De bioscope

In september 1902 kwam 'Alber's Elector sprekende bioscope' voor de eerste maal naar 's-Hertogenbosch. De directie was in hadden van Alberts Frčres, de broers Albert en Willy Mullens. Met een reizende bioscoop - tent trokken zij door het gehele land. Zij vertoonden zelfgemaakte filmpjes, met als titels 'Genoveva van Brabant', 'De stomme muzieklefhebber' en 'De ontvangst van de Boeren - generaals te Amsterdam'. Enkele jaren later, in 1906, maakten zij in 's-Hertogenbosch een filmpje, dat gedraaid werd onder de titel 'Een nieuwe loopjongen te 's-Hertogenbosch'.

In 1911 kreeg de stad haar eerste bioscoop: Chicage, op de Markt. Daar werden stomme zwart-wit films gedraaid. Er was een explicateur, George van de Werf, die met zijn theatrale stem de voorstelling aan de nieuwsgierige bezoekers uitlegde. Dikwijls werd hij geholpen door de heer Zandbergen, die met piano of viool speelde. Dat deed hij altijd in de pauzes tussen de verschillende filmpjes, maar ook wel eens tijdens de voorstelling zelf. De heer Zandbergen fietste dikwijls, en had dan ook meestal zijn viool in een kist bij zich. Als hij een bekende ontmoette, groette hij deze altijd uitbundig door met zijn vioolkist te zwaaien. Eens, toen hij óf twee bekenen tegenkwam óf zeer uitgelaten was, zwaaide hij met twee handen tegelijk. Het resultaat laat zich raden: fiets, fietser, viool en vioolkist kwamen op de straat terecht!

De katholieke geestelijkheid was niet zo op de bioscoop gesteld. Niet op Chicage en evenmin op de Cinema (in de Hinthamerstraat). De derde Bossche bioscoop, het Luxortheater aan de Hoge Steenweg, beloofde betere films te draaien. Echter, de eerst vertoonde film - Madame Dubarry - was eveneens een voor die tijd tamelijk frivool produkt, zodat de uitgenodigde geestelijken verontwaardigd de zaal tijdens de voorstelling verlieten.

De eerste Bossche speelfilm werd in 1927 vervaardigd. Hein Wertenbroek (1882-1958) had de klucht 'Krčk as bij Faust' geschreven, die opgevoerd werd door De Oeteldonksche Club ter gelegenheid van het zilveren jubileum van Peer van den Muggenheuvel. In hetzelfde jaar werd de klucht verfilmd. De krant schreef over het resultaat: „Het doet zo prettig aan, die bekende Bosschenaars voor de film te zien acteren en vooral bij de massa-regie heel veel bekenden te ontmoeten, die je met een lachend gezicht vanaf het witte doek begroeten.'

De film 'Krčk as bij Faust' heeft niet alleen in den Bosch gedraaid: ook in Den Haag was het resultaat ruim zestig jaar geleden te zien. Echter, niemand weet waar deze film thans is.