afb. Collectie J.A.M. Roelands
Antoniebrug
Zuid-Willemsvaart (Hekellaan - Oostwal)
De brug bij Sluis 0 aan het einde van de Hekellaan in 1900. Een zeilschip verlaat de sluis.
's-Hertogenbosch in oude ansichten deel 2
Benaming
Namen
- 1881. St. Teunisbrug (RB 31-05-1881)
- 1890. St. Teunisbrug (Kaart Jos van Hagens ca 1890)
- 1904. St. Teunisbrug (Kaart Jos van Hagens ca 1904)
- ????. Antoniebrug
Cultuurhistorische inventarisatie
Anthoniebrug
|
Aangezien de onderbouw van de brug deel uitmaakt van het bovenhoofd van Sluis 0, hangt de geschiedenis van de brug nauw samen met die van de sluis. Door de aanleg van de Zuid-Willemsvaart en de bouw van Sluis 0 werd in 1826 de weg op de hoofdwal onderbroken. Een ophaalbrug moest deze onderbreking herstellen. De oorspronkelijk houten constructie heeft plaats gemaakt voor een uitvoering in gietijzer, gevolgd door een in welijzer. In mei 1940 is de brug door het Nederlandse leger opgeblazen en gedurende de oorlogsjaren niet hersteld. Voetgangers en fietsers konden gebruik maken van een verhoogde vaste houten loopbrug die over het sluishoofd was gelegd. Na de bevrijding maakte een tijdelijke Baileyhefbrug autoverkeer weer mogelijk. Na een grondig herstel van het sluishoofd in 1957 werd een geheel nieuwe stalen bovenbouw gemaakt die thans nog als ophaalbrug dienst doet. De huidige bovenbouw is dermate jong dat deze niet voor inventarisatie in aanmerking komt. Voor de onderbouw wordt verwezen naar de beschrijving van Sluis 0. | 98 |
Bram Steketee, Waterstaatkundige werken in 's-Hertogenbosch (Utrecht 2000) 98
Verdwenen stadsbeelden
De kanaalbrug Sluis 0 bij de Oostwal
door Henny Molhuysen|
Vandaag aandacht voor een plekje dat enkele malen bepalend is geweest voor de Bossche geschiedenis. Daar, waar thans de Zuid-Willemsvaart de binnenstad binnenkomt. het is de grens van de oude bonnenstad met haar 14e eeuwse stadmuren. Vanzelfsprekend kennen we deze muren aan de Hekellaan, maar ook aan de overzijde hebben ze gelopen, tot aan de rivier de Aa bij de watertoren. Aan het eind van de 19e eeuw werd de gracht er gedempt en de stadmuren gesloopt. Er werd een nieuwe straat aangelegd, die eerst officieel De Oude Gracht werd genoemd, en later herdoopt in Oostwal. Op de plaats waar nu de Zuid-Willemsvaart de voormalige stadsmuur passeert, kwam eertijds een tak van de rivier de Aa de stad binnen. Dat gebeurde via een hekel, de Kleine Hekel. Als Binnendieze stroomde zij naar de Zusters van Orthenpoort. Maar door de aanleg van 'de kanaal' werd de rivier de Aa geheel ten noorden van de nieuwe waterweg gehouden en komt het Binnendiezewater geheel van de rivier de Dommel. Hier ter plekke werd Sluis 0 gerealiseerd. Het meest belangrijke moment - en bepalen voor het verloop van de Bossche geschiedenis - kende Sluis 0 in de oktoberdagen van 1944. Ten noorden van de Zuid-Willemsvaart waren de geallieerde troepen aangekomen maar aan de andere zijde bevonden zich nog steeds de Duitsers. Het oversteken van het kanaal en de Dieze was bijzonder moeilijk, omdat alle bruggen opgeblazen waren. Onderdekking van vlammenwerpers slaagden geallieerden erin om via de sluisdeuren de overzijde van het water te bereiken en op die manier een bruggehoofd te vestigen. Vandaar kon de binnenstad van Den Bosch verder bevrijd worden. Een monumentje in de directe omgeving, op het bastion Anthonie, herinnert ons daar nog aan. Verschillende bruggen zijn er in de loop der tijd geweest over de Zuid-Willemsvaart bij Sluis 0. Maar door de invloed van het verkeer, vooral van het autoverkeer, moesten de bruggen steeds groter worden. En ook de omgeving werd aangepast. Zo werden twee huisjes aan het begin van de Maastrichtseweg gesloopt om een betere verkeerssituatie te krijgen. Of er in de toekomst nog het een en ander gaat veranderen? Binnenkort is het weer 'de derde dinsdag in september'. Wellicht kan de minister os dan meedelen wat er in de nabije toekomst met de Zuid-Willemsvaart gaat gebeuren. |
Brabants Dagblad dinsdag 8 september 1998
Artikelen
| 1998 |
Henny MolhuysenVerdwenen stadsbeelden : De kanaalbrug Sluis 0 bij de OostwalBrabants dagblad dinsdag 8 september 1998 (foto) |
|
| 2000 |
Bram SteketeeAnthoniebrugWaterstaatkundige werken in 's-Hertogenbosch (2000) 98 |
|
| 2012 |
Marc BrinkReparatie brug bij Bossche Sluis 0 kost meer tijdBrabants Dagblad maandag 13 februari 2012 | 10 |
|
| 2013 |
Brug bij Sluis 0 Den Bosch kapotDe Anthoniebrug bij Sluis 0 in Den Bosch is gisteren vroeg in de middag stukgegaan. Toen sluiswachter Gerard Kappen de brug open wilde zetten om de sluis te schutten voor de scheepvaart in de Zuid-Willemsvaart, ging het mis. Hij bleef half open staan.
Domien van der Meijden | Brabants Dagblad woensdag 23 oktober 2013 | 27
|
Raadsbesluiten
| 1881 |
31 mei 1881No. 23. Beraadslaging over een voorstel tot het geven van namen aan nieuwe straten... Is mitsdien besloten te geven de navolgende naam aan: de brug aan de kleine Hekel ... St. Teunisbrug ...
Stadsarchief | GAHt Notulen gemeenteraad 1881 nr. 7(31.05) p. 137-166 | 156
|
Bossche Encyclopedie |