afb.
Sinds de opening in maart 2015 van het Máximakanaal, hoeven schepen niet meer over de Zuid-Willemsvaart door de binnenstad van ’s-Hertogenbosch te varen. De brugwachtershuisjes aan ‘de kanaal’ verloren hierdoor hun oorspronkelijke functie: bedienen van de ophaalbruggen. Nu zijn drie huisjes onderdeel geworden van een grote transitie van de Zuid-Willemsvaart naar het stadsontwikkelingsproject Zuid-Willemspark. In deze overgangstijd zijn ze tijdelijk publiek domein. Drie lege, van hun functie ontheven brugwachtershuisjes aan de Zuid-Willemsvaart zijn sinds 2016 in aanmerking gekomen voor een tijdelijk nieuwe bestemming. Het gaat over het brugwachtershuisje aan de Orthenbrug, dat aan de Hinthamerbrug en het huisje aan de Anthoniebrug. Als een van de initiatiefneemsters namens de Stichting Brugwachtershuisjes houdt social designer Imke van Dillen zich intensief bezig met de herbestemming van deze stadsmonumentjes. Een social designer verleent leegstaande gebouwen een tijdelijke rol, voordat ze een permanente functie krijgen. Zij heeft voor een periode van vier jaar de sleutel van de brugwachtershuisjes van elk 10 m2 gekregen. Elk huisje heeft een eigen concept: radiostation, moderne biechtplek en koffietent. BouwrituelenOpgeleid als bouwkundige heeft Imke van Dillen jarenlang als vastgoedontwikkelaar gewerkt. In haar werk viel het haar op dat mensen sterk verbonden bleken te zijn met hun (bebouwde) leefomgeving. Als er iets in veranderde, had dat een grote impact. “Als het oude plaats maakt voor het nieuwe, vraagt dat om een ritueel”. Het fenomeen intrigeerde Imke. “Overal waar locaties opnieuw worden ingericht, gaat mogelijk de binding tussen mensen en het gebouw verloren”. Ze begon zich af te vragen hoe je in een dergelijke overgangsfase van een gebouw juist kon profiteren van die sterke verbondenheid tussen de mens en zijn of haar leefsfeer. Tien jaar geleden zocht en vond ze een manier om de perceptie van de mens en de ziel van een plek samen te brengen. Van Dillen noemt dit proces ‘bouwrituelen’, waar mensen - kunstenaars, (buurt)bewoners, ondernemers, organisaties - en gebouwen samengebracht worden door middel van verhalen, kunstzinnige uitingen en activiteiten. Deze nieuwe rituelen heeft Imke met haar team inmiddels in ’s-Hertogenbosch georganiseerd en gerealiseerd voor het Paradeplein, de Graafse Akker, de ingestorte Markt 31, drie brugwachtershuisjes en de verlaten kleedkamer van The Dukes. Na een bouwritueel volgt altijd het stichten van iets nieuws, een helder nieuw ontwerp voor de plek in transitie. “Zie het als een ‘kunstwerk’ dat als vanzelf ontstaat”.Brugwachtershuisje HinthamerbrugBrugwachtershuisje (afgekort: bwh) Hinthamerbrug is omgedoopt tot SLUIS 0 jutters. Er is onderzoek gedaan naar het water in Sluis 0. Wat vinden en vonden mensen in het sluiswater? Er is een interactieve video-installatie ontwikkeld die je via een virtual reality periscope onderdompelt in het sluiswater. Een kunstenaar is aan de gang gegaan om afgedankte ‘sluisdwalers’ te upcyclen tot een beeldend kunstwerk. Via social media wordt geprobeerd een nieuwe doelgroep (jongeren) voor het culturele erfgoed aan te spreken door middel van vlogs. Er is een pop-up kiosk geopend, met heerlijke koffie en een klein terras langs de sluis.Brugwachtershuisje AnthoniebrugBrugwachtershuisje Anthoniebrug is getransformeerd tot Radio Brugwachter. Twee jonge radiomakers zijn nieuwsgierig naar het water en maken in het bwh een live programma dat live te beluisteren is via Youtube. Het radioprogramma heet ‘Wà ter gebeurt’. Hierin nodigen zij verschillende mensen uit die op allerlei manieren iets met water van doen hebben.Brugwachtershuisje OrthenbrugBrugwachtershuisje Orthenbrug heeft een nieuwe vormgeving gekregen, en is genaamd De Camping Koffietent. Van oudsher is het altijd een plek geweest waar mensen een praatje maakten, wachtend voor de open brug. “Het is een sprekend huisje geworden dat positieve energie brengt en huiselijkheid ademt in een sfeer van samen creëren”. In 2017 heeft het gefungeerd als publieke ontmoetingsplaats, een huiskamer van de stad met koffie en als interview/schrijflocatie. Het heeft een apart toilet dat geheel versierd is met tegeltjeswijsheid uit de buurt. In het huisje zit een kleine pantry. Het heeft een grasdak met kruiden en een gevel met krijtbord. Waar weetjes uit de buurt op staan en culturele activiteiten die in het huisje georganiseerd gaan worden. Er hangen bloembakken over de reling van het balkon. De overbuurvrouw (een architecte) heeft voor 2018 een ontwerp gemaakt voor de verbouwing van het bwh met een ‘coffee to go’-concept. De koffie wordt gesponsord door Zorgcentrum Nieuwehagen. Naast het huisje loopt een trap naar het water, naar een opstapplaats voor de watertaxi. De Camping wordt gerund door ruim dertig vrijwilligers (campingbazen). Dagelijks komen tientallen gasten over de vloer. En allemaal hebben ze een verhaal. Vrolijke, mooie, tragische, indringende. Ze schuiven binnen aan tafel of kruipen buiten op een van de bankjes. Voor een koffie of gewoon een praatje. De Camping Koffietent gaat over: tijd nemen, samen maken, zoete inval, vrijwillige zorg en aandacht, avontuur, ontmoetingsplek voor de stad. Koffie of thee kost € 1,50, met eigen mok en tweede kop € 1,-. Degenen die een bewoner van Nieuwehagen ophalen, krijgen samen gratis koffie. Open van maandag t/m zaterdag van 10.00 tot 18.00 uur. | 20 |
Bronnen | |
• | bouwrituelen.nl |
• | brugwachtershuisjes.nl |
• | campingkoffietent.nl |
• | radiobrugwachter.nl |