afb. Prof. G. Sturm, 1520
Het goud- en zilversmedengilde
opgericht: vóór 14 september 1629
keur: 12 augustus 1503
patroonheilige: Sint Eloy
Bezoek van Albrecht Dürer (1520) aan het gilde der goudsmeden te 's-Hertogenbosch.
Stadsarchief (0006853)
Archief
Vereniging voor goud- en zilversmeden 'Confrèrie Sint-Eloy' te 's-Hertogenbosch, 1847-1955NL-HtSA Archiefnummer 0136, aangepast 7 oktober 2019
Afdeling Erfgoed 's-Hertogenbosch (AEH)
|
|
Inventaris
Archieven van de ambachts- en schuttersgilden 1327-1874
20) Het Archief van het GoudsmedengildeAl in 1445 is er sprake van een goudsmedenambacht. In 1503 verkreeg dit ambacht echter publiekrechtelijke bevoegdheid. Aan het hoofd van dit gilde stonden geen dekenen doch keurmeesters, die jaarlijks omstreeks Sint Andries (30 november) rekening en bewijs moesten doen in tegenwoordigheid van twee gedeputeerden uit het ambacht. Het aantal keurmeesters bestond uit twee personen, waarvan er jaarlijks één met Sint Andries aftrad en waarvoor dan een andere in de plaats kwam. Op het eind van de 17e eeuw werd het echter gewoonte de keurmeester, die nog een jaar aanbleef voor dat jaar deken te noemen. Ook de goudsmeden genoten een zeer goede reputatie. In 1806 waren er nog in Den Bosch negen goud- en zilversmeden alsmede twee zilversmidsknechten. Hoewel het gilde tot in de 19e eeuw is blijven bestaan, werd het in 1809 niet als corporatie vermeld. Het archief beslaat een periode van 1517 tot 1830. De bekende Bossche goudsmid Erasmus van Houwelingen bewaarde in het voorjaar van 1579 de ambachtskist met de daar in aanwezig zijnde archiefstukken. Toen van Houwelingen in juli 1579 om politieke en godsdienstige redenen naar Holland uitweek, werd in Den Bosch beslag gelegd op zijn goederen en is de kist geruime tijd - tot enig ongerief van het gilde - verzegeld geweest. | |
Stadsarchief (115)
Artikelen
| 1946 |
N.H.L. van den HeuvelDe ambachten van 's-Hertogenbosch vóór 1629Kemink en Zooon N.V. (Utrecht 1946) passim |
|
| 1952 |
A. HallemaUit de historie van ons ambacht. Gildekeur der goudsmeden door het stadsbestuur van 's-Hertogenbosch verleend op 12 augustus 1503Edelmetaal 6 (1952) 133-134, 153-154, 201-202 |
|
| 1955 |
H.F.J.M. van den Eerenbeemt's-Hertogenbosch in de Betaafse en Franse tijd 1794-1814Nijmegen-Utrecht (1955) 22, 127, 159 |
|
| 1983 |
A.M. Koldeweij, T. MartinHet goud- en zilversmedengilde van 's-Hertogenbosch tot 1814Antiek 7 (1983) 353-362 |
|
| 1985 |
A.M. KoldeweijGoud- en zilversmeden te 's-Hertogenbosch en hun gildeZilver uit 's-Hertogenbosch. Noordbrabants museum ('s-Hertogenbosch 1985) 11-14 |
|
| 1985 |
A.M. KoldeweijDe opheffing van het gildeZilver uit 's-Hertogenbosch. Noordbrabants museum ('s-Hertogenbosch 1985) 16-18 |
|
| 1987 |
Margriet van Boven e.a.Historische afdelingBezoekersgids Noordbrabants Museum (1987) 95 |
|
| 2004 |
Jozef Hoekx en Valentijn PaquayIX Economische zaken : 20. Goud- en zilversmeden (edelmetaal)Inventaris van het archief van de stad 's-Hertogenbosch 1262-1810 (2004) 483 |
|
| 2012 |
RedactieErkenning Bossche goudsmidBrabants Dagblad donderdag 12 januari 2012 |
Boeken
| 1992 |
H. HuizingDe Bossche goud- en zilversmeden en hun gezellen in de 19e eeuws.n. | s.l. 1992 |
Stadsrekeningen
| 1502 |
Kapittel 8Nieuwe kaart of previlegie van het goudsmedengilde. Vermoedelijke oprigting.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 64
|
Van den Heuvel
| 1445 |
No. 59Het stadsbestuur van Den Bosch maakt een ordonnantie op de vervaardiging van goud- en zilverwerk. De ambachtsgilden van 's-Hertogenbosch vóór 1629 : Eerste stuk (1946) 148-152 |
Literatuur en bronnenpublicaties
Henk Henkes, Van den Raethuys tot Stadhuis (2016) 130
J.H. van Heurn, Beschrijving der Stad 's-Hertogenbosch (2022) 492, 557-560
n: vermelding in een voetnoot
/geen afbeelding.jpg "Altaar Eligius")
Bossche Encyclopedie |