Kelders

Het was een enorm gat dat in 1928 op de Markt ontstaan was. Bosschenaren vergaapten er zich aan. En men herinnerde zich toen ook de verhalen die altijd al over deze kelders verteld worden. De meeste oude Bossche huizen hadden een kelder onder het achterhuis. In hoger gelegen delen van de stad (Markt, Pensmarkt, Schapenmarkt. Hoge Steenweg, Orthenstraat, Visstraat, Karrenstraat en het voorste deel van de Vughterstraat) kende men eveneens kelders onder het voorhuis. Veeo een deel strekten deze voorkelders zich ook uit onder de straat.

Bij de aanleg van de riolering in de Orthenstraat bijvoorbeeld konden de rioolbuizen maar net tussen de kelders van de tegenover elkaar staande huizen worden aangelegd. Het moeten niet alleen grote kelders geweest zijn (denk aan het verhaal over paard en kar) maar ook kenden zij een grote verscheidenheid in bouw.

In de loop der tijden zijn een groot aantal kelders gesloopt. Dat gebeurde bijvoorbeeld in 1928 na het eerst genoemde ongeluk: maar tevens zijn toen andere kelders uit veiligheidsoverwegingen volgestort met zand. De grote kelders onder het voormalige Lohengrin hebben jarenlang na de verwoesting van het pand in oktober 1944 open gelegen. Zij strekten zich uit van de straat tot aan de Binnendieze. Een vriend van mij is na het plegen van een kwajongenstreek toen in een van die kelders voor de politie gevlucht. De agenten hebben hem daar niet kunnen vinden en pas toen hij tevoorschijn kwam werd hij gepakt: strafregels schrijven op het politiebureau was het gevolg. Deze grote kelders zijn bij de bouw van Peek & Cloppenburg gesloopt.

De nog bestaande kelders zouden opnieuw opengelegd moeten worden en een nieuwe functie krijgen. De gemeente gaf in 1908 zelf het voorbeeld. Want toen werden de 'vergeten' kelders onder het stadhuis uitgegraven en als Raadskelder ingericht. Uit particulier initiatief ontstond ruim 25 jaar geleden de Poespaskelder aan de Markt waar tal van culturele activiteiten plaatsvonden: poppentheater, jazz-muziek, studentencabaret en tevens traden Gerard Cox en Henk Elsink er op.

De kelder onder het Jeroen Boschhuis is hersteld en opnieuw in gebruik genomen. De 'kelder' onder de kooromgang van de Josephkerk/Orangerie is deze week een nieuw leven begonnen.