afb. Onbekend, 1927

Gilden

algemeen

Archieven
Stadsarchief 's-Hertogenbosch
Regesten
Stadsarchief 's-Hertogenbosch
Verhalen en legenden I

Passementwerkers

door Henny Molhuysen

Brabants Dagblad donderdag 22 oktober 1992
Verhalen en legenden II

Meekrap en wouw

door Henny Molhuysen

Brabants Dagblad donderdag 10 december 1992
Verhalen en legenden III

Nimmer luistervolle dagen

door Henny Molhuysen

Brabants Dagblad donderdag 3 juni 1993
Verhalen en legenden IV

Opheffing ambachtsgilde

door Henny Molhuysen

Brabants Dagblad donderdag 17 juni 1993
Artikelen
1884

Redactie

Een ambachtsgilde te 's-Hertogenbosch in het midden der XVIe eeuw
Tijdschrift voor Noordbrabantsche Geschiedenis, Taal- en Letterkunde 2 (1884/1885) 2-6, 227-229
 
1885

J.C.A. Hezenmans

De St. Antoniuskapel te 's-Hertogenbosch
Handelingen van het Provinciaal Genootschap van kunsten en wetenschappen in Noord-Brabant 1885-1887 (1885) 49-60
 
1894

M.A. Snoek

La corporation des ferblantiers à Bois-le-Duc = het blikwerkersgilde te 's-Hertogenbosch
Tijdschrift voor penningkunde 2 (1894)
 
1897

M.A. Snoek

Publicatie. Uit de hier afgedrukte belangrijke publicatie van 25 oct. 1798, blijkt hoe de gilden te 's-Hertogenbosch ontbonden zijn. Gelijkheid, vrijheid, broederschap
Tijdschrift van het Nederlandsch Genootschap voor Munt- en Penningkunde 5 (1897) 53-57
 
1977

Peter-Jan van der Heijden

Penningen van Bossche ambachtsgilden
Stichting Numismatica 1977 (november/december 1979) 3-5
 
1980

V.M. van Dongen

Gildewezen. Oorsprong, ontwikkeling en ondergang
Bossche bouwstenen III ('s-Hertogenbosch 1980) 3-17
 
1980

P.Th.J. Kuyer

De interne organisatie der ambachtsgilden
Bossche bouwstenen III ('s-Hertogenbosch 1980) 18-47
 
1980

R.M.M.Sj. Feringa

Enkele aantekeningen over de ekonomische betekenis van de ambachtsgilden
Bossche bouwstenen III ('s-Hertogenbosch 1980) 48-61
 
1980

H.Th.M. Roosenboom

De ambachtsgilden in het stadsbeeld. Enkele uiterlijke aspecten van de gilden op economisch, militair, godsdienstig en sociaal gebied
Bossche bouwstenen III ('s-Hertogenbosch 1980) 62-79
 
1980

B.C.M. Jacobs

De politieke rol van de ambachtsgilden
Bossche bouwstenen III ('s-Hertogenbosch 1980) 80-94
 
1980

J.A.M. Hoekx

De Bossche ambachtsgilden na 1629. Globaal overzicht van de economische situatie tot aan de Bataafse tijd
Bossche bouwstenen III ('s-Hertogenbosch 1980) 95-113
 
1981

Ton Kappelhof, Rob Wolf

Uit de geschiedenis van het Groot Gasthuis / Grootzieken-Gasthuis / ziekenhuis
In en om het ziekenhuis 78 (1981)
 
1984

Jan Sanders

Den Dungen - 's-Hertogenbosch, afhankelijkheid door de eeuwen heen
Bossche bouwstenen VII ('s-Hertogenbosch 1984) 20-40
 
1985

A.M. Koldeweij

De opheffing van het gilde
Zilver uit 's-Hertogenbosch ('s-Hertogenbosch 1985) 16-18
 
1985

D. Goossens, Louis L. Doomernik, e.a.

's-Hertogenbosch, handel en nijverheid door de eeuwen heen
Juniorkamer ('s-Hertogenbosch 1985)
 
1985

Johan M. Oomen

Programma oud hertogdom Brabant. 's-Hertogenbosch 23 juni 1985
(s.l. 1985)
 
1985

Johan M. Oomen

Iets over het gildewezen in het algemeen en de schuttersgilden van 's-Hertogenbosch in het bijzonder
Programma gildedag oud hertogdom Brabant
(s.l. 1985) 22-23
 
1987

Henny Molhuysen

Verhalen en legenden : Sint-Nicolaas
Brabants Dagblad donderdag 3 december 1987 (foto)
 
1988

Ton Kappelhof, Rob Wolf

Uit de geschiedenis van het Groot Gasthuis / Grootzieken-Gasthuis / ziekenhuis
In en om het ziekenhuis 157 (1988)
 
1990

A.M. Koldeweij

In Buscoducis / Te 's-Hertogenbosch
Gary Schwarz - SDU (Maarssen - 's-Gravenhage 1990) 361-364
 
1990

Jos Koldeweij

De oude koningsvogel van het Sint-Jorisgilde van Bladel teruggevonden
Brabants heem 42 (1990) 45-48
 
1992

G.J. van Gurp, H. Huizing, J.P.M. Smits van Waesberghe

Van gilden tot vakbonden. 's-Hertogenbosch
(s.l. 1992)
 
1992

Boudien de Vries, e.a.

De kracht der zwakken. Studies over arbeid en arbeidersbeweging in het verleden. Opstellen aangeboden aan Theo van Tijn bij zijn afscheid als hoogleraar Economische en Sociale Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Utrecht
Stichting beheer IISG (Amsterdam 1992)
 
1992

Maarten Prak

'Een verzekerd bestaan'. Ambachtslieden, winkeliers en hun gilden in Den Bosch (ca. 1775)
De kracht der zwakken. Stichting beheer IISG (Amsterdam 1992) 49-79
 
1992

Henny Molhuysen

Verhalen en legenden : Passementwerkers
Brabants Dagblad donderdag 22 oktober 1992
 
1992

Henny Molhuysen

Verhalen en legenden : Meekrap en wouw
Brabants Dagblad donderdag 10 december 1992
 
1993

Henny Molhuysen

Verhalen en legenden : Nimmer luistervolle dagen
Brabants Dagblad donderdag 3 juni 1993 (foto)
 
1993

Henny Molhuysen

Verhalen en legenden : Opheffing ambachtsgilde
Brabants Dagblad donderdag 17 juni 1993 (foto)
 
1994

Charles de Mooij

Burgeroorlog in Den Bosch. 'Schermersoproer' in oude luister hersteld
Noordbrabants Museum Nieuws 40 (1994) 7-9
 
1995

Henny Molhuysen, Peter-Jan van der Heijden

Brabants hoofdsteden tournooi, 's-Hertogenbosch, 20 augustus 1995
Schuttersgilde De oude schuts ('s-Hertogenbosch 1995)
 
1995

Mari van de Ven

Te voet naar Den Bosch
Rosmalla 3 (1995) 39-40
 
1995

Maarten Prak

Samen sterk. De gilden van 's-Hertogenbosch in de tweede helft van de achttiende eeuw
Brabants heem 3 (1995) 92-100
 
1996

Anton van der Lee

Het St. Jorisgilde van Nieuwkuijk
Met gansen trou 5 (1996) 76-80
 
1996

Maarten Prak

'Naar 't vigeerend systheme'. De opheffing van de gilden, 1795-1820
Kleio 9/10 (1996) 20-25
 
1997

J.W. Hagen

Tussen Lensheuvel en Weijereind. Her en der gevonden wetenswaardigheden betreffende Reusel in vroeger eeuwen
De schééper 33 (1997) 28-32
 
1997

Henny Molhuysen

Deze maand 500 jaar geleden
Uyt den bogaert 14 (1997) 16-17
 
1997

Henny Molhuysen, Peter-Jan van der Heijden

Het grote schietspel in Gent, 1498
Uyt den bogaert 15 (1997) 17-21
 
1997

Maarten Prak

Burgers onder de wapenen, van de zestiende tot de achttiende eeuw
Tijdschrift voor sociale geschiedenis 1 (1997) 1-11
 
1997

Didier Martens

Une énigme iconographique dans la peinture des anciens Pays-Bas au XVIème siècle. Charles Quint, Sh?hpuhr Ier ou saint Sébastien?
Zeitschrift für Kunstgeschichte 3 (1997) 352-375
 
1998

Peter-Jan van der Heijden

Een oud/nieuw Bosch' gilde. St. Antonius uit Hintham
Uyt den bogaert 23 (1998) 18-19
 
1999

Redactie

Programma 3 en 4 juli 1999. Brabants hoofdsteden tournooi 600 jaar koningschieten
Gilde De Oude Schuts ('s-Hertogenbosch 1999)
 
1999

Niek van Meeuwen

Het tweede Brabants Hoofdstedentournooi en 600 jaar Koningschieten
Uyt Den Bogaert 33 (1999) 8-12
 
1999

Niek van Meeuwen

Harba lori fa...!
Uyt Den Bogaert 35 (1999) 6-7
 
2001

Willem van Aart

Voor Sint Joris 'in de benen'
Uyt den Bogaert 50 (2001) 16-17
Uyt den Bogaert 51 (2001) 8
Uyt den Bogaert 52 (2001) 18-19
Uyt den Bogaert 53 (2001) 13-14
Uyt den Bogaert 55 (2001) 16-17
Uyt den Bogaert 57 (2001) 16-17
 
2001

Redactie

Vaandels
Paswerk Textielrestauratie Bulletin (mei 2001) 2-3
 
2001

A. Vos

Verdwenen gildenaltaren uit de Sint-Jan1. Op zoek naar kerkelijke ornamenten
Bossche Bladen 3 (2001) 86-90
2001

Gabri van Tussenbroek

Brood uit stenen. De veranderende sociaal-economische positie van steenhouwers in de Vroegmoderne tijd. Werken voor kerk en werken voor de stad. Het voorbeeld van Jan Darkennes 1487-1572
Bijdragen tot de geschiedenis 4 (2001) 467-496
 
2003

Aart Vos

Vrouwenarbeid en de gilden in vroegmodern 's-Hertogenbosch
Noordbrabants Historisch Jaarboek 20 (2003) 148-175
 
2003

A.D.

Ons vaandel
Uyt den Bogaert 71 (2003) 4-5
 
2007

Aart Vos

Modieuze meubels uit Holland. Protest schrijnwerkersgilde 1698
Bossche Bladen 2 (2007) 46-47
2007

Jetta de Ruiter

Traditie, vriendschap, trouw
Bossche Omroep zondag 2 september 2007
 
2010

Gilden zetten in op de jeugd

• De Noordbrabantse Federatie van Schuttersgilden (NBFS) viert 75-jarig bestaan in Den Bosch
• Jeugdbeleid van federatie heeft tweeledig doel: het interesseren van jongeren én het behoud van jeugdleden
Ron Magnée | Brabants Dagblad maandag 11 oktober 2010
 
Boeken
1744

J. v. H.

Lof-gesangen aan de edele manhafte vier schutteryen der stadt 's Bosch, opgesongen ter gelegentheyd dat dezelve door de Edele Achtbare magistraat zyn begiftigt geworden, ider compagnie met 8 tonnen bier, wegens derzelver getrouw en yver beloont by het inhaalen van Haare Koninglyke Hoogheden Maria Anna Aarts hertoginne van Oostenryk, en haar gemaal den heere Prins Karel van Lotharingen. Ter nagedagtenisse in het ligt gegeven
Hendrik van Irhoven | 's Hertogenbosch 1744
 
1935

A.B.M. Brans, H.J.M. Ebeling, e.a.

's-Hertogenbosch. Herdenking 750-jarig bestaan : Juli 1935 : Officieel programmaboek
Teulings | 's-Hertogenbosch 1935
 
1946

N.H.L. van den Heuvel

De ambachtsgilden van 's-Hertogenbosch vóór 1629
Rechtsbronnen van het bedrijfsleven en het gildewezen : Eerste stuk
Kemink en Zoon N.V. | Utrecht 1946
 
1946

N.H.L. van den Heuvel

De ambachtsgilden van 's-Hertogenbosch vóór 1629
Rechtsbronnen van het bedrijfsleven en het gildewezen : Tweede stuk
Kemink en Zoon N.V. | Utrecht 1946
 
1946

N.H.L. van den Heuvel

De ambachtsgilden van 's-Hertogenbosch voor 1629
Adr. Heinen | 's-Hertogenbosch 1946
 
1951

F.A. Brekelmans

Het gildewezen te 's-Hertogenbosch
Scriptie voor het doctoraal examen rechten (vrije studierichting) aan de R.K.Universiteit te Nijmegen
Rooms Katholieke Universiteit Nijmegen | Nijmegen 1951
 
1955

H.F.J.M. van den Eerenbeemt

's-Hertogenbosch in de Bataafse en Franse tijd. 1794-1814 : Bijdrage tot de kennis van de sociaal-economische structuur
Stichting tot Bevordering van de Studie der Sociale en Economische Geschiedenis te Vught | Vught 1955
 
1976

H.A.M. de Wit

De achteruitgang van de politieke macht der ambachtsgilden in 's-Hertogenbosch tussen 1477 en 1525
Een ontwikkeling gezet tegen de achtergrond van een groeiende landsheerlijke macht
s.n. | s.l. 1976
 
1980

T.J.C. Peeters

Den Bosch in de jaren 1621 en 1622
s.n. | Nijmegen 1980
 
1980

Wantje Fritschy

Fragmenten vrouwengeschiedenis
Nijhoff | Den Haag 1980
 
1999

Maarten Prak

Republikeinse veelheid, democratisch enkelvoud. Sociale verandering in het Revolutietijdvak, 's-Hertogenbosch 1770 - 1820
SUN Boekhandel - Adr. Heinen | Nijmegen - 's-Hertogenbosch 1999
 
2001

Ester Vink

Jeroen Bosch in Den Bosch. De schilder tegen de achtergrond van zijn stad
Nijmegen University Press | Nijmegen 2001
 
Stadsrekeningen
1502 Kapittel 8.
Verschillende ambachtsgilden binnen de stad aanwezig.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad 's-Hertogenbosch 1 ('s-Hertogenbosch 1866) 64
 
1507 Kapittel 22.
• Toelagen aan de Gilden van St. Katheryne, St. Barbaeren en St. Aighten, voor dem omgang in de processien en hunne spelen.
• De Ambachtsgilden van 's-Hertogenbosch en de gehuchten den Dungen en Orthen leveren manschappen tot bezetting van den Ham te Lith, ten einde het leger van Heer Karel van Gelder, dat daar voorbij moest trekken, langs de rivier de Maas, om het door den Vorst van Anholt belegerde Poederoijen teontzetten, het hoofd te bieden en alzoo dat ontzet te beletten.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad 's-Hertogenbosch 1 ('s-Hertogenbosch 1866) 143
 
1525 Kapittel 13.
Het ordijs van St. Catharinegilde voor het raadhuis afgebroken en een ander in de plaats gezet.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad 's-Hertogenbosch 1 ('s-Hertogenbosch 1866) 414
 
1620 Kapittel 9.
Regten der door de ambachtsgilden betaald.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad 's-Hertogenbosch 2 ('s-Hertogenbosch 1866) 1271
 
1623 Kapittel 23.
Neerlegging van een geschil tusschen een vreemd meester van horologien en diergelijke kunstige werken en eenige ambachtsgilden.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad 's-Hertogenbosch 2 ('s-Hertogenbosch 1866) 1313
 
Literatuur en bronnenpublicaties

E. van Autenboer, De kaarten van de schuttersgilden van het Hertogdom Brabant (1300-1800) XCVI (1993) 28, 38, 42, 107, 123, 209

F.A. van Bussel, 'Scheiding van ambachten' in: Taxandria (1939) 317-318

C.J. Gudde, 's-Hertogenbosch geschiedenis van vesting en forten (1974) 22, 66

Henk Henkes, Van den Raethuys tot Stadhuis (2016) 38, 178, 181, 193, 198, 206, 224, 228, 233

L. van de Meerendonk, Tussen reformatie en contra-reformatie IX (1967) 95, 105, 107, 122, 124, 134, 167, 170, 175, 178, 179

A. van Sasse van Ysselt, 'De opheffing der gilden te 's-Hertogenbosch' in: Taxandria (1902) 260-263

A. van Sasse van Ysselt, 'Een paspoort voor den hemel' in: Taxandria (1904) 169-173

n: vermelding in een voetnoot