afb. A.F.A.M. Wetzer, 31 juli 2004
Beeld van St. Jan de Evangelistafmetingen: 125 x 110 x 310 cmmateriaal: brons op een hardstenen sokkel datering: 1963 vervaardigd door: Mari Andriessen In 1960 namen de Industriële Kring en de Kamer van Koophandel het initiatief om geld in te zamelen bij het bedrijfsleven en de burgerij teneinde Burgemeester Loeff een passend afscheidskado te kunnen aanbieden. Het werd een beeld van de patroonheilige van de stad, de H. Johannes de Evangelist, met zijn symbool de adelaar op de schouder. De H. Johannes is hier uitgebeeld als een langgerekte, expressieve figuur. Mari Andriessen plaatste de adelaar achter het hoofd van de H. Johannes en wilde hiermee de vlucht van de gedachte suggereren en daarmee de ondernemerslust die leidde tot de uitbreiding van de stad. Er staat een tekst op: 'Aan Mr. H.J.M. Loeff, burgemeester 1945-1960. De burgers van 's-Hertogenbosch' en een gedicht van prof. Michels. Burgemeester Loeff droeg het beeld op zijn beurt over aan de gemeente 's-Hertogenbosch. Aanvankelijk stond het beeld op het Burgemeester Loeffplein. Daar zou het op een groenstrook tussen bomen komen, maar door plannen voor een parkeergarage moest het beeld wijken en uiteindelijk kwam het op de Parade terecht. | 73 |
Verplaatsing beeld van St. Jan in verband met de bouw parkeergarage Burgemeester Loeffplein. |
Tot voor kort stond op de Parade een drie meter hoog bronzen beeld op een sokkel, voorstellende „Sint Jan met de Adelaar”. De Parade was echter niet de oorspronkelijke stadplaats. In 1960 namen de Industriële Kring en de Kamer van Koophandel het initiatief om geld in te zamelen bij het bedrijfsleven en de burgerij teneinde burgemeester Loeff een passend afscheidscadeau te kunnen aanbieden. De befaamde Haarlemse beeldhouwer Mari Andriessen werd aangezocht om een monument te ontwerpen.
Het werd het beeld van Sint Johannes de Evangelist, de patroonheilige van de stad, met zijn symbool de adelaar op de schouders. Iconografisch klopt dit niet; de adelaar als symbool van Sint Jan komt alleen in combinatie met de symbolische weergaven van de drie andere evangelisten voor. Andriessen had er een andere bedoeling mee.
In 1960 was Den Bosch volop in beweging. De oude volksbuurt De Pijp had moeten wijken voor de moderne bebouwing aan het Loeffplein en de Tolbrugstraat. De stad breidde zich volop uit. Andriessen plaatste de adelaar, het symbool van Sint Jan de Ziener, achter het hoofd van de evangelist, suggererend de vlucht van de gedachte en daarmee de ondernemerslust en verreikende die leidde tot de uitbreiding van de stad. Het beeld werd dus ook een symbool voor Den Bosch.
Bij het afscheid van mr. Loeff als burgemeester in 1960 was het beeld nog niet gereed. De burgemeester kreeg een verkleinde kopie. Eind 1964 was het zover. Op het naar hem vernoemde plein kon mr. Loeff het geschenk in ontvangst nemen. In het voetstuk stond gebeiteld:
„Aan mr. H.J.M. Loeff, burgemeester 1945-1960. De burgers van Den Bosch”.
En tevens een gedicht van professor Michels:
„De vogel van sint Jan, ter vlucht gereed,
Op zijn beurt droeg mr. Loeff het beeld over aan de gemeente Den Bosch. Hij sprak daarbij onder meer de volgende woorden: „ ... Ik bied het de burgemeester, in hem de burgerij, aan, wetend, dat het in zijn liefde voor het culturele leven, veilig zal zijn...”. De omgeving van het monument was echter nog niet klaar. De bedoeling was dat het beeld een groenstrook met bomen zou krijgen. De geschiedenis leerde ons anders.verbeeldt de verten die de ziener schouwt; In hem de stad, die naar haar toekomst bouwt, wetende haar taak, werkende aan wat zij weet.” Het blik van de auto's rukte nog verder op en het gemeentebestuur achtte een parkeergarage aan het Loeffplein noodzakelijk. Het beeld van Sint Jan moest wijken. Dit leidde zelfs tot vragen van het raadslid Sjack Peinenburg aan het college van B en W. In overleg met de kunstenaar en de oud-burgemeester, werd besloten tot plaatsing op de Parade, waar het tot voor kort stond.
Nu de bomencarré op de Parade weer hersteld gaat worden, stond het beeld van Sint Jan in de weg. Momenteel staat het ingepakt op het grasveld naast de kathedraal. Er moet weer een nieuwe plaats voor worden gezocht. Overwogen wordt nu het beeld dichter bij de Sint Jan te zetten, tussen de nog te plaatsen bomen en het kerkgebouw, met het gezicht naar de Kerkstraat. Als dit niet mogelijk blijkt, is het kerkbestuur waarschijnlijk genegen toestemming te verlenen tot plaatsing op het grasveld aan de andere zijde van de Sint Jan.
Wanneer zal dit beeld een definitieve standplaats krijgen? Een beeld waarover burgemeester Lambooy in 1964 in zijn dankwoord bij de aanvaarding zei: „... Wij zullen het als een zeer kostbaar geschenk verzorgen, uit dankbaarheid, ook jegens degenen die het hebben aangeboden”.
|
1975 |
RedactieVerhuizing van Loeffplein tijdelijk? Beeld van Sint Jan naar de ParadeBrabants Dagblad vrijdag 7 november 1975 (foto) |
|
1983 |
Henny MolhuysenOe gotte kčk daor : Sint Jan met de adelaarBrabants Dagblad donderdag 16 juli 1983 (foto) |
|
1994 |
Jack SnackersSint JanEen nar in beeldenrijk Den Bosch (1994) 36-37 |
|
1999 |
Marcel van der HeijdenWie schrijft die blijftBossche Bladen 1 (1999) 34-35 |
|
2010 |
Marc BrinkSint-Jan de Evangelist onder handen genomenBrabants Dagblad woensdag 19 mei 2010 |
|
2014 |
Geert DonkersBeeld Evangelist JohannesBossche Kringen 1 (2014) 47 |
|
2017 |
Geert DonkersKunst : Beelden geschonken door burgemeestersBossche Kringen 4 (2017) 30 |