel was toegewijd aan de heilige Margaretha¹ en bezat een broederschap ter ere van deze heilige. Als jaar van oprichting noemt de broederschap 1411, maar bewijs hiervoor ontbreekt.
De kerk van Aarle was gewijd aan Maria Presentatie.² Tot 1399 stelde de hertog van Brabant vast wie er als pastoor in de parochiekerk werd aangesteld. Na die tijd kregen de kanunniken van Tongelre (Eindhoven) het collatierecht. In deze kerk bestond een broederschap ter ere van Onze Lieve Vrouw, de latere zogenaamde 'Blauwe Schut'. Dit gilde, zoals ook elders voortgekomen uit de kerkelijke broederschap, zou in 1300 zijn opgericht, maar het oudste, schriftelijke document dateert pas uit 1493. Al met al weten we niet voor welke toren de Mariaklok is gegoten; de kerkgebouwen werden beide in de achttiende eeuw afgebroken.
Wie de klok goot, is evenmin bekend; zij vermeldt slechts haar eigen naam en het gietjaar. De tekst is gesteld tussen twee keer twee sierringen in relatief kleine minuskels van 19 à 20 mm.
Voorafgaand aan het woord Maria is een ankerkruis aangebracht (31 x 32 mm) en een dubbele punt fungeert als woordscheiding. Boven het jaartal zijn cirkeltjes aangebracht om respectievelijk het duizendtal, honderdtal en tiental aan te geven.
Op grond van de vorm, de forse kroon met afgeschuinde kanten en het gevoerde lettertype kan zij aan een gieter worden toegeschreven uit de Bossche School; mogelijk Johannes (Jan) van Hyntham. Vanaf één van de gladde kroonarmen loopt tot aan de schouder een scheur die op het einde is afgeboord, maar de klank niet noemenswaardig beïnvloedt. Op de faussure zijn vijf sierringen te zien; de middelste in hoog reliëf.