Tony Zeeuwe, september 2004
Parade, voor het Casinoafmetingen: 175 x 100 x 175 cmmateriaal: brons op een tufstenen sokkel datering: 1979 vervaardigd door: Marius van Beek Een stier met een menselijk achterlijf, die de benen in de lucht gooit en een staande vrouwelijke figuur met opgeheven armen met twee bloementrossen (?); twee grove gedrongen gestaltes als Zeus en Europa. Dit beeld was een geschenk van de 150-jarige vereniging Sociëteit Casino aan de gemeente 's-Hertogenbosch. In 1935 werd de Casinotuin eigendom van de gemeente, daarom moest het beeld daar komen. Het werd in 1979 zwaar beschadigd en men wilde het niet herplaatsen in de donkere tuin. Uiteindelijk werd in 1982 de huidige plaats gekozen. | 89 |
Op vrijdag 1 juni 1979 werd in de zogenaamde Casinotuin het beeldwerk "Europa laat zich niet ontvoeren" onthuld. Het was een geschenk van de 150-jarige Casino aan de gemeente 's-Hertogenbosch. De sociëteit bezat aan de Papenhulst een eigen schouwburg, met daaraan grenzend een tuin: de Casinotuin. In 1935 werd de oude schouwburg verlaten en bouwde de sociëteit een nieuwe aan de Parade. De Casinotuin werd toen gemeente-eigendom. Daarom zou het beeldhouwwerk juist op deze plek komen te staan. De vereniging had de opdracht aan de kunstenaar Marius van Beek gegeven. Hoewel de kunstenaar eerst het idee had een wandelend paar uit de beginperiode van de sociëteit (begin 19e eeuw) uit te beelden, liet hij dit idee al spoedig varen. Hij besloot een thema te visualiseren, waar hij al langer mee rondliep: de Griekse mythe over de ontvoering van Europa.
Europa was een mooie dochter van koning Agenoor, die in Phoenicië woonde. De Griekse oppergod Zeus werd verliefd op haar. Helaas was zijn echtgenote Hera nogal jaloers van aard. Hij kon het meisje dus niet openlijk het hof maken. Daarom nam hij zijn toevlucht tot een van zijn listen. Hij veranderde zich in een stier en benaderde de prinses in deze gestalte, toen zij met haar vriendinnen op het strand aan het spelen was. Uiteindelijk nam het meisje plaats op de rug van het dier, dat prompt in de golven verdween en met haar naar Kreta zwom. Hier werd zij ook de moeder van Minos. De verbinding Kreta-stier is een heel oude. In de Kretensische beschaving, die lang vóór de Griekse klassieke beschaving bloeide, nam de stier een belangrijke plaats in.
Van Beek filosofeerde over wat er gebeurd zou zijn, als Europa zich niet had laten ontvoeren en probeerde dit in zijn werk tot uitdrukking te brengen. Zeus werd hierbij afgebeeld als de minotaurus, half mens, half dier. Volgens een Griekse mythe, weigerde Minos een bijzonder mooie stier te offeren. Voor straf werd zijn vrouw verliefd op het dier. Na in een koe veranderd te zijn, bracht zij de monsterachtige minotaurus ter wereld.
Het beeld van Marius van Beek bleef niet lang in de Casinotuin staan. Onbekenden hebben het nog in hetzelfde jaar zwaar beschadigd. De noodzakelijke restauratie bracht technische complicaties met zich mee. Bovendien werd het noodzakelijk geoordeeld een nieuwe plaats te kiezen, omdat herplaatsing in de (donkere) Casinotuin niet verstandig leek. In overleg met de beeldhouwer Marius van Beek en de vereniging Sociëteit viel de keuze op de Parade, vóór de ingang van het Casino. Daar, tussen de bomen, keerde het beeld terug in het voorjaar 1982.
|
1979 |
Marius van BeekEuropa laat zich niet ontvoeren. Sculptuur van Marius van Beeks.n. (s.l. 1979) |
|
1984 |
Henny MolhuysenOe gotte kčk daor : Europa laat zich niet ontvoerenBrabants Dagblad donderdag 27 september 1984 (foto) |
|
1994 |
Jack SnackersEuropa laat zich niet ontvoerenEen nar in beeldenrijk Den Bosch (1994) 38-39 |
|
2018 |
Geert DonkersEuropa laat zich niet ontvoeren
Bossche Kringen 2 (2018) 38
|