afb. Gerard Monté

53rd Welsh Division Memorial

ontwerp: John Harrisson
datering: 1952
locatie: Rogier van der Weydenstraat

Het '53rd Welsh Division Memorial' in 's-Hertogenbosch is een gedenknaald van kunststeen, omgeven door een bakstenen muurtje. De zuil wordt bekroond door een kruis met in reliëf een vlechtwerk. Op de zuil zijn het embleem van de Welsh Division en een plaquette aangebracht. Het gedenkteken is 4 meter 30 hoog, 83 centimeter breed en 34 centimeter diep. Het ontwerp is van John Harrisson.
De tekst op de zuil luidt:
'TO THOSE WHO DESERVE TO BE ETERNALLY REMEMBERED'.
De tekst op de plaquette luidt:
'This Memorial was erected by members of 53rd (Welsh) Division in memory of their comrades who died in the fighting in North West Europe during the years 1944-1945. It was placed here to commemorate the fact that the Towm of 's-Hertogenbosch was liberated by the Division in October 1944 after bitter fighting.'
De plaquette is later aan het monument toegevoegd. Het kruis is niet alleen een symbool van het christelijke geloof, maar herinnert tevens aan het offer dat de militairen brachten voor een leven in vrijheid.
oorlogsmonumenten.nl
Archief
Beeldhouwkunst

136. Monument Welsh Division

60
M.B. Grotens-Kos, Beeldhouwkunst in de open lucht in 's-Hertogenbosch (1988) 60
Gemeentelijk monument

Waardestelling 53ste Welsh Division Memorial te ’s-Hertogenbosch

1
Afdeling Erfgoed 's-Hertogenbosch (AEH)
Oe gotte kèk daor

Memorial Welsh Division

door Henny Molhuysen

Brabants Dagblad donderdag 27 oktober 1983
Video
Afdeling Erfgoed 's-Hertogenbosch
Artikelen
1945

Redactie

Programma van de herdenking van de bevrijding van de 's-Hertogenbosch door de 53 Welsh Divisie onder bevel van generaal-majoor R.K. Ross c.b. d.s.o. m.c. : 26-29 october 1945
s.n. (s.l. 1945)
 
1983

Henny Molhuysen

Oe gotte kèk daor : Memorial Welsh Division
Brabants Dagblad donderdag 27 oktober 1983 (foto)
 
2002

Redactie

Krantenartikel
Bossche Omroep zondag 30 juni 2002
 
Geschiedenis
1944 Het '53rd Welsh Division Memorial' herinnert de inwoners van 's-Hertogenbosch aan de 144 Britse militairen die sneuvelden tijdens de bevrijding van de stad in oktober 1944.
Op 16 oktober 1944 gaf generaal Montgomery bevel de haven naar Antwerpen bereikbaar te maken door Zuid-Nederland te bevrijden. Tijdens deze operatie was Den Bosch een scharnierstelling. De 53ste Welsh Divisie kreeg de taak om de stad in twee dagen te veroveren, om daarna naar het westen door te stoten. Op die manier kon het Duitse 15de Leger worden verhinderd om over de Maas naar het Noorden te ontsnappen.
De Slag om 's-Hertogenbosch duurde van 22 tot en met 28 oktober 1944. Meer dan 100.000 granaten werden op de stad afgevuurd door de Royal Artillery. In de middag van 24 oktober 1944 vond bij sluis 0 een actie plaats, die tactisch gezien een groot succes bleek te zijn om de binnenstad te bevrijden. Na een actie van vlammenwerpende tanks kon de A compagnie van het 7de bataljon Royal Welch Fuseliers beschermd door een groot rookgordijn over het smalle voetpad van de sluisdeur stormen. Aan de overzijde werd een bruggenhoofd bezet. In de avond en nacht kon de 155ste Fieldcompany van de Royal Engineers een sterke Baileybrug naast de sluisdeur bouwen, die de volgende morgen gebruikt werd door drie bataljons van de 158ste Infantry Brigade die in één dag het stadscentrum konden bevrijden. In de felle gevechten rond en in Den Bosch sneuvelden 144 Britse soldaten, 75 werden als vermist opgegeven en 270 raakten gewond. Zij behoorden tot het 53ste Welsh Divisie, de ondersteunende eenheden van de 7de Pantserdivisie en enkele onafhankelijke regimenten.
De locatie van het monument was een bewuste keuze van de overlevenden van de 53ste Welsh Divisie. In de opmars naar de stad, gestart vanaf de lijn Geffen-Heersch, werd op 23 oktober 1944 Rosmalen bevrijd. Een dag later kwamen de eerste Britse soldaten aan op de plek die nu 53rd Welsh Divisionplein heet. Op dat moment begon de aanval op de stad, die leidde tot de bevrijding van 's-Hertogenbosch op 27 oktober 1944.
In 1945 kwam wijlen generaal Ross, de commandant van de divisie met 200 officieren en manschappen terug om te zien hoe de stad zich had hersteld van de zware schade die een jaar eerder tijdens de strijd was aangericht. In 1985, toen 's-Hertogenbosch zijn 800-jarig bestaan vierde, kwamen 480 bevrijders van 1944 in de stad weer bijeen.
oorlogsmonumenten.nl
 
1952 Het monument is onthuld op 25 oktober 1952 door generaal Coleman. Een bisschop uit Wales heeft de gedenknaald gewijd. Daarna werd het overgedragen aan burgemeester mr. H.J.M. Loeff. De oprichting was een initiatief van leden van de 53ste Welsh Divisie, in samenwerking met de gemeente 's-Hertogenbosch. In 2003 is het monument op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatst.
oorlogsmonumenten.nl
 
Raadsbesluiten
2003

53ste Welsh Division Memorial wordt gemeentemonument

Het college heeft besloten dat het 53ste Welsh Division Memorial aan de Aartshertogenlaan gemeentemonument wordt. Het Memorial wordt geplaatst op de gemeentelijke monumentenlijst. De grote betekenis die het monument heeft voor velen die de oorlog hebben meegemaakt en de zorg voor een blijvend goed onderhoud, zijn daarvoor de belangrijkste redenen.
B&W Besluitenlijst 25 februari 2003
 
Afbeeldingen
  • 13 juli 2020
Literatuur en bronnenpublicaties

Frans van Gaal, Een monumentaal oorlogsverhaal (2003) 132

Henk Henkes, Van den Raethuys tot Stadhuis (2016) 40, 42, 44

n: vermelding in een voetnoot