afb.
Avondmaalsschotel
vervaardiger: Rutgerus Anthonius Raaben
datering: 1727-1728
afmetingen: ø 36.6 cm
collectie: Vught, Hervormde Gemeente
Koldeweij
140 Avondmaalsschotel, 1727-1728
|
De avondmaalsschotel is een ronde, gladde schaal met verdiept middendeel. Op de achterzijde is een in latijn gestelde dedicatie-inscriptie gegraveerd, die als volgt luidt: 'EX IMPERIALIBUS AEDI ARCIS ISABELLAE PRO CONFIRMATO TEMPORE EXTRA ORDINARIO CONNUBIO A NOVIS NUPTUS DIDICATIS HANC PATINAM IN MONUMENTUM FIERI CURAVIT EAMQUE MENSAE SACRAE SACRAM VOLUIT CORNELIUS DE WITT ECCLIASTES ARCIUM ISA BELLA ET S. ANTHONII ANNO MDCCXXVIII'. Over de vertaling van de eerste woorden van deze tekst bestaat nog enige discussie. Het 'ex imperialibus' als 'uit keizerlijke goederen' voldoet niet en zal nog nader door H. Das worden uitgewerkt. Een van de plausibele suggesties die tot nu toe gedaan werden, is dat dit vertaald moet worden als 'uit imperialen', waarbij de 'imperiaal' een in de zeventiende en achttiende eeuw in omloop zijnde zilveren munt is. De vertaling gaat dan kuiden: 'Uit imperialen die door een pas gehuwd paar als dank voor het bevestigen van het huwelijk onder buitengewone omstandigheden (in een buitengewone tijd) voor de kerk van het fort Isabella zijn bestemd, heeft Cornelis de Witt, predikant van de forten Isabella en St. Antonie deze schotel tot een herinneringsteken laten maken, welke hij heeft willen toewijden voor de heilige maaltijd, Anno 1728'. De oorspronkelijke bezitter van de schotel was de kerk van de Forten Isabella en St. Anthonius te Den Bosch, die vanaf 1642 een eigen predikant hadden. De laatste predikant, ds. C. de Witt, liet deze schaal vervaardigen uit de schenking gedaan door een nog niet geïndentificeerd pas getrouwd paar, wier huwelijk in de kerk van de forten bevestigd werd. Na het vertrek van De Witt in 1735 werd de kerk opgeheven. De schaal en andere stukken kwamen toen aan de Hervormde Gemeente te Vught. | 238 |
Koldeweij e.a., Zilver uit 's-Hertogenbosch (1985) 238-239
Merken
Soort
Omschrijving
Stadskeur:
-
Keurmeestersletter:
1C727 (= 1727/1728)
Meesterteken:
de initialen RRA in een schild
Boeken
| 1979 |
Hanneke Das-HorsmeierRondom de Vughtse LambertusVught 1979 |
Afbeeldingen
-
-
Literatuur en bronnenpublicaties
Das-Horsmeier, H., Rondom de Vughtse Lambertus, (Vught 1979) 21
Das-Horsmeier, H., Hulp gevraagd bij de vertaling en verklaring van 'ex imperialibus', in: Brabants Heem (1983) 214-215
A.M. Koldeweij, Zilver uit 's-Hertogenbosch (1985) 238-239 (nr. 140)
n: vermelding in een voetnoot
Bossche Encyclopedie |